تنها ۹ درصد زنان سالمند احساس سلامت دارند

به گزارش خبرنگار مهرخانه، در ابتدای این نشست، زینب کاوه‌فیروز، با اشاره به تحقیق خود بر روی سالمندان ۶۰ ساله و بالاتر، گفت: در این تحقیق به بررسی کیفیت زندگی ۳۸۴ نفر از سالمندان مناطق مختلف تهران پرداخته شده و عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت تأهل، مهاجرت، روابط و نقش اجتماعی و عوامل بهداشتی با تإکید بر متغیرهای ساختارگرا، زمینه‌ای و عاملیت‌گرا در سالمندان مورد مطالعه قرار گرفته است.

پیری روانی؛ مهم‌تر از پیری جسمانی
او در ادامه درخصوص اهمیت پرداختن به موضوع سالمندان گفت: به دلیل افت شدید باروری در ایران، جمعیت سالمند تا سال ۸۵ به ۲٫۷ درصد رسیده که به نظر می‌رسد تا پایان سال ۲۰۵۰ این درصد تا ۲۶ درصد نیز افزایش داشته باشد.

کاوه افزود: رکن و محور اساسی زندگی، سلامت است و پیری روانی و اجتماعی و اختلال در عواطف و تزلزل در پایگاه اجتماعی افراد سالمند و تضعیف شبکه روابط اجتماعی آنها، موجب می‌شود مشکلات سالمندان فراتر از رسیدگی ِصرف به وضعیت جسمانی آنها باشد و می‌بایست وضعیت روحی و اجتماعی سالمندان مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرد.

زینب کاوه با بیان این‌که تفاوت تحقیق وی با سایر تحقیق‌های صورت گرفته در زمینه سالمندان در این است که این تحقیق نه تنها سلامت جسمانی سالمندان، بلکه سلامت روانی و اجتماعی آنان را نیز مدنظر قرار داده است، گفت: تا سال ۷۵ سهم جمعیت سالمند ایران چندان قابل توجه نبوده است، اما با افت شدید باروری، سال ۷۵ به بعد نقطه عطف گذار سن جوانی به میانسالی در کشور بوده است.

او ادامه داد: در این تحقیق کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران در حیطه سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و محیطی مورد بررسی قرار گرفته و این مهم نظر جنسیتی به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته است.

تعداد زنان سالمند بی‌سواد بیش از مردان بی‌سواد
کاوه منظور از کیفیت زندگی را درک افراد از موقعیت خود در زندگی از نظر فرهنگ، سیستم ارزشی، اهداف، انتظارات، استانداردها و اولویت‌شان دانست و گفت: از تعداد افرادی که در این تحقیق مورد مصاحبه قرار گرفته بودند، حدود ۵۸ درصد زنان سالمند و ۸۲ درصد مردان باسواد بوده‌اند و در سطح بی‌سوادی ۴۱ درصد زنان و تنها ۱۷ درصد مردان، بی‌سواد بوده‌اند که این مسئله نشان می‌دهد جنسیت عامل مهمی بر روی سطح سواد سالمندان تهران بوده است.

او افزود: به نظر می‌رسد در چند سال آینده سطح سواد سالمندان تهران به دلیل تحصیلات بالای جوانان این نسل، عامل تعیین‌کننده‌ای در کیفیت زندگی آنان نباشد.

۵۴ درصد زنان سالمند بعد از فوت همسرشان ازدواج نکرده‌اند
کاوه‌فیروز در ادامه با اشاره به وضعیت تأهل سامندان تهرانی گفت: ۵۴ درصد زنان در اثر فوت همسرانشان اکنون تنها هستند و این درحالی است که تنها ۷٫۷ درصد مردان سالمند تنها زندگی می‌کنند و این بدین معناست که مردان سالمند می‌توانند پس از فوت همسرانشان مجدداً ازدواج داشته باشند، اما زنان سالمند به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی این امکان را ندارند و این عامل مهمی در کیفیت زندگی آنان است که اثر خود را در بحث سلامت روانی این تحقیق نشان می‌دهد.

او افزود: همچنین ۵۴ درصد مردان حمایت عاطفی لازم را از همسران خود کسب می‌کنند و این درحالی است که این رقم در میان زنان ۱۴ درصد است؛ و عملاً نیمی از آنها همسر نداشته و این حمایت را از فرزندان خود کسب می‌کنند.

روابط اجتماعی و تعامل زنان سالمند با گروه همسالان خود در سطح پایینی
کاوه در این تحقیق به متغیرهای اجتماعی مانند پایگاه اقتصادی و اجتماعی، حمایت‌های اجتماعی، روابط اجتماعی و نقش‌ها و فعالیت‌های اجتماعی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که افراد شرکت‌کننده در این تحقیق از نظر پایگاه اجتماعی به ترتیب ۲۵ درصد پایگاه اجتماعی بالا، ۳۶ درصد پایگاه اجتماعی متوسط و ۳۸ درصد پایگاه اجتماعی پایینی دارند که در این میان زنان سهم کمی از نظر پایگاه اجتماعی بالا را به خود اختصاص داده و نیمی از آنها پایگاه اجتماعی پایینی دارند و این بدین معنی است که روابط اجتماعی و تعامل آنها با گروه همسالان خود در سطح پایینی قرار دارد.

تنها ۹ درصد زنان سالمند احساس سلامت دارند
این استاد دانشگاه گفت: در این تحقیق ۲۵ درصد مردان از دید متغیر بهداشتی، سالم و ۳۹ درصد آنها بیمار هستند و در مورد زنان این درصد ۹ به ۶۳ است. یعنی تنها ۹ درصد زنان سالمند احساس سلامت داشته و ۶۳ درصد آنها خود را بیمار می‌دانند.

کاوه‌فیروز اظهار کرد: در آینده سالمندان از نظر اقتصادی افرادی غنی هستند، اما به دلیل تغییر سبک زندگی جوانان و نداشتن ارتباط با همسایه و نیز نداشتن فرزند زیاد، احتمالاً از بعد اجتماعی و روانی و حمایت‌های لازم احساسی و عاطفی، ضعیف باشند.

عدم وجود تسهیلات ویژه بهداشتی و درمانی برای قشری که بیشترین استفاده را از خدمات درمانی و بهداشتی دارد
او در پایان صحبت‌های خود با ذکر این نکته که سالمندان گروهی هستند که از خدمات پزشکی و بهداشتی بیشترین استفاده را می‌کنند، اما هیچگونه تسهیلاتی برای گرانی داروها و خدمات برای آنان اندیشیده نشده است، گفت: حفظ و ارتقای سلامت سالمندان از طریق پیشگیری از بروز بیماری‌ها و درمان یکی از راهکارهای کمک به سالمندان است.

امید به زندگی مردان سالمند بیشتر از زنان سالمند
در انتهای این نشست دکتر عالیه شکربیگی، به این نکته تأکید کرد که سازمان‌ها گروه‌های مختلفی وجود دارند که برای آنها برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری صورت می‌گیرد، اما در هیچ سازمانی گروه سالمندان را نداریم و به‌همین جهت می‌بایست نیروهای علاقمند و با پشتکار در این زمینه تحقیقات لازم را انجام دهند تا توجه جامعه به نیازهای روانی سالمندان و به خصوص زنان سالمند بیشتر شود. همچنین مردان سالمند به دلیل تعامل با دیگر مردان هم‌سن خود و ارتباط با آنها، از امید به زندگی بیشتری نسبت به زنان سالمند برخوردارند.