طب سالمندی باید احیا شود

نشست فراکسیون سلامت سالمندی مجلس به منظور بررسی اقدامات و اعتبارات حوزه سلامت سالمندان امروز(دوشنبه، ۱۵ آذر ماه) با حضور مسئولانی از وزارت بهداشت، شورای ملی سالمندان، سازمان بهزیستی، بیمه سلامت، شورای عالی بیمه سلامت و کارشناسانی از مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شد.

محمدعلی محسنی بندپی رئیس فراکسیون سلامت سالمندی مجلس در این نشست گفت: برای اینکه بتوان مشکلات حوزه سالمندی را در لایحه بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی کنیم و برخی اصلاحات را انجام دهیم این نشست را برگزار کردیم؛ این فراکسیون یکی از منظم‌ترین فراکسیون‌هایی است که در مجلس کار خود را انجام می‌دهد و در زمان‌بندی خوبی قرار داریم تا بتوانیم در لایحه بودجه و برنامه هفتم توسعه اثرگذار باشیم.

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: روز گذشته رئیس کمیسیون بهداشت دستور داد نشستی را با انجمن پارکینسون برگزار کنیم که مسئولان این انجمن مطرح کردند که این بیماری از دهه سوم شروع می‌شود در حالی که مربوط به زمان پیری بوده  و نگرانی‌هایی برای سازمان‌های بیمه‌گر ایجاد خواهد شد که باید از سن پایین ارائه خدمات  داشته باشند.

وی یادآور شد: اگر نتوانیم بحث پیشگیری‌ها را در برنامه هفتم داشته باشیم با مشکل مواجه خواهیم شد که در این رابطه مقرر شد در نامه‌ای به وزیر بهداشت بر ضرورت احیای طب تخصصی سالمندی تأکید کنیم و باید چنین برنامه‌هایی که به سلامت افراد مربوط می‌شود را از تصمیم‌سازی فردی خارج کنیم و  این نامه را ارائه کنیم تا بدانند مجلس به عنوان مرکزی که در رأس امور است پشت این قضیه قرار دارد البته وجود اعتبارات لازم برای انجام تحقیقات هم یکی از مشکلات مربوط در حوزه بیماری پارکینسون بود که مقرر شد در نامه‌ای به وزیر بهداشت  تأکید کنیم که این مهم را در بودجه ببینند و همچنین باید ارائه رونوشتی را به انجمن طب سالمندی برای پیگیری داشته باشیم .

محسنی‌بندپی افزود: برای خلق منابع جدید در لایحه بودجه فرصت خواهیم داشت که اعضای کمیسیون تلفیق را مجاب کنیم تا از مباحث مربوط به حوزه سالمندی و وزارت بهداشت دفاع شود و تمامی تلاش ما این است که بیمه‌ها را تقویت کنیم تا فشار از روی دوش مردم کاسته شود اما در صحن علنی هم می‌توانیم رایزنی‌هایی را با نمایندگان داشته باشیم و اینکه بودجه چقدر تخصیص داده شده را باید پیگیری کنیم تا بتوانیم ردیف‌های خوبی را در لایحه بودجه ۱۴۰۰ پیش‌بینی کنیم.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یادآور شد: اگر بندهایی که مربوط به بیمه سلامت در بودجه مانند مراقبت در منزل و حق پرستاری را از محل درآمدهایی که فشار به دولت نمی‌آورند مانند مالیات بر خودروهای لوکس و دریافت مالیات از اینفلوئنسرها مورد توجه قرار دهیم می‌توان منابعی را تأمین کرد.

وی با تأکید بر اینکه تقویت بیمه‌ها تنها راهکار برون‌رفت از معضلات حوزه سلامت است، گفت: بسته‌های پایه پوششی خدمات درمانی در شورای عالی بیمه قوی نیست و باید به این موضوع توجه و تمامی افراد جامعه تحت پوشش قرار گیرد؛ برای نشست آینده فراکسیون گزارش بیمه سلامت و همچنین وزارت ورزش و جوانان باید ارائه و نسبت به بررسی آن اقدام خواهیم کرد.

صدیقی از مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به برگزاری نشستی با حضور مسئولان سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و معاونت قوانین مجلس گفت: هدف این جلسه این بود که اقدامات وزارت بهداشت در مورد سلامت سالمندان و چالش‌های مالی پیش رو را بررسی کنیم که در این رابطه ارائه مراقبت‌های ادغام یافته برای ۶ بیماری هستیم که در بستر شبکه‌های بهداشت و  درمان است و همچنین برنامه شیوه زندگی سالم با هدف آموزش به شخص سالمند در حال انجام است اما متأسفانه دسترسی سالمند به خدمات فراهم نیست و در عمل ۲۰درصد از سالمندان کشور به شبکه‌های بهداشت و درمان برای خدمات مراجعه می‌کنند و باید رویکردمان را تغییر داده تا به مراکز مراجعه نکنند و بحث خدمات در منازل مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: بازنگری برنامه درسی دانشجویان پزشکی، برنامه خدمات در منزل، تهیه محتوای آموزشی مناسب سالمندان، سالمندیاری با هدف آموزش و تربیت مراقبان سالمندان در منزل، تصمیم‌گیری مبتنی بر اطلس سالمندی، مکمل درمانی  و آزمایش‌های غربالگری از جمله مهمترین اقداماتی است که باید منابع آنها تأمین شود.

صدیقی با اشاره به اقدامات سازمان بهزیستی یادآور شد: ارتقاء سطح سلامت جمعی و روانی جامعه هدف، خدمات توانبخشی و مراقبتی شبانه روزی در مراکز، ساماندهی سالمندان در خانه‌های حمایتی، ارائه خدمات تخصصی، توسعه رفاه اجتماعی و ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان با ارائه برقراری مستمری ۵۳ هزار و ۵۰۴نفر پوششی و همچنین ۲۵ هزار پشت نوبتی هستند و چالش‌های سازمان بهزیستی از جمله اینکه حدود ۴ هزار و ۵۰۰ سالمند در مراکز شبانه روزی هستند که هزینه مراقبت از ۱۲ هزار نفر از این افراد به صورت یارانه توسط سازمان بهزیستی به مراکز پرداخت می‌شود و به ازای هر فرد دو میلیون اعتبارات در نظر گرفته شده که غیرواقعی است و اعتبارات لازم قانون حمایت از معلولان در نظر گرفته نشده و بر اساس ماده ۷ این قانون سازمان بهزیستی موظف به پرداخت حق پرستاری به سالمندان دارای معلولیت شدید و خیلی شدید بوده که بر اساس تصویبنامه هر ساله هیأت وزیران است اما تنها ۴ هزار و ۴۳ نفر از حق پرستاری بهره‌مند می‌شوند.

این کارشناس مرکز پژوهش‌ها با اشاره به پیشنهاد مرکز برای تأمین منابع مورد نیاز بهزیستی گفت: تخصیص کامل اعتبارات در نظر گرفته شده، اختصاص سیاست های تشویقی برای کارمندان دارای سالمند در منزل ، گسترش پوشش بیمه‌ای مختص سالمندان، اختصاص معافیت‌های گمرکی برای اقلام مورد نیاز سالمندان و اصلاح برخی قوانین از جمله پیشنهادات مرکز پژوهش‌ها است . باید خرید راهبردی انجام و اعتبارات هدفمند شود و مدیریت منابع مالی سلامت از طریق نظام بیمه با محوریت وزارت بهداشت و همکاری سایر مراکز و نهادها صورت گیرد و همچنین تعیین بسته خدمات جامع بهداشتی و درمانی در سطح بیمه‌های پایه و تکمیلی توسط وزارت بهداشت و درمان و خرید آنها توسط نظام بیمه‌ای مورد توجه قرار گرفته و اعتبارات هدفمند شده و به موضوع اختصاص یابد.

مهدی شادنوش سرپرست مرکز مدیریت پیوند و امور بیماریهای وزارت بهداشت در این نشست گفت: بر اساس گزارش ارائه شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس وزارت بهداشت باید از طریق بودجه‌های خود برنامه‌ها را تجمیع کند در حالی که سیستمی در کشور درست شده که در قسمت جزیره‌ای کارهایی انجام می‌دهند و سازمان‌ها جوابگوی مردم نیستند؛ در این رابطه نیرو و بودجه را برای پیشنهادات مطرح شده باید در نظر گرفت و ارائه خدمات گسترده‌تر خواهد شد، خدمات در ۳ سال گذشته حدود ۸۰ تا ۹۰درصد توسعه یافته اما تعداد نیروها افزایش پیدا نکرد بنابراین اینکه برنامه‌ها و پیشنهادات تا چه اندازه عملیاتی می‌شود را باید مورد توجه قرار داد و برنامه‌ها را عملیاتی دید همچنین درآمد سرانه و عملیاتی شدن اصلاحات را مد نظر قرار داد.

مشایخی از سازمان بیمه سلامت با تأکید بر اینکه تربیت پزشک متخصص سالمندی باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: نیاز به برخی رشته‌ها در آموزش های پزشکی داریم و باید دوره تخصصی نوزادان و بزرگسالان را مورد توجه قرار داده و بخشی از ظرفیت‌ها را به طب سالمندی اختصاص دهیم؛ طب سالمندی متفاوت از طب داخلی است و گسستی که در حوزه رشته‌های تخصصی وجود دارد باید به طور اساسی حل شود، الزاما تربیت نیروی زیاد هم درست نیست و در بحث آموزش باید عمیق تر وارد شد و آن را تبدیل به قانون کنیم.

وی ادامه داد: بیشتر از منابع به تفکر سیستمی نیاز داریم البته برخی هزینه‌ها را داریم اما سیستمیک نیست و باید ساماندهی شود، سند ملی سالمندان با عجله تدوین شده و باید در آن بازنگری شود و ظرفیت‌های قانون موجود را اصلاح کنیم و همچنین فرانشیز ویزیت، خدمات توانبخشی و دارو را برای سالمندان کاهش داد؛ ۸۲ درصد از محدودیت‌ها به بیماری‌های غیرواگیر مربوط است؛ با تلاش‌ها توانستیم وضعیت مطلوبی را در پرداخت‌ها داشته باشیم و چنانچه بودجه محقق نشود سال آینده با ۵ ماه کسری در پرداخت مواجه خواهیم شد و در حال حاضر که پرداخت‌هایمان مطلوب است می‌توانیم تعامل داشته باشیم؛ نسخه‌نویسی الکترونیک به دلیل شفافیت با برخی مقاومت‌ها در مسیر اجرا مواجه است در حالی که بیشترین منفعت از آن را سازمان‌های بیمه‌گر می‌برند و سازمان بیمه سلامت به جد دنبال آن است.

کاظم میکائیلی از دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت در این نشست یادآور شد: در مورد بند ۴ بسته جامع خدمات بهداشتی و درمانی، تدوین بسته بیماران آلزایمر، صرع، پارکینسون و دیابت را شروع کردیم البته دیابت را یک ماه آینده نهایی و پارکینسون و آلزایمر را به عنوان اولویت دوم قرار دادیم و در این رابطه نیاز به هماهنگی است تا مصوبات خاص؛ در حوزه بسته‌ها هم تلاش داریم با همکاری انجمن‌های مربوطه انجام شود.

حسام الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور یادآور شد: پیمایش سالمندان کشور توسط پژوهشکده مرکز به صورت پایلوت در استان‌های تهران و البرز انجام و اعتبارسنجی شد و اگر به صورت ملی بخواهیم آن را اجرا کنیم به ۱۰ میلیارد تومان و به صورت استانی به ۲۵ میلیارد تومان نیاز داریم و اگر بودجه آن سال آینده تأمین شود پیمایش ملی را انجام خواهیم داد و این اولین پیمایش ملی سالمندی خواهد بود که تاکنون انجام دادیم و می‌طلبد مورد توجه قرار گیرد.

دلبری متخصص طب سالمندی با انتقاد از وضعیت نامطلوب سالمندان در کشور گفت: وضعیت سالمندان بسیار بحرانی است و ۵۵ درصد این قشر هیچ‌گونه مستمری نمی‌گیرند و سالمندی در کشور اولویت نیست و منابعی برای پیمایش و حمایت از سالمندان نداریم در این رابطه نیاز است، بحث سالمندی به موضوع حاکمیتی تبدیل شود زیرا عزم ملی در حوزه سالمندی وجود ندارد البته سازمان بهزیستی بزرگترین مانع سالمندی در کشور است و اولویت اصلی این است که در دبیرخانه مشکلات سالمندی را ساماندهی کرد.

مسئولی از وزارت بهداشت در این نشست یادآور شد: مبنای تحلیلی این گفته که سازمان بهزیستی چون از بودجه‌های لازم برخوردار نیست باید ۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد و وزارت بهداشت بودجه چندانی و نیم درصد از اعتبارات را صرف حوزه سالمندی کند.

 مصطفی سراج مدیرکل دفتر امور مراکز توانبخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی در ادامه یادآور شد: انتقادات نسبت به سازمان بهزیستی را قبول داریم و بروکراسی‌هایی بر سازمان حاکم است و یکی از ایرادات جدی منیت‌های برخی دستگاه‌ها است؛ به بیش از صد هزار نفر خدمات ارائه می‌کنیم البته پشت نوبتی‌ها را هم داریم و در واقع در بروکراسی‌ها گیر کردیم و اگر به دنبال این هستیم مشکلات حوزه خدمات شبانه‌روزی، روزانه، مراقبت و ویزیت حل شود، نیاز است قانونی را در برنامه هفتم پیش‌بینی کنیم؛ شورای عالی بیمه بر روی مراقبت طولانی مدت باید سرمایه‌گذاری کند.

تسخیری کارشناس مرکز تحقیقات قم در این نشست ادامه داد: از جمله اقداماتی که می‌شود انجام داد این است که حوزه ای از سالمندان به عنوان مثال توانبخشی را تعیین و منابع مالی و محل مصرف و مسئول اجرا را تعیین کرد. همچنین در دو قانون تخلفات رانندگی و تأمین مقررات مالی دولت می‌توان مبلغی را برای توانبخشی تعیین کرد و محل اجرا هم باید مشخص باشد./