طرح سنجش عدالت با موضوع سالمندی

همایش طرح سنجش عدالت با موضوع سالمندی در سطح مناطق ۲۲ گانه، یکشنبه ۲ آذر، از ساعت ۹ الی ۳۰/۱۵ به میزبانی شهرداری منطقه ۶ در سالن همایش های مرکز طبی کودکان به نشانی انتهای بلوار کشاورز، خیابان دکتر قریب.

اجرای طرح سنجش عدالت در شهر و احصاء ۷۸ شاخص محلات شهر تهران تعداد ۴۰ محله شهر تهران از ۳۰۴ محله، شـاخص سالمندی را به عنوان اولویت محله خود انتخاب کرده اند.

اهداف برگزای همایش:
۱٫    توانمندسازی مردم همراه با سازمان ها و ارگان های مرتبط با شاخص
۲٫    جلب مشارکت مردم در انجام مداخلات در امور زندگی خود و محیط زیست
۳٫    ارتقاء کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی
۴٫    کاهش نابرابری‌ها و برخورداربودن همه به‌صورت برابر از امکانات شهری

در این زمینه مجموعـه برنامه های مداخله ای تدوین و به اجرا گذاشتـه شد که اکنون نتایج این مداخـلات در قالب همـایش هایی تحت عنوان همایش « مـردم برای مردم» ارائه می شود.

در این مراسم دسـتاوردهای مناطق در قالب مقالات برگزیده ارائه می شود که در پایان از ارائه دهندگان مقالات برگزیده و اعضای هیات های علمی و اجرایی با اهـداء تندیس و لوح تقدیر قدردانی خواهد شد.

این همایـش با حضور عظیم بابایی شهردار منطقه ۶، دکتر محمد مهدی گلمکانی، مدیر کل سلامت شهرداری تهران، مدیران سلامــت مناطق ۲۲ گانه و سازمانها و نهادهای فعال در این زمینه برگزار می شود.

اقدامات مداخله‌ای اداره کل سلامت شهرداری تهران به‌منظور بهبود وضعیت سلامت مردم در محلات ۳۷۴گانه تهران آغاز شد.

طرح سنجش عدالت در شش حیطه اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی، حاکمیتی، سلامت و تغذیه تهیه ‌شده که ۷۰شاخص را در بر‌می‌گیرد. Urban Health مفهوم جامعی است که تمامی محورهای توسعه را شامل می‌شود.

در نیمه اول سال۱۳۸۶ انستیتو کوبه ژاپن، وابسته به سازمان جهانی بهداشت، که مسئول مطالعات شهرنشینی در زمینه «عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر سلامت» است شاخص‌هایی را در چهارحیطه سیاستی (محیط فیزیکی و زیرساخت، توسعه انسانی و اجتماعی، توسعه اقتصادی و حکمرانی) تدوین و به مناطق مختلف دنیا ارائه کرد و شهرداری تهران آمادگی تهران را به‌عنوان یکی از پنج منطقه پایلوت طرح «سنجش عدالت در شهر» اعلام کرد.

در نیمه دوم همان سال طی جلسات متعدد، کارگروه‌های طرح که از سازمان‌های مختلف درگیر در برنامه‌ریزی شهری بودند، ۷۰ ‌شاخص در شش حیطه سیاستی تدوین و طی یک پیمایش وسیع، نخستین دور طرح سنجش عدالت در شهر با مشارکت بیش از ۲۲هزار خانوار تهرانی از مناطق ۲۲گانه را اجرا کردند و اطلاعات ذی‌قیمتی جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شد که از یک‌سو نشانگر وضعیت مناسب شهر تهران در قیاس با مناطق مختلف مشابه در دنیا و بالاتر از میانگین کشوری بود ولی از طرف دیگر نابرابری‌های سلامت و عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر آن را بین مناطق تهران به‌خوبی نشان می‌داد، به‌گونه‌ای که اطلاعات اولیه ارائه‌شده به مسئولان شهرداری تهران موجب بازنگری در توزیع بودجه مناطق شهری تهران شد و مبالغ قابل توجهی به مناطق کم برخوردار اضافه شد.

دور دوم این طرح نیز در سال۱۳۹۰ انجام شد و اطلاعات و یافته‌های به‌دست‌آمده از سطح محلات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که خروجی آن ۳۷۴جلد کتاب به تعداد محلات تهران است. مدیرکل سلامت شهرداری تهران گفت: نتایج طرح سنجش عدالت با هدف برطرف کردن مشکلات جامعه به شکل یک مجموعه کتابچه در اختیار مدیریت محلات قرار گرفته تا هر محله حداقل یک برنامه برای کاهش ناهنجاری‌ها و مشکلات محله خود به شهرداری ارائه دهد تا این مشکلات به‌طور کارشناسانه برطرف شود.

این نقشه در برگیرنده شاخص‌های سلامت بر اساس شواهد و پژوهش‌های علمی است و در اختیار تمامی سازمان‌ها و نهادهای کشور قرار می‌گیرد تا این سازمان‌ها با توجه به آن، مأموریت‌های خود را برنامه‌ریزی، سازماندهی و اجرا کنند‌.

مداخلات و اقدامات اجرایی که مدیران محلات می‌توانند برای بهبود شاخص‌های سلامت شهری در محلات خود انجام دهند شامل مواردی است که با کمک و هماهنگی همه دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط انجام خواهد شد و شهرداری تهران نیز ردیف بودجه خاصی برای این مداخلات اجرایی درنظر گرفته است که از طریق اداره کل سلامت تخصیص می‌یابد.

طرح سنجش در واقع ابزاری است برای مدیران و همه ذی‌نفعانی که دغدغه مدیریت صحیح و مبتنی بر شواهد دارند. می‌توان با استفاده از این ابزار و با توجه به مؤلفه‌هایی که تعریف شده است اطلاعات را تهیه کرد و در اختیار مدیران قرار داد و از این طریق مدیران با مداخلات خود جهت کاهش نابرابری‌ها اقدام کنند. هدف اصلی این‌ مدل این است که دقیقا نقشه راه را برای مدیران به‌منظور انجام یک مداخله مؤثر و هدفمند در جهت کاهش نابرابری‌ها ترسیم کند.

متخصصان سازمان جهانی بهداشت از طرح سنجش عدالت شهرداری تهران استقبال کرده‌اند. اعضای گروه تدوین استراتژی، متشکل از متخصصین سازمان جهانی بهداشت در حوزه اقتصادی، اجتماعی، سلامت و محیط‌زیست، طرح سنجش عدالت را از بزرگ‌ترین پروژه‌های بین‌المللی دانسته اند که از سوی شهرداری تهران به‌عنوان یکی از معدود شهرهای جهان به‌صورت آزمایشی اجرا شده است.

با توجه به نقش مؤثر تهران در اجرای طرح مذکور، کارشناسان سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد کرده‌اند که یک مرکز همکاری بین‌المللی تحت عنوان « مرکز همکار سنجش عدالت» در شهر تهران تأسیس و شروع به‌کار کند. همچنین مدیر توسعه سلامت سازمان جهانی بهداشت از تیم کارشناسی طرح مذکور در شهرداری تهران دعوت کرد تا برای معرفی و تشریح الگوی تهران به مرکز منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت بروند.

با توجه به اینکه این طرح همزمان در پنج کشور جهان در حال اجراست، نظر مثبت کارشناسان دفتر سازمان جهانی بهداشت نسبت به عملکرد شهرداری تهران بسیار قابل توجه است. همچنین قرار است در شهریور‌ماه۱۳۹۱ نتایج این طرح در قالب ورک‌شاپ در اجلاس منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در قاهره ارائه شود.

در طرح سنجش عدالت، اولویت اول در سال ۹۱ تشکیل کمیته توسعه و کارگروه مداخله (شهروندان داوطلب) بود، تا با مردم در تعامل و گفتگو باشند تا نظرات، مشکلات، دغدغه ها و خواسته های آنها را دریافت کنند. این نظرسنجی ها به منظور برطرف شدن اولویت های هر محله انجام شود. با توجه به جمع آوری نظرات مردمی آنها بیشتر درخواست برگزاری تورهای تفریحی و سرگرمی، فعالیت های جسمی، وسایل ورزشی، استخر و باشگاه، رنگ آمیزی دیوارها، کاشت گل و گیاه در محله را داشتند.

• تدارک برنامه ها و مسابقات ورزشی به صورت مستمر و رایگان در محلات که در یک مقطع زمانی کوتاه نباشد.
• برای پرکردن اوقات فراغت و داشتن فعالیت جسمی، احداث استخر و باشگاه پیشنهاد شده است که بتوانند با تخفیف از این امکانات استفاده کنند.
• با تغییر سبک زندگی و شهرنشینی از آموزش های خانواده دور شده ایم و کودکان و جوانان امروزه کمتر از آموزش های والدین و پدربزرگ ها و مادربزرگ ها بهره مند هستند و با استفاده از بازی های رایانه ای و کامپیوتر تحرک و بازی کمتری دارند که همین سبب بروز مشکلات متعددی در آینده خواهد شد.

 از نقطه نظر اسلامی، اساس حکومت برای برقراری و تحقق عدالت است.

شهرنشینی پدیده ای بسیار پیچیده و در عین حال تاثیر گذار بر زندگی فرد، خانواده، جامعه و کشورهاست. در اکثر نقاط جهان شهرنشینی برنامه ریزی نشده و چالشهای فراوانی را برای سلامت و رفاه افراد و جامعه به همراه داشته ، سازمان های بین المللی و مراکز معتبر علمی دنیا نیز در سال های اخیر مطالعات و برنامه های متعدد را برای پاسخ به چالشها و کاهش نابرابری ها با تاکید بر عدالت شهری، انجام داده اند، که یکی از مهمترین آنها معرفی ابزار سنجش نابرابری های سلامت در شهر می باشد.

هدف کلی: توانمندسازی مردم همراه با کارکنان بین بخشی در زمینه نتایج سنجش عدالت در سلامت و جلب مشارکت آنها در انجام مداخلات در امور زندگی خود و محیط زیست، همراه با ارتقاء کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی است.

با توجه به سیاست های شهرداری تهران مبنی بر مشارکت فعال شهروندان در ارتقای سلامت، طرح مداخله برای کاهش نابرابری ها و بهبود شاخص های حاصل از طرح سنجش عدالت بر اساس رویکرد ابتکارات جامعه محور و همکاری بین بخشی در سطح محله تدوین و طی مراحل زیر به اجرا در آمده است:

۱-    ابلاغ نتایج دوره دوم طرح سنجش در قالب ۴۳ موضوع به شهردار محترم منطقه.
۲-    برگزاری کارگاه آموزشی برای تبیین کلیات مرحله مداخله و تشریح موضوعات مورد سنجش.
۳-    برگزاری جلسه توجیحی شهردار، معاونان و مسئولان منطقه و آغاز رسمی مرحله مداخلات در منطقه.
۴-    تشکیل جلسه توجیهی برای هیات امناء محلات توسط مدیر محله و تشریح طرح مداخلات.
۵-    دریافت تایید و حمایت هیئت امناء برای شروع مرحله مداخله توسط مدیر مرحله.
۶-    تشکیل اعضای کمیته توسعه.
۷-    تصویب اولویت یا اولویت های محله توسط هیئت امناء و انعکاس به کمیته توسعه محله برای شروع عملیات مداخله.
۸-    تشکیل کارگروه مداخله برای هر اولویت منتخب.
۹-    برگزاری کارگاه آموزشی.
۱۰-    بررسی و تکمیل برنامه مداخله ارائه شده از سوی کارگروه مداخله و اعلام آن برنامه از طریق کمیته توسعه به هیئت امناء.
۱۱-    تصویب برنامه در هیئت امناء و ارسال رونوشت به اداره سلامت منطقه و اداره کل سلامت.
۱۲-    دریافت باز خورد اداره کل سلامت توسط اداره سلامت منطقه و اعمال موارد اصلاحی حسب مورد در هیئت امناء.
۱۳-    شروع عملیات مداخله با اعلام هیئت امناء و با مسئولیت مدیر محله درقالب کار گروه های منطقه انجام می گردد.
۱۴-    گزارش پیشرفت ماهانه کارگروه مداخله توسط مدیر محله به کمیته توسعه محله و هیئت امناء و اداره سلامت منطقه.
۱۵-    گزارش فصلی از اجرای برنامه های مداخلات محلات به اداره کل سلامت.
۱۶-    دریافت بازخورد از اداره کل سلامت توسط اداره سلامت منطقه.
۱۷-    اعمال نتایج حاصل از مداخله در نظارت و ارزشیابی.
۱۸-    مستند سازی بصورت نوشتاری و عکس و فیلم و …
۱۹-    شرکت در جشنواره طرح مداخلات سنجش عدالت در سطح منطقه و تهران.

در راستای افزایش حساسیت شهروندان نسبت به مقوله سلامت ـ افزایش سطح مشارکت اجتماعی شهروندان در قالب کانون های اجتماعی سلامت محور – معرفی فعالیت کانون های اجتماعی سلامت محور- استفاده از ظرفیت و توان محلات اطلاع رسانی و جمع آوری آثار مخاطبین و … جشنواره سلامت محله آغاز به کار می کند

محور های جشنواره
کلیه آثار فرهنگی ِ هنری ِاجتماعی و ادبی مرتبط با موضوعات سلامت و محله با محور
عکس – کاریکاتور – فیلم – داستان – مقاله – آثار حجمی ـ نقاشی – روزنامه دیواری – کلیپ – سرود- شعر

ویژگی آثار
بیشترین تأثیر را در سلامت شهروندان محله داشته باشد – انطباق بیشتری با موضوعات ۱۰ گانه کانون ها داشته باشد – نوآورانه و خلاقانه باشد – برای اولین بار ارائه شود – اصل اثر ارائه شود – مستند باشد ومابه ازاء بیرونی و ملموس داشته باشد – از آنجا که هدف جشنواره جلب مشارکت عموم شهروندان و انتقال پیام در هریک از آثار به مردم است .

لذا نفس معرفی اثر گذارترین و موثرترین پیام در هر یک از آثار ملاک ارزیابی خواهد بود و فقط به جنبه های زیبایی شناختی و فنی اثر پرداخته نخواهد شد.

موضوعات جشنواره
سلامت و سالمندان محله
سلامت و مادر و کودبک محله
سلامت و جوانان محله
سلامت و پزشکان محله
سلامت و معلولان محله
سلامت و مساجد محله
سلامت و اهدای خون محله
سلامت و پیشگیری از استعمال دخانیات محله
سلامت و پیشگیری از ابتلاء به دیابت محله
سلامت و پیشگیری از چاقی در محله