صفحه نخست » بنیاد فرزانگان

[pdf id=28233]

شیوه نامه ی اجرایی تأسیس بنیاد فرزانگان

دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور

سال۱۳۹۶

 

مقدمه، تعاریف و اهداف تأسیس

مقدمه:

رسول اکرم (ص) می فرماید: “فرد سالخورده در میان خانواده اش همچون پیامبر در میان امتش می باشد.”

امام سجاد(ع) حق سالمندان را بر دیگران چنین بیان فرموده اند: “حق سالخورده این است که حرمت پیری اش را نگه داشته و در کارها او را مقدم بداری. در اختلافات، [خصمانه] با او رو به رو نشوی. در راه رفتن، بر او سبقت نگیری و پیشاپیش او راه نروی. نادانش نشماری و اگر رفتار جاهلانه ای کرد، تحمل کنی. به مقتضای سوابق مسلمانی و سالمندی، احترامش کنی که حق سن و سال نیز چون حق اسلام است”.

هرچند سالمندی فرآیند مداومی در زندگی انسان است، ولی اینکه دقیقاً از چه سنی آغاز می شود و چه وقت می توان فردی را سالخورده تلقی نمود دقیقاً مشخص نمی باشد! چرا که هرکس ممکن است در سن خاصی پیر شود، به طوری که برخی افراد در سنین نسبتاً جوانی پیر می شوند و بعضی تا دیر زمانی جوان می مانند.

سیر پیر شدن یک فرد منحصر به خود اوست و شدیداً تحت تأثیر کنش بین عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد. سن تقویمی که بر اساس سنوات سنجیده می شود و سن فیزیولوژیک که بر اساس ظرفیت عملکردی تعیین       می گردد همیشه بر هم منطبق نیستند. یک فرد ممکن است نسبت به سن خود جوان تر یا پیرتر به نظر آید و امکان دارد نسبت به سن خود ظرفیت های عملکردی بیشتر یا کمتری داشته باشد.

در حالی که پیری یک پدیده طبیعی بوده و به تنهایی باعث بروز بیماری نمی شود اما ارتباط بین پیری و بیماری رابطه ای شناخته شده است. در واقع میزان مرگ ناشی از تمام بیماری های مهم با افزایش سن زیادمی شود و علت این امر بیشتر مربوط به کاهش توانایی افراد سالخورده در پاسخ دهی به فشار خارجی می باشد.

در اغلب جوامع شهری، مرز قراردادی ۶۰ سال سن، یعنی زمانی که فرد از خدمت بازنشسته می شود، آغاز سالمندی را نشان می دهد. به همین دلیل افراد ۶۰ ساله و بالاتر به عنوان سالمندان یک کشور شناخته می شوند. اگر چه در بعضی منابع دیگر، ۶۵ سالگی به عنوان مرز مشخص کننده در نظر گرفته شده است.

 

خدمات مبتنی برجامعه مورد نیاز افراد سالمند:

بدیهی است که بسیاری از این خدمات با جلب مشارکت سالمندان، اعضاء خانواده ها و افراد داوطلب و خیر در کنار حمایت ها و مساعدت های مالی و فنی دولت امکان پذیر می باشد.

طرح ایجاد بنیادهای فرزانگان در کشور پاسخی است به این نیاز روزافزون که حفظ سلامت و توانمندسازی سالمندان را از طریق مبتنی بر جامعه و مشارکت همگانی مد نظر قرار داده است.

بخشی از اهداف مذکور از طریق ارائه آموزش صحیح روش زندگی به سالمندان و سایر افراد جامعه محقق       می گردد.

گروه سالمندان طبقه متوسط مایلند در زمینه هاى اجتماعی مشارکت داشته باشند. به نظرمى رسد آنها با اشتیاق تمام مایل هستند که جامعه در زمینه هاى اجتماعی و اقتصادی از تجربه هایشان بهره مند شود، در غیر این صورت احساس پوچی و بطالت بر زندگی شان سایه مى افکند و هر روز مشکل خود را پیچیده تر احساس مى کنند.

زندگی سالم در گرو شاد زیستن است کشور ما با جمعیتی بالغ بر۷۹ میلیون و ۹۲۶ هزار و ۲۷۰ نفر که بخش زیادی از آن را قشر جوان، و بیش از ۹درصد آن را سالمندان تشکیل می دهند ‌‌باید دارای رتبه‌ای بسیار بالا در زمینه شور و نشاط اجتماعی باشد؛ ‌‌‌چرا که قشر جوان در هر کشور نشان از پویایی، ‌‌‌حرکت و نشاط است. متأسفانه زمانی که صحبت از نشاط و شادی در جامعه به میان می‌آید، ‌‌‌بعضی از افکار و ذهن‌های پریشان تعاریف اشتباهی از جمله رقص و پایکوبی برای نشاط در جامعه ارائه می‌کنند که این موضوع و نداشتن یک تعریف واحد برای آشنایی مردم با مفهوم نشاط، ‌‌مشکل را دو چندان کرده است.

در صورتی که منظور از نشاط در جامعه آرامش فکری به دور از هر گونه دغدغه اضافه یا افکار پریشان در بین مردم است که آسیب‌های اجتماعی و هیاهوی زندگی شهری باعث شده است. امروزه نشاط اجتماعی یکی از مهم‌ترین نیازهای جوامع بشری است. این امر در شهرهای بزرگ کمتر دیده می‌شود، چرا که شهروندان به ویژه ساکنان کلان شهرها، نه تنها فرصت کمتری برای اندیشیدن به ‌خودشان و نیازهایشان دارند بلکه در این میان از سالمندان در خانواده نیز غافل می باشند همچنین در اغلب جاها از لحاظ فضاهای عمومی و فرصت‌های نشاط‌آور محدودیت وجود دارد و این فضاها گسترده و به طور عادلانه در همه شهر پراکنده نشده است و شهروندان برای دسترسی به این فضاها مشکلاتی دارند و این عوامل موجب افزایش استرس و اضطراب می‌شود. اگر محیط نشاط‌آور باشد افراد احساس نشاط و آرامش می‌کنند و آن را درک می‌کنند. هر چه امنیت کمتر باشد و نظم و روال عادی زندگی به مخاطره بیفتد تصمیم‌گیری و سلامت روان کاهش می‌یابد. ایجاد نشاط در جامعه با استفاده از ابزارهای مختلف به ویژه ارتقاء کیفیت مبلمان شهری، احداث پارک‌های تخصصی، مجتمع های فرهنگی، ورزشی در سطح شهر از جمله مجموعه های ویژه سالمندان، پارک خانواده یا بانوان و احداث واحدهای ورزشی، می‌تواند عاملی برای ایجاد روحیه نشاط و شادابی در بین اقشار مختلف مردم به ویژه سالمندان و جوانان باشد.

 

تعاریف تخصصی:

هیأت وزیران در فروردین ماه ۱۳۸۳با تصویب آیین‌نامه اجرایی جزء(۵) بند(الف‌) ماده‌(۱۹۲) قانون برنامه سوم توسعه مقرر کرد به منظور ساماندهی سلامت و رفاه سالمندان، شورای ملی سالمندان به دبیری رئیس سازمان بهزیستی کشور تشکیل شود. از سوی دیگر، از آنجا که مستند قانونی تصویب این آیین نامه جزء(۵) بند(الف‌) ماده‌(۱۹۲) قانون برنامه سوم توسعه است، و بر مبنای بند«ط» ماده(۹۷) قانون برنامه ی چهارم توسعه، سامان دهی سالمندان مورد تأکید قرارگرفته است.

به منظور ساماندهی سلامت و رفاه سالمندان، شورای ملی سالمندان به ریاست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دبیری رییس سازمان بهزیستی کشور و با حضور اعضای ذیل تشکیل می گردد:

 

برای سالمندی و تعریف آن چند مفهوم و معیار مطرح شده است. اساسی ترین معیار در مفاهیم مرتبط با سالمندی، سن تقویمی یا سن سالمندی است.

هر چند سالمندی فرآیند مداومی در زندگی انسان است، ولی اینکه دقیقاً از چه سنی آغاز می شود و چه وقت می توان فردی را سالخورده تلقی نمود؛ دقیقاً مشخص نمی باشد! چرا که هر کس ممکن است در سن خاصی پیر شود، به طوری که برخی افراد در سنین نسبتاً جوانی پیر می شوند و بعضی تا دیر زمانی جوان می مانند.       گزارش هایی وجود دارد که در برخی کشورها افراد تا سنین خیلی بالا یعنی صد سال و یا بیشتر عمر می کنند.

در اغلب جوامع شهری، مرز قراردادی ۶۰ سال سن، یعنی زمانی که فرد از خدمت بازنشسته می شود، آغاز سالمندی را نشان می دهد. به همین دلیل افراد ۶۰ ساله و بالاتر به عنوان سالمندان یک کشور شناخته می شوند. اگر چه در بعضی منابع دیگر، ۶۵ سالگی به عنوان مرز مشخص کننده در نظر گرفته شده است.

 

به معنی ادغام نمودن سالمندان در فعالیت های محوری ـ اجتماعی ـ اقتصادی می باشد. عدم توجه به این مهم به معنی پشت کردن و غفلت نسبت به حقوق سالمندان و هدر رفتن ذخیره مهارت ها، تجربیات و ذکاوت جمعی موجود در سالمندان می باشد.

 

سالمندی فعال به عنوان فرایند بهسازی فرصت های لازم برای ایجاد سلامتی، مشارکت و تأمین همه جانبه ی سالمندان در جهت ارتقاء کیفیت زندگی آنان می باشد. چه به صورت فردی و چه برای گروه های جمعیتی. سالمندی فعال به افراد امکان می دهد که پتانسیل های فیزیکی، اجتماعی و روانی خود را برای احساس بهباشی، شناسایی نمایند و در جامعه مشارکت نمایند، در عین این کار حفاظت، تأمین و مراقبت، تدارک نمایند. مفهوم    واژه ی “فعال” تنها به منزله ی فعالیت فیزیکی و توانایی ملحق شدن به نیروی کار نمی باشد، بلکه به منزله ی مشارکت مداوم در تعاملات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، معنوی و مردمی می باشد.

 

امروزه تصویر سنتی از سالمندان به عنوان افرادی بیمار، از کارافتاده، وابسته و تنها کاملاً تغییر کرده است و در بسیاری از جوامع با گذر زمان و افزایش سن و در طی فرایندی که سالمندی موفق نامیده می شود، به شهروندان ارشد تبدیل می شوند. اهداف سالمندی موفق را می توان شامل موارد زیر دانست.

 

 

سالمندی سالم اجتناب یا به تعویق انداختن بیماری در سالمندان
سالمندی با حفظ کارایی اجتناب یا به تعویق انداختن معلولیت در سالمندان
سالمندی با حفظ استقلال اجتناب یا به تعویق انداختن وابستگی در سالمندان
سالندی با حفظ جایگاه و مشارکت اجتماعی اجتناب از تنهایی و جداماندگی در سالمندان
سالمندی مولد به تعویق انداختن بازنشستگی در سالمندان
سالمندی همراه با به فعل رساندن تمام استعدادها و توانایی های درونی اجتناب از ناامیدی، بی انگیزگی و ایستایی در سالمندان
سالمندی با حفظ منزلت، کرامت و عزت نفس اجتناب از تحقیر و تبعیض در سالمندان

 

سالمندان به اقتضای افزایش سن و نیز موقعیت اجتماعی و خانوادگی ای که در آن قرار می گیرند، علاوه بر نیازهای مشترک انسانی طبعاً نیازهایی متفاوت با سایر گروه های جامعه نیز خواهند داشت.

به نظر می رسد از مهم ترین نیازهای سالمندان برای بهبود شرایطشان، تغییر نگرش جامعه به سالمندی است.

شناخت بهتر نسبت به سالمندان و تغییر نگرش از سالمند به عنوان عضوی کم توان و نیازمند به عضوی فعال و مولّد و مجرب بایستی در دستور کار فرهنگی قرار گیرد.

علاوه بر این تغییر نگرش مهم، سالمندان به دلیل شرایط سنی نیازهای عاطفی بیشتری داشته و بایستی شرایط به گونه ای برایشان فراهم شود تا بتوانند از مصاحبت اعضاء خانواده و دوستان و همسالان خود بهره مند گردند.

سالمند نباید احساس انزوا و تنهایی کند. چنین احساسی مشکلات روحی و جسمی عدیده ای را برای آنان پدید می آورد. اگر شرایط مشارکت اجتماعی برای سالمندان فراهم شود، بدیهی است که گام مؤثّری در پویایی و سلامت معنوی سالمند و به تبع آن جامعه برداشته خواهد شد.

از سوی دیگر بالا رفتن سن، باعث افزایش مشکلات جسمی شده و افزایش نیاز به مراقبت های بهداشتی ـ درمانی را موجب می گردد. همچنین برطرف ساختن نیازهای اقتصادی و تحت پوشش بیمه های اجتماعی قرارگرفتن سالمندان هم اولویت اساسی دارد. بر مبنای آنچه برشمرده شد، مهمترین نیازهای سالمندان در چهار دسته قابل تقسیم است:

 

 توانمندسازی:

برای آنکه به شناخت کاملی از مقوله توانمندسازی سالمندان دست پیدا کنیم، در آغاز بایستی با مفهوم واژه ی توانمندسازی آشنا شده و آنگاه این واژه را در حوزه سالمندی بازتعریف نماییم، چرا که در روند توسعه جوامع، توانمندسازی به ویژه در حوزه سالمندان، به عنوان گروه سنی فراموش شده از اهمّیتی دوچندان برخوردار است. در واقع امروزه یکی از مهمترین رویکردهای مرتبط با سالمندی در جوامع، لزوم”توانمندسازی” سالمندان است. به معنی”دادن قدرت یا اختیار به شخصی برای انجام عملی” و بر”توانمندسازی فردی” دلالت دارد. توانمندسازی افراد به معنی تشویق افراد برای مشارکت بیشتر در تصمیم گیری هایی است که بر فعالیّت آنها مؤثر است؛ یعنی فضایی برای افراد فراهم شود تا بتوانند ایده های خوبی را بیافرینند و آنها را به عمل تبدیل کنند. توانمندسازی به فرد این قدرت را می دهد که زندگی مستقل و با کیفیتی را تجربه کند.

فرآیند توانمندسازی ساختارهای اجتماعی منفی را از هم می پاشد به گونه ای که جامعه مورد نظر)سالمندان( ظرفیت و قابلیت و نیز حق لازم برای عمل و نفوذ در تصمیم ها را پیدا می کنند. این فرآیند مستلزم تغییر وضعیت افراد و حرکت به سوی مشارکت استراتژیک اجتماعی یا به عبارتی افزایش قدرت در سطح اجتماعی است. طبق تعریف بانک جهانی، توانمندسازی عبارت از “بالا بردن توانایی افراد و گروه ها برای تصمیم گیری و انتقال این تصمیمات به فعالیت ها و نتایج دلخواه است.” اگر شخص یا گروهی توانمند شده باشد، از توانایی تصمیم گیری مؤثر برخوردار است؛ بدین معنی که تصمیمات خود را به فعالیت ها و نتایج دلخواه انتقال می دهد.

به طور کلی توانمندسازی مفهومی کاربردی در جوامع امروزی است. توانمندسازی فرآیندی است پویا؛         چرخ هایی است تواناساز که وقتی افراد به آن وارد می شوند، به تدریج تجربه های جدید را فرا می گیرند. دانش سنتی و بومی از دست رفته خود را باز می یابند، با فنون و تکنیک های جدید آشنا می شوند، سطح دسترسی آنان به منابع و اطلاعات تغییر کرده و به گونه ای از خودآگاهی می رسند که می دانند چه می کنند و در کجا هستند. با این وصف وقتی یک فرآیند تواناساز آغاز می گردد، مردم قدرت گرفته و بهتر می توانند برای تغییر وضعیت خود اقدام کنند. توانمندسازی یک فرآیند گروهی است که در جریان آن اعتماد نیز تقویت شده و همبستگی های اجتماعی افزایش می یابد.

 

فرآیند توانمندسازی را می توان در پنج بُعد به شرح زیر مورد ارزیابی قرار داد:

  1. احساس خود اثربخشی یا شایستگی: احساس شایستگی، اعتقاد فرد به توانایی هایش جهت انجام با مهارتِ فعالیت های مرتبط با خود ش است و افراد احساس می کنند که می توانند وظایفشان را با مهارت بالا انجام دهند.
  2. احساس خودسامانی: هنگامی است که افراد به جای اینکه با اجبار در کاری درگیر شده یا دست از آن کار بکشند، به طور داوطلبانه در وظایف خویش درگیر شوند و بدین ترتیب احساس خودسامانی می کنند. آنان خود را افرادی خودآغازگر می بینند که قادرند به میل خود، اقدامات ابتکاری انجام داده، تصمیمات مستقل گرفته و افکار جدید را به آزمون بگذارند. افراد توانمند در مورد کارهایشان احساس مالکیت می کنند؛ زیرا آنان می توانند تعیین کنند که کارها چگونه باید انجام شوند و با چه سرعتی پایان یابند. داشتن حق انتخاب، جزء اصلی خودسامانی به شمار می رود. در تفاوت خود اثربخشی و خودسامانی باید گفت که خودسامانی به درستی حق انتخاب منسوب است؛ در حالی که خوداثربخشی به احساس قابلیت اشاره دارد.
  3. پذیرفتن شخصی نتیجه: افراد توانمند احساس کنترل شخصی بر نتایج دارند. آنان بر این باورند که می توانند با تحت تأثیر قراردادن محیطی که در آن کار می کنند، یا نتایجی که تولید می شود، تغییر ایجاد کنند. پذیرفتن شخصی نتیجه، عبارت است از”اعتقادات فرد در یک مقطع مشخص از زمان در مورد توانایی اش برای ایجاد تغییر در جهت مطلوب”. داشتن احساس پذیرفتن شخصی نتیجه، کاملاً به احساس خودکنترلی مربوط است و برای اینکه افراد احساس توانمندسازی کنند، آنان نه تنها باید احساس کنند که آنچه انجام می دهند اثری به دنبال دارد، بلکه باید احساس کنند که می توانند آن اثر را به وجود آورند.
  4. معنی دار بودن: احساس معنی دار بودن یک نگرش ارزشی است که از متجانس بودن آرمان ها و ارزش های افراد و آنچه که در حال انجام دادن آن هستند، حاصل می شود. افراد توانمند، احساس معنی دار بودن می کنند و معنی دار بودن به معنی ارتباط اهداف و وظایف کاری با ایده ها و استانداردهای فرد است. افراد به هنگام اشتغال به کاری که احساس می کنند معنی دار است، نسبت به زمانی که این احساس پایین است، بیشتر به آن متعهد و با آن درگیر شده و نیروی زیادتری برای آن کار متمرکز می کنند.
  5. اعتماد: سرانجام افراد توانمند دارای حسی به نام اعتماد هستند و مطمئن هستند که با آنان منصفانه و یکسان رفتار خواهد شد. این افراد، این اطمینان را حفظ می کنند که حتی در مقام زیردست نیز نتیجه نهایی کارهایشان منصفانه خواهد بود. اعتماد همچنین به طور ضمنی دلالت بر این دارد که افراد اگر چه خود را در یک موقعیت آسیب پذیری قرار می دهند ولی ایمان دارند که در نهایت هیچ آسیبی در نتیجه آن اعتماد به آنان نخواهد رسید.

 

توانمندسازی سالمند به معنای داشتن سالمندانی پویا و فعال در جامعه و خارج کردن سالخوردگان از انفعال و انزواست. سالمندانی که به وضعیت و شرایط خود آگاهی و اشراف کامل داشته و برای بهبود شرایط زندگی خود تلاش می نمایند. توانمندسازی سالمندان فرآیندی است که طی آن سطح آگاهی های سالمندان نسبت به واقعیّت بیرونی افزایش یافته و آنها را به توانمندی های درونی خود واقف می گرداند. طی این فرآیند هنجارها و ارزش هایی احیا یا خلق می شوند که بر رفاه و عدالت اجتماعی در سطوح فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی زندگی سالمندان تأثیر می گذارد. اصطلاح توانمندسازی سالمندان به این معنا نیست که سالمندان توانمند نیستند بلکه آن ها در زمینه های مختلف بالقوه توانمندند. آنان اطلاعات بسیار زیادی از جامعه ی خود دارند و آن را بهتر از محققان می شناسند و به مسائل، مشکلات، نیازها و راه حل های آن ها وقوف بیشتری دارند؛ منتهی در شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی غالب، روابط در ارتباط با برنامه ها، پروژه ها و طرح ها به گونه ای رقم خورده که خود را منفعل می دانند.

حضور اجتماعی و مشارکتی سالمند در خانواده و جامعه، باعث پیشگیری از بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی دوره سالمندی و جمعیّت سالمند است. همچنین باعث پویایی بیشتر جامعه و بهره مندی بهینه از    توانایی ها و اندوخته های تجربی و دانشی ـ مهارتی این قشر از جامعه می شود. این امر بیش از هر چیز نیازمند تغییر نگرش جامعه به سالمندی است. لزوم برنامه ریزی کلان برای این پدیده، برنامه ریزی برای حضور اجتماعی سالمندان، ایجاد اشتغال و حمایت از شرکت های بیمه؛ از لوازم چنین نگاهی است.

همچنین استفاده از تجارب کشورهای توسعه یافته در زمینه امنیّت، آموزش و اقتصاد سالمندی می تواند برای بهبود شاخص های زندگی سالمندی در ایران مفید باشد. برخی از این تجربه ها عبارت است از: “افزایش سن بازنشستگی، بازنشستگی پلکانی که فرد آرام آرام بازنشسته می شود، جلوگیری از بازنشستگی زودرس، فعالیت شرکت های بازنشستگی خصوصی و…

کارشناسان راهکارهای عملی و کاربردی زیر را جهت افزایش مشارکت اجتماعی سالمندان و کاهش میزان انزوای اجتماعی آنها پیشنهاد می کنند. چنین برنامه هایی در صورت تحقق باعث می شود تا با به حداکثر رساندن فرصت های بهداشتی، مشارکت و امنیّت، این افراد همگام با آهنگ افزایش طول عمر از افزایش کیفیت زندگی نیز برخوردار شده و به دور از انفعال و انزوا، همچنان عضوی توانمند، مؤثّر و فعال برای جامعه خود باشند:

این نکته نیز قابل تأمّل است که بر مبنای برخی پژوهش ها، تجربه خوب از دوران سالمندی با احساس توانمندی رابطه مستقیم دارد. ساختار اصلی توانمندی را نیز رضایت درک شده و حس کنترل تشکیل می دهد. از این رو اگر سالمندان درک خوبی از توانایی های خودمراقبتی، رضایت و بالندگی از عمر و حس مالکیت داشته باشند، حس توانمندی بیشتر و در نتیجه کیفیت زندگی بهتری خواهند داشت.

بدیهی است که جهت تحقق مؤثّر توانمندسازی سالمندان، برنامه ریزی و مدیریتی منسجم و یکپارچه ضروری است. نظر به اهمیّت فرآیند توانمندسازی، سازمان ها، نهادها و دستگاه های مختلف اجرایی از دیدگاه خود به آن پرداخته و آن را در راستای سیاست ها و وظایف اجرایی خود باز تعریف نموده اند. در این راستا توانمندسازی سالمندان به عنوان یکی از اولویت های سازمان بهزیستی است که علاوه بر فعالیّت در حوزه مادی، ارتقاء عزت نفس افراد نیز یکی از اهداف این سازمان به شمار می رود. در واقع توانمندسازی سالمندان در شبکه شهری و روستایی به منظور آموزش شیوه ی زندگی سالم در تمامی ابعاد و سازگاری سالمند با دوران سالمندی و نهایتاً دستیابی سالمند به یک زندگی سالم و موفّق تدوین و ارائه گردیده است.

با توجه به تبیین جایگاه دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور به عنوان هماهنگ کننده اصلی کلیه سیاست ها و برنامه های مرتبط با اعتلای همه جانبه ی سالمندان کشور، (از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور)؛ در راستای سیاستگذاری های دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور؛ بنیاد فرزانگان “حلقه ی ارتباطی بین سیاستگذاری حوزه ی سالمندی در کشور و جامعه هدف سالمندی” می باشد که در این راستا با جذب منابع مورد نیاز جهت خدمت رسانی به سالمندان و بهره مندی از امکانات دستگاه های مختلف ـ کلیه سازمان های مردم نهاد و جهت نیل به اهداف سند ملی تدوین شده سالمندی کشور گام بر می دارد.

 

اهداف تأسیس و حوزه های فعالیت بنیاد فرزانگان

 هدف کلی:

ایجاد حلقه ی ارتباطی بین سیاستگذاری حوزه ی سالمندی در کشور و جامعه هدف سالمندی، در راستای اهداف سند ملی سالمندی کشور

 

اهداف جزیی:

 

شرایط و ضوابط دریافت پروانه تأسیس

 شرایط تأسیس “بنیاد”:

تعداد اعضای اصلی هیأت مدیره باید فرد و حداقل ۳ نفر و حداکثر ۱۱ نفر بوده که واجد شرایط ذیل نیز باشند:

تبصره۱: جهت تأسیس بنیاد مذکور حداقل دو سوم اعضای هیأت مدیره اصلی می بایست بالای ۶۰ سال یا افراد دارای حکم بازنشستگی باشند.

تبصره۲: متقاضیانی که قبل از تاریخ ابلاغ این شیوه نامه موفق به ثبت نام موسسه شده اند و مورد تأیید اداره بهزیستی استان قرار گرفته اند از بند حداقل سن مستثنی می باشند.

تبصره: دریافت گواهی عدم اعتباد برای افراد ۶۰ سال به بالا نیاز نمی باشد.

تبصره: برای کارکنان بازنشسته یا بازخرید سازمان بهزیستی، مدرک تحصیلی دیپلم با هشت سال سابقه کار مرتبط و مدرک کارشناسی غیرمرتبط با چهار سال سابقه کار مرتبط، معادل مدرک کارشناسی مرتبط محسوب خواهد شد.

 

مدارک لازم برای دریافت پروانه تأسیس:

 

جهت مشاهده نمایندگان هر استان روی نام استان کلیک کنید.

پیوست شماره۱:

فرم درخواست ¨صدور ¨تمدید ¨تعویض پروانه تأسیس:

اینجانب……………………………………….. رئیس هیات مدیره مؤسسه…………………………………………………………………………………………..

فرزند……………………. دارای شماره ملی………………………………………….. صادره از…………………………. متولد……………………………………

دارای مدرک تحصیلی ( مقطع و رشته )…………………………………………………………. ساکن شهرستان…………………………………………..

به آدرس:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

تلفن ثابت و همراه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ضمن معرفی اعضای¨قدیم ¨اعضای جدید هیات مدیره با مشخصات ذیل:

ردیف نام و نام خانوادگی سمت در مؤسسه سن مقطع و رشته تحصیلی

 

متقاضی ¨دریافت ¨تمدید ¨تعویض ¨پروانه تأسیس به علت ¨تغییر اعضا ¨تغییر آدرس و فعالیت/ ادامه فعالیت در حوزه ¨اجتماعی ¨پیشگیری ¨توانبخشی به آدرس/آدرس جدید……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. می باشم.

خواهشمند است دستور اقدام لازم را صادر فرمائید.

 

امضاء و تاریخ

 

کروکی مکان اصلی مؤسسه                                                                                                          é شمال

 

پیوست شماره۲:

باسمه تعالی

 فصل اول: کلیات و اهداف

ماده ۱

نام………………………………………………………………………………………………………………………. که در این اساسنامه به لحاظ رعایت اختصار…………………………………………………………………………………………………. نامیده می شود.

ماده ۲

موضوع فعالیت مؤسسه خدمت رسانی به جامعه هدف سازمان بهزیستی(سالمندان) است که بخشی از فعالیت های                     حوزه های.………………………. و………………………….. و……………………………….. را شامل می شود.

 

اهداف مؤسسه عبارتند از:

ـ

ـ

ـ

ـ

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

روش های اجرایی اهداف مؤسسه عبارتند از:

ـ

ـ

ـ

ـ

تبصره۱: انجام هرگونه فعالیت مغایر با اهداف اساسنامه ممنوع است.

تبصره۲: تمامی فعالیت های مؤسسه غیرسیاسی است.

تبصره۳: مؤسسه برای هر یک از اهداف و فعالیت های تخصصی خود باید از سازمان بهزیستی و مراجع ذیصلاح مجوز لازم را اخذ کند. فعالیت مؤسسه در زمینه های مزبور قبل از کسب مجوز از سازمان بهزیستی ممنوع است.

 

ماده ۳

محل: مرکز اصلی مؤسسه

در…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. واقع است و در صورت نیاز می تواند برابر دستورالعمل اجرایی بند۱۳ ماده۲۶ در سایر نقاط شعبه دایرکند.

ماده ۴

تابعیت: مؤسسه تابعیت جمهوری اسلامی ایران را دارد و تمامی اعضای آن تبعیت خود را از قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی ایران اعلام می دارند.

ماده ۵

مدت فعالیت: مؤسسه از تاریخ تأسیس برای مدت.………………………….. تشکیل می شود.

 

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

ماده ۶

دارایی اولیه مؤسسه اعم از نقدی…………………………………….. ریال و یا غیرنقدی معادل…………………………… ریال است که توسط هیات مؤسس تماماً پرداخت شده و در اختیار مؤسسه قرار گرفته است.

ماده ۷

هیات مؤسس عبارتند از:

ـ

ـ

ـ

ـ

ـتبصره: هیات مؤسس بعد از ثبت مؤسسه و معرفی هیات امناء از بین خود و یا دیگران مسئولیتی در قبال مؤسسه نخواهند داشت. تمامی صفحات اساسنامه در زمان تأسیس مؤسسه باید به امضای هیآت مؤسس برسد و در صورت تغییرات بعدی، اساسنامه به امضای هیات امنا برسد.

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

 

فصل دوم: ارکان

ماده ۸

ارکان مؤسسه عبارتند از:

الف: هیات امناء

ب: هیات مدیره

ج: مدیرعامل

د: بازرس یا بازرسان

 

الف: هیات امناء:

ماده ۹

مجمع عمومی هیات امناء با تعداد…………………….. نفر تشکیل و عالی ترین مرجع تصمیم گیری در مؤسسه است که به صورت عادی یا فوق العاده تشکیل می شود.

تبصره: فعالیت هیات امناء افتخاری خواهد بود.

ماده ۱۰

چنانچه هر یک از اعضاء هیات امناء فوت کند یا استعفاء دهد یا به هر علت امکان فعالیت یا مشارکت در مجمع عمومی را نداشته باشد، هیات امناء شخص واجد شرایط و مورد اعتماد را از میان داوطلبان و با رای سه چهارم اعضای خود به عنوان جانشین وی انتخاب خواهد نمود.

تبصره ۱: چنانچه صلاحیت اکثریت اعضاء هیات امناء از نظر مراجع قانونی ساقط شود، مؤسسه از ادامه فعالیت محروم و اعلان خواهد شد.

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

تبصره۲: حضور نماینده سازمان بهزیستی کشور در تشکیل مجامع فوق العاده در زمانی که انحلال مؤسسه مطرح است الزامی بوده و باید مراتب را به سازمان گزارش دهد.

ماده ۱۱

مجمع عادی سالی یکبار در………………. ماه تشکیل خواهد شد. برای رسمیت جلسه حضور نصف به علاوه یک اعضاء و برای تصویب هر موضوعی نیز رای موافق اکثریت اعضای حاضر ضرورت دارد. در صورتی که در دعوت نخست اکثریت حاصل نشد، جلسه دوم حداکثر به فاصله پانزده روز از جلسه اول تشکیل و با هر تعداد حاضر جلسه رسمیت خواهد یافت. مجمع عمومی عادی ممکن است به صورت فوق العاده در هر زمان به تقاضای هیات مدیره یا یک سوم اعضای هیات امناء تشکیل شود.. دعوت برای مجمع عمومی به صورت کتبی یا درج آگهی در روز نامه کثیرالانتشار است.

تبصره: در صورت لزوم سازمان بهزیستی می تواند مقدمات تشکیل مجمع عمومی فوق العاده را، به خصوص در زمانی که استفعای دسته جمعی اعضای هیئت مدیره مطرح بوده و یا مؤسسه در مرحله انحلال قرار گیرد، انجام دهد.

ماده ۱۲

وظایف مجمع عمومی هیات امناء عبارتند از:

تعیین روزنامه کثیر الانتشاری که آگهی ها و اطلاعیه های مؤسسه تا تشکیل مجمع عمومی سال بعد در آن انتشار خواهد یافت.

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ماده ۱۳

مجمع عمومی به طور فوق العاده هیات امناء با شرایط زیر تشکیل خواهد شد:

تبصره: دعوت برای مجمع عمومی فوق العاده به

صورت کتبی یا درج آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار بوده و مطابق با شرایط برگزاری مجمع عمومی عادی تشکیل و رسمیت خواهد یافت و تصمیمات آن با حداقل دو سوم آرای موافق از تعداد حاضر در جلسه رسمی معتبر خواهد بود.

 

وظایف مجمع عمومی بطور فوق العاده هیآت امنا عبارتند از:

ماده ۱۴

مجمع عمومی توسط هیات رئیسه ای مرکب از یک نفر رئیس و یک نفر نایب رئیس و دو نفر ناظر دایر می شود.

تبصره ۱: اعضای هیات رئیسه با اعلام و قبول نامزدی خود در مجمع انتخاب خواهد شد.

تبصره ۲: اعضای هیات رئیسه نباید از بین کاندیداهای هیات مدیره و بازرسان باشند.

 

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ب: هیات مدیره

ماده ۱۵

مؤسسه دارای هیئت مدیره ای مرکب از………….. نفر عضو اصلی و…….. نفر عضو علی البدل خواهد بود.

تبصره ۱: جلسات هیات مدیره با حضور اکثریت اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات متخذه با اکثریت آراء موافق معتبر خواهد بود.

تبصره ۲: شرکت اعضای هیات مدیره در جلسات آن ضروری است و غیبت هر یک از اعضاء هیات مدیره بدون عذر موجه و بدون اطلاع قبلی تا سه جلسه متوالی و شش جلسه متناوب، در حکم استعفای عضو غایب خواهد بود.

ماده۱۶

در صورت استعفا یا فوت یا سلب شرایط از هر یک از اعضای اصلی هیات مدیره، عضو علی البدل برای مدت باقیمانده هیات مدیره، به جای عضو اصلی انجام وظیفه خواهد کرد.

ماده ۱۷

هیات مدیره علاوه بر جلساتی که بطور مرتب و حداقل هر…… روز یکبار تشکیل خواهد داد، بنا به ضرورت با دعوت کتبی رئیس هیات مدیره تشکیل جلسه فوق العاده خواهد داد. فاصله بین ارسال دعوتنامه و تشکیل جلسه هیات مدیره حداقل سه روز خواهد بود.

ماده ۱۸

اعضای هیئت مدیره حداکثر تا یک هفته بعد از انتخاب شدن تشکیل جلسه خواهند داد و از بین خود یک نفر رئیس و یک نفر نائب رئیس انتخاب خواهد کرد.

 

 

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ماده ۱۹

هیات مدیره برای مدت ۳ سال انتخاب خواهد شد. انتخاب مجدد هیات مدیره برای دوره های بعدی بلامانع بوده و هیات مدیره موظف است حداکثر دو ماه قبل از پایان تصدی خود از مجمع عمومی به منظور انتخاب هیات مدیره جدید دعوت نماید. هیات مدیره موظف است یک نسخه از نتیجه انتخابات خود را به سازمان بهزیستی استان یا ستاد ارسال کند.

ماده ۲۰

هیات مدیره نماینده قانونی مؤسسه بوده و وظایف و اختیارات آن به شرح ذیل می باشد:

تبصره ۱: تمامی اسناد و اوراق بهادار و تعهدآور با امضای………….. و………… با مهر مؤسسه معتبر خواهد بود.

تبصره ۲: جز درباره موضوعاتی که به موجب مفاد این اساسنامه اخذ تصمیم و اقدام درباره آنها در صلاحیت خاص مجامع عمومی هیئت امناء است، هیات مدیره تمامی اختیارات لازم برای اداره امور مؤسسه را در چارچوب اهداف و وظایف دارد.

ماده ۲۱

تمامی اسناد و مدارک مؤسسه اعم از مالی و غیر مالی در هر زمان بدون قید و شرط به وسیله هیات مدیره مؤسسه باید برای بررسی در دسترس کارشناسان مامور سازمان بهزیستی و بازرس (یا بازرسان) مؤسسه قرار گیرد.

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ج: مدیرعامل

ماده ۲۲

هیات مدیره می تواند از بین خود یا خارج از اعضای هیات مدیره، یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عاملی مؤسسه انتخاب نموده و حدود اختیارات او را تعیین کند، عزل وی نیز از اختیارات هیات مدیره خواهد بود و  مدیرعامل در حدود اختیاراتی که از طرف هیات مدیره به وی تفویض می شود نماینده مؤسسه محسوب شده و از طرف مؤسسه حق امضاء را دارد.

تبصره ۱: مدیر عامل برای مدت حداکثر ۲ سال انتخاب خواهد شد.

تبصره ۲: انتخاب مجدد مدیر عامل بلامانع است.

 

د: بازرس یا بازرسان

ماده ۲۳

مجمع عمومی عادی هیات امناء……….. نفر را بعنوان بازرس اصلی و……………نفر را بعنوان علی البدل برای مدت یک سال انتخاب خواهد کرد.

تبصره: انتخاب مجدد بازرسان بلامانع است.

 

ماده ۲۴

وظایف بازرس یا بازرسان به شرح زیر است:

تبصره: بازرس می تواند بدون داشتن حق رای در جلسات هیات مدیره شرکت کند.

 

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

 

فصل سوم: منابع تأمین اعتبار و مواد متفرقه

ماده ۲۵

منابع تأمین اعتبار مؤسسه از طریق جمع آوری حق عضویت، هدایا، اعانات، قبول وصیت و وقف و از درآمد سایر فعالیتهای مندرج در ماده ۷ اساسنامه و سایر کمک ها و تسهیلاتی که برای تامین منابع مالی مؤسسه تخصیص داده می شود تامین می گردد.

تبصره ۱: تمامی وجوه و درآمدهای مؤسسه در حساب الکترونیکی مخصوصی که به نام مؤسسه و با معرفی سازمان بهزیستی، نزد هر یک از بانک های رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران افتتاح شده است نگهداری خواهد شد در صورت نیاز سازمان بهزیستی مجاز است هرگونه گزارش گردش حساب مالی مؤسسه را از بانک طرف حساب آنها اخذ کند.

تبصره ۲: سال مالی مؤسسه از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال خاتمه می یابد به استثنای سال اول که ابتدای آن از تاریخ تأسیس مؤسسه است.

ماده ۲۶

کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی مؤسسات خیریه ای که به ثبت رسیده اند و به مصرف گروه هدف سازمان می رسد از پرداخت مالیات معاف می باشند.

ماده ۲۷

شرایط برخورداری از معافیت مالیاتی توسط مؤسسات خیریه:

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ماده ۲۸

تمامی مدارک، پرونده ها و نوشتجات در دفتر مرکزی مؤسسه نگهداری می شود و مکاتبات رسمی مؤسسه با امضای مدیر عامل و در غیاب او رئیس هیات مدیره و با مهر مؤسسه خواهد بود.

تبصره: مصوبات و صورتجلسات هیات امناء و هیات مدیره در دفاتر مخصوص به ترتیب تاریخ، ثبت و به امضای اعضای ذیربط خواهد رسید..

ماده ۲۹

محل مؤسسه و اقامتگاه اعضای هیات مدیره و اشخاص صاحب امضاء و تغییرات بعدی آن باید پس از کسب مجوز کتبی از کمیسیون ماده ۲۶ سازمان بهزیستی بوده و به اطلاع اداره ثبت برسد.

ماده ۳۰

مؤسسه دارای مهر و یا آرم مخصوص خواهد بود که متن آن به تصویب هیات مدیره و تأیید کمیسیون ماده ۲۶ خواهد رسید.

تبصره: هیات مدیره در حفظ و حراست از مهر و آرم مؤسسه مسئولیت قانونی دارند.

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ماده ۳۱

در سایر موضوعاتی که در این اساسنامه پیش بینی نشده است مطابق مقررات قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران و سایر قوانین موضوعه کشوری عمل و رفتار خواهد شد.

ماده ۳۲

انحلال: درصورت انحلال مؤسسات موضوع دستورالعمل بند۱۳مجمع عمومی فوق العاده، هیات یا مدیر تصفیه ای را پس از هماهنگی با کمیسیون ماده ۲۶ انتخاب و این هیات موظف خواهد بود پس از ادای دیون و وصول مطالبات نسبت به واگذاری اموال و املاک به مؤسسات عام المنفعه با فعالیت مشابه و دارای مجوز از سازمان بهزیستی و با نظارت آن سازمان اقدام کند.

تبصره ۱: در مواردیکه انحلال و یا تعطیل دائم مؤسسات غیردولتی مطرح است سازمان بهزیستی در ارتباط با بدهی و تعهدات به اشخاص حقیقی و حقوقی هیچگونه مسئولیتی نخواهد داشت.

تبصره ۲: در صورت لغو اعتبار یا ابطال پروانه تأسیس مؤسسه در کمیسیون عالی و یا توسط مراجع قانونی ذیصلاح، هیات مدیره موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ لغو اعتبار یا ابطال نسبت به تشکیل مجمع و انتخاب و معرفی هیات مدیره یا مدیر تصفیه و طی مراحل انحلال اقدام نماید. بدیهی است در صورت عدم اقدام در موعد مقرر از سوی هیات مدیره، سازمان بهزیستی راسا می تواند تعیین هیات یا مدیر تصفیه را از دادگاه تقاضا نماید.

ماده ۳۳

انجام  فعالیت های فرهنگی مؤسسه با رعایت مقررات و موازین مربوطه از سوی مؤسسه پس از اخذ مجوزهای مربوطه  مجاز می باشد.

 

 

 

 

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

ماده۳۴

برای هر یک از فعالیت ها و اهداف مندرج در ماده ۷ اساسنامه، مؤسسه می بایست پس از دریافت پروانه تأسیس، پروانه فعالیت لازم را نیز مطابق دستور العمل های مربوطه از کمیسیون ماده ۲۶ استانی اخذ نماید.

ماده ۳۵

این اساسنامه مشتمل بر ۳ فصل و ۳۵ ماده و ۲۵ تبصره در نشست مورخ………………………….. هئیت مؤسس به تصویب رسید

ردیف نام و نام خانوادگی امضاء ردیف نام و نام خانوادگی امضاء
۱ ۷
۲ ۸
۳ ۹
۴ ۱۰
۵ ۱۱
۶ ۱۲

 

 

پیوست شماره۳:

فرم مشخصات فردی

متقاضیان مراکز و مؤسسات غیردولتی

مرکز/ مؤسسه……………………………

نام خانوادگی: نام: نام پدر: محل صدور: محل تولد:
نام خانوادگی قبلی: نام مستعار یا القاب: وضعیت تاهل: مجرد¨  متاهل¨
شماره شناسنامه: کد ملی: نوع شناسنامه: اصلی¨  المثنی¨
مذهب: تاریخ پایان خدمت یا معافیت: تاریخ تولد:

بی سواد¨       کم سواد¨       سیکل¨       دیپلم¨

مقطع تحصیلی رشته تحصیلی محل تحصیل شهر محل تحصیل تاریخ شروع تاریخ خاتمه
کاردانی          
کارشناسی          
کارشناسی ارشد          
دکتری          
حوزوی          

 

 

 

 

 

 

اینجانب…………………………………………………. مسئولیت صحت کلیه مطالب مندرج در این فرم را که صادقانه تکمیل      نموده ام به عهده گرفته و چنانچه خلاف آن ثابت گردد پذیرای مجازات قانونی آن می باشم و ضمناً متعهد می شوم در صورت تغییر هر یک از موارد فوق مراتب را در اسرع وقت به مسئولین مربوطه اطلاع دهم.

امضا

تاریخ تکمیل تعرفه

 

مقررات عمومی:

  1. مؤسساتی که پروانه تأسیس خود را از سازمان بهزیستی دریافت می دارند موظف هستند در صورت هرگونه تغییرات هیأت مدیره، بازرسان و مکان مؤسسه، مراتب را قبل از تغییر و آگهی در روزنامه رسمی به اطلاع دبیرخانه کمیسیون ماده۲۶ برسانند.این تغییرات باید در چارچوب اهداف اساسنامه مؤسسه صورت گرفته و سپس در اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غیرتجاری به ثبت برسد.
  2. ثبت عملکرد صورتحساب های مالی مؤسسات غیردولتی در دفاتر مالی(دفتر روزنامه و دفترکل) و ارائه ترازنامه سالانه در پایان سال مالی به سازمان امور مالیاتی و بهزیستی استان الزامی است.
  3. جلب و جذب کمک های مردمی از طریق چاپ قبض، نصب یا پخش صندوق و… باید با تأیید سازمان بهزیستی و سایر مراجع ذیصلاح صورت پذیرد و گزارش مالی مشارکت های مردمی مؤسسه به سازمان بهزیستی اعلام گردد.

 

تبصره: هر گونه جلب و جذب مشارکت های مردمی توسط مؤسسات از خارج از کشور تابع قوانین جاری کشور است.

  1. مؤسسه موظف است هرگونه افتتاح یا بستن حساب بانکی را به سازمان بهزیستی اعلام نماید. ضمنا عملکرد حساب های مربوطه را در دفاتر ترازنامه سالانه لحاظ نماید.
  2. تابلوی مؤسسات باید کاملاً مطابق با الگو و ضوابط مندرج در دستورالعمل استانداردسازی تابلو ها، ابلاغی از سوی سازمان باشد.
  3. خدمات اعضای هیأت مدیره و هیات امنای مؤسسات غیرانتفاعی افتخاری و داوطلبانه است. بدیهی است مدیر عامل از این قاعده مستثنی می باشد.
  4. نصب اصل پروانه تأسیس در دفتر کار مؤسسه و در معرض دید مراجعان الزامی است.
  5. شرکت رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل و کارکنان مؤسسه در دوره های آموزشی مصوب سازمان بهزیستی الزامی است. (شرکت اعضای هیئت مدیره در دوره های مذکور بلامانع می باشد).
  6. پذیرش و ثبت مشخصات کامل خدمت گیرندگان بر اساس دستورالعمل های تخصصی (به صورت الکترونیکی یا دفتری) و حفظ و نگهداری اطلاعات و سوابق در پرونده های مربوطه با رعایت کامل اصول رازداری حرفه ای الزامی است.
  7. هرگونه انحلال مؤسسه باید بر اساس مفاد اساسنامه و پس از اطلاع ر سانی به سازمان بهزیستی صورت پذیرد. بدیهی است در مورد مؤسساتی که مجوز مرکز تبعی از سازمان دارند، سازمان بهزیستی ظرف مدت۳ ماه نسبت به تعیین تکلیف مددجویان مقیم مرکز اقدام می نماید.
  8. مسئولیت تمامی فعالیت های مؤسسات غیردولتی در چارچوب اساسنامه به عهده اعضای هیأت مدیره می باشد.
  9. ایجاد شعبه یا نمایندگی مؤسسات کشوری پس از تأیید کمیسیون عالی ماده ۲۶ امکان پذیر است، بدیهی است ایجاد هرگونه شعبه یا نمایندگی خارج از استان محل فعالیت مؤسسات غیردولتی استانی باید به اطلاع کمیسیون عالی ماده ۲۶ برسد.
  10. هر گونه فعالیت مؤسسات غیردولتی خارج از کشور مطابق قوانین جاری کشور انجام می پذیرد.
  11. مؤسسات غیردولتی مکلفند در مکاتبات خود با سایر نهادها و سازمان ها از مهر، آرم و سربرگ مخصوص مؤسسه استفاده کنند و لازم است قبل از آن تمامی موارد مذکور به تأیید کمیسیون ماده ۲۶ رسیده و با مهر و آرم سازمان بهزیستی مشابهت نداشته و عبارت “با مجوز و تحت نظارت سازمان بهزیستی” در آن قید شود. نام و آرم مؤسسات غیردولتی باید به تایید و ثبت اداره ثبت شرکت ها نیز رسیده باشد.
  12. رعایت کامل قوانین جاری کشور از سوی مؤسسه الزامی است.
  13. ارتباط با سازمان های بین المللی و خارج از کشور و حضور مهمانان خارجی در مؤسسات غیردولتی از طریق معاونت تخصصی ( استان یا کشور) ممکن می باشد.
  14. ایجاد مراکز مطابق بند های ۱ تا ۱۲ ماده ۲۶ از سوی مؤسسات دارای مجوز سازمان بهزیستی منوط به اخذ پروانه فعالیت از سوی بهزیستی استان می باشد.
  15. مؤسسات غیردولتی مکلفند حداکثر همکاری لازم را با افراد مامور از طرف سازمان بهزیستی، به منظور بازدید از این مؤسسات بعمل آورند. افراد مذکور باید دارای کارت شناسایی معتبر و معرفی نامه از طرف سازمان بهزیستی باشند.
  16. مؤسسات غیردولتی باید ۳ ماه قبل از اتمام اعتبار پروانه تأسیس برای تمدید پروانه مذکور اقدام کنند.
  17. رعایت ضوابط و مقررات ابلاغی از سوی سازمان بهزیستی کشور در ارتباط با اهداف اساسنامه الزامی است و عدم رعایت هر یک از بندهای این ماده توسط صاحبان امتیاز مؤسسات غیردولتی تخلف محسوب می شود و قابل طرح و بررسی در کمیسیون ماده ۲۶ است.