نشست هم اندیشی دستگاه های عضو شورای ملی سالمندان کشور

در ابتدای جلسه آقای قاسم عبداله زاده، رئیس محترم دبیرخانه شورا ضمن عرض خوشامدگویی فرمودند:با توجه به وظیفه محوله به دبیرخانه شورا در راستای هماهنگی بین بخشی و پیگیری و برگزاری جلسات شورا، هدف برگزاری این جلسه را هم اندیشی نمایندگان دستگاه های عضو شورا در خصوص مباحث حوزه سالمندی،بیان مشکلات موجود و تدوین پیشنهادات اعضا جهت طرح در جلسه شورای ملی سالمندان کشور اظهار نمودند.

سرکار خانم دکتر فاطمه عباسی:

ـ بیان گزارش وضعیت سالمندان  تحت پوشش حوزه توانبخشی سازمان بهزیستی کشور

سازمان بهزیستی از جمله متولیان خدمات حمایتی، رفاهی و توانبخشی به جامعه می باشدکه از دیرباز بیش از نیم قرن است که خدمات خود  را با توجه به نیاز جامعه هدف ارائه می نماید بطوریکه در خصوص سالمندان این خدمات حول سه محور ذیل:

الف): خانواده محور

ب): مراکز شبانه روزی

ج): مراکز روزانه

ـ مطالعات نشان می دهد حدود ۸۱.۷ درصد از سالمندان کاملأ مستقل، ۱۳.۳ درصد نیازمند به کمک در انجام فعالیت­های روزمره و ۵ درصد کاملأ غیر مستقل و به دیگران کاملأ وابسته هستند که در مجموع تعداد نیازمند به خدمات توانبخشی مراقبتی حدود ۱۸ درصد می باشد. که با توجه به جمعیت سالمندی تعداد افراد نیازمند به خدمات توانبخشی مراقبتی ۱,۴۸۷,۹۷۰ نفر می باشد.

ـ درحال حاضر ۱۶۲۳۹۷ پرونده فعال توانبخشی برای سالمند ان موجود می باشد از سالمندان دارای پرونده توانبخشی تعداد ۲۷۰۳۲ نفر از خدمات مراکز توانبخشی (شبانه روزی، روزانه، ویزیت در منزل و مراقبت در منزل)،۱۴۶ نفر از خدمات خانه های حمایتی، ۱۳۰۰ سالمند تحت پوشش برنامه توانمندسازی، حدود ۶۰۰۰۰ نفر تحت پوشش برنامه CBR، ۸۸۰۰۰ نفر کمک های مستمر، ۳۰۵۰۰ نفر تجهیزات و وسایل کمک توانبخشی و تعداد ۱۶۶۷ نفر از خدمات مناسب سازی در سال ۱۴۰۰ بهره مند می باشند. لازم به ذکر است سالمندان بسته به نیاز و با توجه به دستورالعمل حمایت های موردی سازمان از سایر خدمات حوزه توانبخشی بهره مند می باشند.

ـ توانبخشی مبتنی بر جامعه(CBR): در حال حاضـر در ۹۶ % مناطق روسـتایی کشور اجرا می گردد. حدود ۶۰ هزار نفر از افراد تحت پوشش این برنامه بالای ۶۰ سـال بوده و در طیف سالمنـدان قرار می گیرنـد.

ـ طرح ارتقای توانمنـدی سالمندان: در سال جاری تعداد ۱۱۶۴ نفر از افراد سالمند در۲۲ استان تحت پوشش این طرح قرار گرفتند. نظر به این که حضور افراد سالمند در جامعه سبب افزایش خودارزشمندی و همچنین تبادل تجربه بین آنان و جوانان جامعه خواهد بود و نیز مشکلات روحی از جمله افسردگی ایشان نیزکاهش خواهد یافت و نظر به اشتیاق و علاقه مندی افراد سالمند برای حضور در این طرح، در صورت افزایش اعتبارات و هزینه سرانه اجرای طرح، تعداد افراد تحت پوشش افزایش خواهد یافت و دستیابی به موارد یاد شده ممکن خواهد شد.

ـ مناسب سازی: مناسب سازی منزل و وسایل روزمره زنـدگی از دیگر خدمات ارائه شده به سالمندان است. سالانه حدود ۲۵۰۰ الی ۳۰۰۰ منزل و وسایل روزمره زندگی افراد سالمند مناسب سازی می شوند تا زمینه های مشارکت بیشتر آنها در فعالیت های خانوادگی و استقلال فردی فراهم شود.

ـ خدمات مراکز توانبخشی و خانه ها: ارائه خدمات آموزشی، توانبخشی و مراقبتی به تعداد ۲۷۱۷۸ سالمند از طریق ۶۶۲ مرکز به شرح ذیل:

۱-                 مراکز توانبخشی و مراقبتی شبانه روزی (۲۹۷ مرکز شبانه روزی با ۱۵۰۹۱ خدمت گیرنده)

۲-                 مراکز آموزشی توانبخشی روزانه سالمندان (۱۵۰ مرکز با ۶۸۱۴ خدمت گیرنده)

۳-                 مرکز ارائه خدمات توانبخشی سالمندان در منزل (۱۰۴ مرکز با  ۴۰۳۶خدمت گیرنده)

۴-                 مراکز مراقبت در منزل (۱۱۵۱خدمت گیرنده تحت پوشش ۱۰۱ مرکز)

۵-                 خانه های حمایتی سالمندان (ایجاد الگوهای جدید با هدف کوچک سازی مراکز تجمعی) –  ۱۷۵نفر مقیم در ۲۲خانه حمایتی سالمندان

چشم انداز:

¾                توسعه توانمندسازی فرد و خانواده و ارتقاء کیفیت زندگی گروه هدف

¾                توسعه رفاه اجتماعی و کاهش آسیب ها

¾                توسعه میزان نفوذ خدمات توانبخشی

تنگناها و مشکلات موجود:

¾                افزایش تعداد افراد مجهول الهویه جهت دریافت خدمات شبانه روزی با توجه به کمبود منابع اعتباری.

¾                نابرابری رفاهی در مناطق مختلف و تأثیرات آن در گروه هدف سازمان.

¾                عدم توانایی خانواده های دهک های پایین جهت پرداخت هزینه های مراقبت.

¾                بالا بودن فاصله قیمت تمام شده خدمات مراقبتی با یارانه پرداخت شده از سوی سازمان به سالمندان دارای مشکلات مراقبتی خاص از جمله سالمندان ضایعه نخاعی، سالمندان دارای شکستگی های شدید، سالمندان دارای بیماری های عفونی ،مجهول الهویه و بدسرپرست (از نظر مالی) و…

¾                کاهش سرمایه اجتماعی با توجه به رشد جمعیت گروه هدف نیازمند مراقبت و الزام اعضای خانواده به ارائه خدمات و بی بهره ماندن از مشارکت اجتماعی و فرصت های اشتغال و به تبع آن محرومیت اقتصادی.

¾                بدیهی است با توجه به رشد فزاینده جمعیت سالمندی در دهه های آینده در صورت عدم وجود زیرساخت های مناسب کشور با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.

¾                نبود زیر ساخت های بیمه های مراقبتLong Term .

¾                عدم امکان توسعه مراکز روزانه آموزشی توانبخشی سالمندان در تمام شهرستان های کشور به دلیل وابسته به یارانه بودن این مراکز و وجود محدودیت های اعتباری و ضمنا در اولویت بودن تأسیس مراکز روزانه آموزشی توانبخشی کودکان.

ـ لطفا نظرات و پیشنهادات دستگاه های عضو شورا جهت درج در قانون هفتم توسعه طی مکاتبه ای به حوزه ما ارسال فرمایند.

ـ پخش کلیپ معرفی خدمات سازمان بهزیستی کشور

ـ پخش کلیپ های آشنایی با طرح محیط دوستدار سالمند و معرفی دستگاه های مسئول و همکار جهت اجرای طرح در کشور.

جناب آقای دکتر احمد شاهیوندی، عضو محترم هئیت علمی دانشگاه هنر استان اصفهان (به صورت مجازی):

ـ بیان اقدامات صورت گرفته در استان اصفهان با همکاری شهرداری و استانداری و اداره بهزیستی استان تحت نظارت دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور و مشارکت صندوق جمعیت ملل متحد در راستای ارزیابی و الگوی دوستدار سالمند در محلات پایلوت شهر اصفهان در فاز اول و تدوین سند راهبردی تحقق این طرح در اصفهان در فاز دوم. (جزوات تشریح اقدامات انجام شده در هر دو فاز طرح، حضور اعضای شورا ارائه گردید)

جناب آقای دکتر محسن شتی:

ـ ضمن عرض تقدیر و تشکر در خصوص اقدامات انجام شده توسط دبیرخانه شورای ملی سالمندان در استان اصفهان، طرح محیط دوستدار سالمند یک طرح جامع و کارآمد در حوزه سالمندی است که در بسیاری از کشورها تحت نظارت سازمان بهداشت جهانی به اجرا درآمده است.

ـ این طرح دارای ۸ شاخص عمده به عنوان محورهای اصلی رفع چالش های حوزه سالمندی می باشد.

ـ دبیرخانه شورا در خصوص اجرای این طرح در مسیر صحیح گام برداشته است، زیرا اصولاً اینگونه طرح ها جهت افزایش غنای علمی آن به دستگاه‌های مختلف سپرده می شود.

ـ این کار به همین روال باید انجام شود. لازم داریم یک برنامه راهبردی نوشته شود و یکبار به عنوان اجرا شود تا مشخص گردد درست است یا خیر و آیا به نتیجه‌ مدنظر رسیده است، و اینکه بعد از انجام پروژه، آیا ما را به اهداف اصلی می رساند یا خیر.

ـ یکی از معایب پایلوت هایی که در کشور ما انجام می شود این است که در پایان بررسی نمی شود که آیا در این پایلوت ها آسایش اتفاق افتاده است؟ و هزینه کردن بدون بررسی و تحقیق در این پایلوت ها خطاست.

ـ اینگونه پایلوت ها نیازمند نظارت است و این انتظار را داریم که در پایان کار از یک درصدی به درصد دیگر ارتقاء داشته باشیم. بعد از این یکسری شاخص ها داریم و می بینیم نتیجه به اینجا رسیده است. باید بررسی شود آیا اهداف ما منطقی بوده است؟ آیا این اهداف درست و تسهیلگرانه و سهل انگارانه بوده یا سختگیرانه.

ـ تجربه های حاصل را به مشارکت بگذاریم. این قسمت از پایلوت مهمتر است و باید به آن توجه کنیم.

ـ سوال این است که آیا در اقدام صورت گرفته در اصفهان این موضوع مد نظر قرار گرفته است؟ شاخص های در نظر گرفته شده خودتان را بیان فرمایید.

ـ در بسیاری از پروژه های ما یک برنامه چیده می شود و خروجی ندارد.

ـ ما در این کار یک نگاه برنامه ریزی راهبردی به کار برده ایم با در نظر گرفتن ذی نفعان و نظریات کارشناسان و عموم مردم.

ـ استانداردهای بین المللی در اختیار ما بوده و در حدود ۱۱۰ شاخص مهم بین‌المللی را داشتیم.

ـ کارها را عملاً انجام داده و پروژه با واقعیت‌ها همخوانی دارد.ـ طرح مکان مند شده است با بودجه و اولویت های مشخص.

ـ در شهرداری شهر اصفهان ابتدای کار یک کارگاه تخصصی شهر دوستدار سالمند تشکیل شد و مقرر گردید هر دو هفته یک جلسه بررسی اقدامات انجام شده برگزار گردد. همچنین مصوب شد هر سال ۲۰ میلیارد تومان برای انجام پروژه به شهرداری اختصاص داده شود.

ـ دومین موضوع اثربخشی در کل استان این بود که از دستگاه ها خواسته شد هر سه ماه یکبار در جلسه حضور یافته و عملکردشان را بیان کنند.  وضعیت ها را شرح دهند.

ـ در شهر اصفهان ۴ محله در پهنه گردشگری داریم. برخی از این محلات ضعیف تر هستند و توان مالی ندارند. برای تعمیم آن به کل استان اصفهان عملاً پروژه ها در محلات دیگر انجام شد.

ـ سیاست شهرداری اصفهان، تأکید بر شهر دوستدار سالمند و کودک است و اقداماتی در این خصوص در آن صورت گرفته است. در خصوص سراهای سالمندان و بحث اوقات فراغت آنها برنامه‌های فرهنگی هر سال در سالن شهرداری انجام می شود.

ـ مشکل اساسی ما تغییرات متعدد مدیریتی است. در مدت زمان اجرای این طرح شاهد سه دوره تغییرات مدیریتی در دستگاه ها بودیم و با این تغییرات عملاً بایستی برنامه ها را مجدداً تکرار نماییم. اما با این حال در شهر اصفهان اتفاقات خوبی رخ داده است.

ـ معمولً اگر ۲۰ درصد پروژه ای با موفقیت انجام شود می توان گفت مسیر روند پروژه صحیح بوده و به آن عمل شده است.

جناب آقای دکتر بهزاد دادبخش:

ـ ضمن عرض تبریک حضور جناب آقای عبدالله زاده و آرزوی موفقیت در دستیابی به اهداف و نتایج مورد نظر شورای ملی سالمندان و یادآوری و قدردانی از اقدامات انجام شده توسط روسای قبلی دبیرخانه شورا، در سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح خدماتی به سالمندان ارائه می‌شود که خلاصه سرفصل های آن بیان می شود:

¾    تعهد واکسن آنفولانزا برای افراد بالای ۶۵ .

¾    پوشش هزینه خدمات توانبخشی در منزل.

¾    خدمات توانبخشی و نگهداری سالمندان (روزانه).

¾    خدمات توانبخشی و نگهداری سالمندان (شبانه روزی).

¾    کمک هزینه نگهداری در منزل و مراکز نگهداری (آسایشگاه، مراکز توانبخشی، بهزیستی، استثنائی) این کمک هزینه هم بابت پرستار سالمند و هم به اقوام و خانواده که عهده دار مسئولیت نگهداری از سالمند می باشد.

¾    پوشش خدمات قابل ارائه توسط طب سالمندی.

¾    پوشش هزینه خدمات سرپایی در منزل.

¾    پوشش خدمات دارویی شامل: تعهد داروی تری پاراتاید (برای سن بالای ۶۵ سال).

¾    خدمات تجهیزات پزشکی شامل: سمعک، عینک، لنزهای داخل چشمی، تشک مواج، انواع ویلچر، انواع عصا، واکر، پوشک یکبار مصرف و تخت بیمار.

¾    پایش سلامت بازنشستگان، احصای نیاز سالمندان و ارائه خدمات متناسب با آن نیازها.

جناب آقای دکتر علی محمد قادری: دبیر شورا

ـ ضمن عرض تبریک و تهنیت ایام پیش رو و آرزوی موفقیت در راستای خدمت گزاری به مردم خصوصاً افراد دارای ناتوانی و تغییرات حاصله، با تأکید بر آگاهی به قدر و ارزش جلساتی از این دست فرمودند: این جلسه غیر از ساحت اداری از نظر معنوی هم مهم است و همچنین مقدمه ای است برای برگزاری جلسه اصلی شورای ملی سالمندان که در آینده تشکیل می شود و چه بسا مهمتر از آن جلسه باشد زیرا تصمیم سازی در این جلسه انجام می شود.

ـ جلسه شورای ملی سالمندان یک بار در دولت سیزدهم و با حضور وزیر محترم تعاون،کار و رفاه اجتماعی تشکیل شده است و تلاش می کنیم جلسه بعدی این شورا با حضور حداکثری مسئولان کشور برگزار شود. همچنین با توجه به نیاز بررسی کارشناسانه مباحث حوزه سالمندی، لازم است که جلسه امروز حتماً تا قبل از برگزاری جلسه شورا تجدید شود تا بتوانیم به احکام پیشنهادی حرفه ای دست یافته و در قالب عقد تفاهم نامه ها، قراردادها و صدور اجراییه ها از مسئولین کشور درخواست اجرای این احکام را داشته باشیم. بیان گزارش عملکرد دستگاه های عضو شورا از قبیل اقداماتی که در خصوص تأمین آتیه سالمندان عزیزانمان صورت می گیرد، شامل موارد درمانی، بیمه ها و… امید آفرین و اثر بخش است و لازم است در مجموعه ای گردآوری و

ـ موضوع سالمندی از ما دور نیست. انسان واعظی دارد که در زمانی که موی او سفید می شود او را به دوره جدیدی رهنمون می کند. پدر و مادران ما در کنار ما هستند. آنها با توجه به اینکه در دوران افول جوانی به سر می برند نیاز به یک ساختار جدید مراقبت دارند. نیاز کودکان ما نیازهای تدبیرگرانه نیست اما نیازهای سالمندان بایستی مدبرانه باشد. لذا سعی نمایییم بر اساس آموزه های دینی ما، که احترام به سالمندان برکت آفرین است این برکت آفرینی را در دستگاه ها مقدم بدانیم. یعنی هر مسئول و کارشناسی در این خصوص گامی بر می دارد، بداند که در جهت حصول رضایت خداوند است. هر سازمانی ولو یک درصد هم توان دارد در حوزه سالمندی اقداماتی را مبذول دارد.

ـ دوره سالمندی، با توجه به اینکه فرد به یک تجربیات ارزنده دست یافته است، دوره فرزانگی می باشد و جامعه باید از آن استفاده کند. نکته مهم دیگر نقطه اتصال و هم زیستی و بازپیوند کودکان و نوجوانان به فضای سالمندی است که می تواند اهمیت و قدر و قیمت این عزیزان را به نسل بعدی یادآوری کند.

ـ اشتغال بعد از بازنشستگی سالمندان نیز بهره گیری از مشورت سالمندان در هدایت شغلی، کارآفرینی، مشاغل خانگی و… می تواند از سرخوردگی آنان در دوران بازنشستگی پیشگیری کند. همچنین می توان بانک جامع اطلاعاتی از توانمندی و فرزانگی این عزیزان، بر مبنای کد ملی های موجود در پایگاه ایرانیان، بر اساس علاقه مندی آنان به کار، زمینه فعالیت و همکاری و… ایجاد نمود که حرکت در این ساختار و پوست اندازی جدید و ارزش آفرینی است که بچه های گام دوم انقلاب با آن گام بردارند.

ـ به دلیل ارائه پرینت گزارشات عملکرد کلیه دستگاه های عضو شورا در ادامه جلسه به بیان پیشنهادات نمایندگان دستگاه ها پرداخته شد.

جناب آقای دکتر محسن شتی:

ـ اهمیت بحث سالمندی برای ما اولویت دارد. اما همگی می دانیم علارغم تمام زحماتی که مسئولین قبلی متحمل شده اند همچنان به نتیجه و هدف اصلی مان در این حوزه دست نیافته ایم. جهت حرکت کردن در مسیر صحیح، ابتدا باید در این حوزه آسیب‌شناسی نماییم. سالخوردگی به سرعت به ما نزدیک می‌شود. در حال حاضر در نظام سلامت در بیمارستان ها ۵۰ تا ۶۰ درصد ضریب اشغال تخت ها، شامل سالمندان می باشد.

ـ در دوره های گذشته در دبیرخانه شورا به مباحث مهمی پرداخته شده است. اما باید در کنار تدوین برنامه عملیاتی سند ملی و قانون جامع حمایت از حقوق سالمندان، دبیرخانه شورا با محوریت دبیرخانه و همکاری بین بخشی، عملیاتی را روی یک پروژه در دستور کار قرار دهد که انگیزه مندتر و هدفمند تر باشد. پروژه ای که مصداق خوبی برای همکاری دستگاه ها باشد. تصویر بزرگ داشتن خوب است. با توجه به اینکه تغییرات مدیریتی باعث ایست امور می شود، ما نیاز به یک نقشه راه و تغییر مسیر داریم. بالادستی ما باید اولویت های ما را ترسیم می نمود که نشده است و اگر این کار انجام نشود اتفاق خاصی نمی افتد.

ـ ما در وزارت بهداشت یک اداره سالمندی داریم. اما باز هم هزار و یک مسئله و مشکل داریم. وقتی برای اجرای پروژه ای پیگیر می شویم، می بینیم تخصیص بودجه به حوزه سالمندی و تأمین نیروی انسانی اولویت وزارتخانه نمی باشد و تا این اولویت ها در بالادستی ایجاد نشود ما نتیجه نخواهیم گرفت و مسئله صورت نمی‌گیرد.

ـ من با فرمایش آقای عبداله زاده مبنی بر هدف قرار دادن یک اقدام و همکاری کلیه دستگاه ها جهت دستیابی به هدف موافق هستم. موافقم با هم تفاهم کنیم و با محوریت دبیرخانه شورای ملی، یک یا دو کار را با یکدیگر انجام دهیم.

ـ شهر دوستدار سالمند استانداردها و شاخص‌های مشخص است و پروتکل جهانی دارد. همچنین دارای محورهای متعدد است که قابلیت پوشش دهی مباحث متعدد حوزه سالمندی را داراست. این پروژه را تقسیم کنیم. دبیرخانه شورا بر اساس یک برنامه ریزی هر روز هفته را برای یک محور مشخص نماید. سازمان هایی که روی هر کدام از محورها باید اقدام نمایند هر هفته جلسه داشته و کار را پیش ببرند.

ـ پیشنهاد می گردد در ابتدای کار از اقدامات انجام شده در اصفهان بازدید کنیم و بررسی کنیم ببینیم چه کارهایی آنجا انجام شده است. در حوزه های مختلف تحلیل برای ادامه کار بسیار لازم است. در هر استان یک شهر یا چند منطقه را انتخاب کنیم و تجربیات اصفهان را به استان ها منتقل نماییم.

ـ سپس طی برگزاری جلسات به بررسی چالش ها و تدوین مصوبات مورد نیاز جهت رفع هر کدام از چالش ها می پردازیم و سپس توسط دبیرخانه شورا، مصوبات را به شورای ملی سالمندان کشور، جهت تصویب و ابلاغ به دستگاه ها ارائه می نماییم. بی شک پس از تصویب شورای ملی اگر این طرح عملیاتی شود از پشتوانه محکم تری برخوردار خواهد بود. بنابراین دبیرخانه شورا نقش محوری خود را در یک اقدام عملی بازی خواهد نمود.

ـ دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی همکاری همه جانبه خود را با دبیرخانه شورا اعلام داشته و این آمادگی را دارد که بعنوان تسهیلگر درحوزه سالمندی مصوبات کارشناسی شده دستگاه ها را از دبیرخانه شورا دریافت و در جلسات شورای عالی جهت تصویب به حضور رئیس جمهور ارائه دهد. سالمندی مشکل فردی نیست و مشکل کلیه افراد جامعه می باشد.

ـ در حال حاضر موضوع جوانی جمعیت دغدغه بزرگترین افراد در بالاترین سطوح کشوراست. علت این امر این است که نگران پیری جمعیت هستند. اگر سالمندی فردی و سالمندی جمعیت را از یکدیگر مجزا نماییم، سالمندی فردی در گذر زمان بهتر شده و از ۵۵ سال به ۶۵ سال رسیده است. اما باید

ـ از سوی دبیرخانه شورا فرمی به دستگاه ها ارسال شده است که هر دستگاه برنامه های خود را در سه گروه بدون نیاز به بودجه، نیازمند بودجه و با کمک خیرین و به صورت مشارکتی ارسال نمایند. باید در نظر داشته باشید که مشارکت خیرین، راه حل کوتاه مدت است و کشور نباید به امید مشارکت خیرین باشد. البته ما باید مردم محور و مشارکت جو باشیم و اینگونه امور را فقط نباید به دولت واگذار نمود، اما فقط بحث بودجه مطرح نیست، شاید وزارت بهداشت توان برخی از امور را داشته باشد اما بدون همکاری بهزیستی انجام بسیاری از امور امکان پذیر نمی باشد. انجام بسیاری از امور نیازمند همکاری بین بخشی است و در نهایت اگر در موردی نیاز به تخصیص بودجه بود و دستگاه ها به این نیاز دست یافتند شورا این امر را تسهیل خواهد نمود.

جناب آقای قاسم عبداله زاده:

ـ بنده هم با نظر آقای دکتر موافق هستم. ما اگر بتوانیم همین یک کار را پیش ببریم کافی است. بی شک کلیه دستگاه ها درگیر وظایف محوله خود هستند.

ـ ما در دبیرخانه شورا تلاش می کنیم با همکاری مجری طرح یک تفکیکی قائل شویم. بررسی می کنیم که محورها و شاخص های معین شده در طرح با وظایف کدام یک از دستگاه ها مرتبط است و برای جلسه بعدی به دستگاه ها می دهیم که در دستگاه خود بررسی نمایند.

ـ اهداف و استراتژی های مندرج در سند ملی مصوب و ابلاغ شده از سوی ریاست شورا و سازمان برنامه و بودجه وقت، تقریباً بسیارکامل بوده و کلیه محورها و مباحث حوزه سالمندی را پوشش می دهد.

ـ طی برگزاری جلسات مستمر در خصوص بررسی خلاء های قانونی حوزه سالمندی و تدوین پیشنهادات قانونی جهت درج در برنامه قانون هفتم توسعه در فراکسیون سلامت سالمندان کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، با حضور نمایندگان دستگاه ها نظرات و پیشنهادات دستگاه ها جمع بندی شده است. محورهای عمده و مورد تأکید اولاً راه اندازی بانک جامع اطلاعات سالمندان و مورد دوم قانون جامع حمایت از حقوق سالمندان می باشد.

ـ اگر به حوزه سالمندی، نگاهی واقع گرایانه داشته باشیم، واضح و روشن است که در کشور با توجه به کمبود منابع، تخصیص بودجه مورد نیاز حوزه سالمندی از سوی سازمان برنامه و بودجه امکان پذیر نمی باشد. پیشنهاد می گردد مباحث حوزه سالمندی را اولویت بندی نماییم و مشخص کنیم آن اموری را که دستگاه ها قادر هستند انجام دهند و آن اموری که واقعاً به تخصیص بودجه نیاز دارد در شورای ملی مصوب گردد.

ـ یک مسئله مهم در حوزه سالمندی که باید مدنظر قرار گیرد، خود ذینفعان و سالمندان می باشند. در حال حاضر تعداد زیادی از سالمندان هستند که از توان مالی خوبی برخوردارند،(مانند برخی تولید کنندگان، کارخانه دار، خیر و داوطلب و … که ممکنه از اینها در بنیادهای فرزانگان استان ها و شهرستان های تابعه سراسر کشور فعال هم باشند.باید از قدرت و امکانات مردمی جامعه استفاده نماییم. اگر تنها بخواهیم از منابع دولت در حوزه سالمندی بهره برداری و اقدام نماییم، بی شک نمی توانیم اقدام خاصی را انجام بدهیم.

ـ پیشنهاد میکنم بر داشته های خودمان متمرکز شویم. توسعه طرح شهر دوستدار سالمند به این دلیل است که اجرای این طرح، امکان حضور حداقلی سالمندان در سطح شهرها، روستاها، بهره مندی از امکانات پاساژها، مجتمع های مسکونی و … فراهم آورد.

ـ این پروژه در هر کجا اتفاق بیافتند متناسب با اهداف مندرج در سند ملی سالمندان کشور می باشد.

ـ اگر شهرداری‌ها و استانداری‌ها در نظر داشته باشند که طرح محیط دوستدار سالمند را در استان و شهرهای ذیربط به اجرا درآورند، بایستی همکاری بین بخشی تمام دستگاه‌ها را داشته باشند تا بتوانند موفق عمل نمایند.

جناب آقای دکتر هومن محمدی:

ـ دغدغه ای که مطرح شد کاملاً دغدغه منطقی است. هنگام تدوین سند ملی سالمندان کشور این دغدغه مدنظر بوده است.

ـ هدف از تدوین سند ملی، ترسیم یک چارچوپ برای دستگاه‌های دارای ذینفع سالمند، اگربرای برنامه ریزی در حوزه سالمندان تصمیم گرفتند، در تاریکی برنامه ریزی نکنند. بلکه با استفاده از سند به عنوان یک نقشه راه و یک چارچوب دقیق، با توجه به محورها و اهداف مندرج در سند به سیاستگذاری در حوزه سالمندی بپردازند.

ـ سند به عنوان یک نقشه راه تدوین شده است و مقرر نیست که عیناً اجرا گردد. بلکه ضمن بررسی محورهای آن می توان با توجه به منابع موجود در دستگاه به بررسی چالش‌ها پرداخت و قدم برداشت.

ـ در سایت جهانی شهرهای دوستدار سالمند، هر سال شهرهای موفق را رتبه بندی می کنند. نکته قابل توجه این است که رتبه بندی این شهرها یکسان نمی باشد و هر کدام در یک زمینه هایی رتبه هایی را کسب کرده اند. این رتبه‌ها به دلیل کارایی و اثربخشی آنها بوده است. بودجه زیادی هم به آنها تخصیص داده نشده است. دستگاه هایی که پتانسیل هایی دارند ولی فاقد نقشه راه هستند. یک دستگاه نقشه راه را می آورد و هم افزایی ایجاد می‌شود.

سرکار خانم فریده باغ علیشاهی:

ـ در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات موجود در حوزه سالمندان آسیب پذیر، دسترسی به مراقبین آموزش دیده می باشد. ما دارای بستر زیرساخت آن در جامعه می باشیم و باید ارتباطات خود را افزایش دهیم.

ـ بایستی دسترسی پذیری سالمندان به مراقبین در محله و منطقه محل سکونتش را فراهم نماییم و این مشکل اساسی را در کشور برطرف کنیم. این یک برنامه اقدام در جامعه است.

ـ دومین مورد قابل توجه بحث بیمه مراقبت طولانی مدت سالمندان است. هر روز که از آن بگذریم، دیرتر می شود. چرا این مشکل را رفع       نمی نماییم؟ هر روز که می گذرد بیشتر به ضرر دولت ما تمام می شود. از آغاز برنامه ششم توسعه این بحث را مطرح کرده ایم و تا کنون هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است. نظام سلامت ایران هم قوی است.

ـ موضوع دیگر در خصوص سالمندان دارای معلولیت شدید نیاز دسترسی به دارو و امنیت غذایی می باشد. برای سازمان بهزیستی مقدور نمی باشد که به تنهایی مقدور نیست و نیاز به ارتباط بین بخشی دارد و با همکاری کلیه سازمان ها می توانیم برای سالمندان معلول هم اقداماتی انجام دهیم.

سرکار خانم رقیه جلیلی:

ـ ابلاغ دستورالعمل و روزشمار هفته سالمندان و اعلام شعار جهانی سالمندان، همچنین دریافت گزارش عملکرد از دستگاه ها باعث شد شاهد اتفاقات بسیار خوب درون سازمانی در سازمان های حمایتی باشیم.

ـ دستگاه ها موظف به ارائه عملکرد دوره و سالانه بشوند. وظایف ذاتی هر سازمان مشخص است. کمیته امداد به عنوان یک سازمان حمایتگر، در ارائه خدمات به سالمند به صورت جدی نگاه می کند.

ـ در جهت بهبود دسترسی به بهترین راه حل تصمیم سازی های هر سازمان جلسات شورا را به صورت ادواری درکلیه دستگاه های عضو برگزار نمایید و با فعالیتهای هر سازمان آشنا شوید.

ـ اشاره به ترغیب و تشویق سالمندان به ازدواج مجدد.

سرکار خانم مهتاب برگریزان:

ـ سازمان صدا و سیما ۹۱۵ ساعت برنامه ریزی و برنامه سازی در حوزه سالمندان داشته است که نسبت به گذشته به طور تقریبی برنامه‌ریزی‌ها، افزایش داشته است.

ـ نباید نا امید باشیم. نیاز به فرهنگ‌سازی زیرساختی به طور گسترده است.

ـ همانگونه که کودکان ما کمربند ایمنی را برای والدین جا انداختن، باید در حوزه فرهنگسازی حوزه سالمندی نیز در کودکان و نوجوانان کار کنیم تا مسئله سالمندی جا بیفتد.

ـ سازمان برنامه ریزی برای کتاب های درسی را جهت حضور در جلسات دعوت فرمایید.

ـ از آموزش و پرورش سازمان برنامه ریزی کمک گرفته شود و از آنها دعوت به عمل آید. از شورای فرهنگ عمومی و شورای عالی انقلاب فرهنگی بخواهیم در خصوص نگهداری سالمندان فرهنگ‌سازی نمایند.

ـ لطفاً کلماتی که در جلسات به کار می برید فارسی باشد.

ـ از شورای عالی انقلاب فرهنگی، نهاد کتابخانه ای عمومی کشور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در جلسات شورا دعوت به عمل آوریم. و در برنامه توسعه هفتم برای این دستگاه ها نیز وظایفی دیده شود.

جناب آقای قاسم عبداله زاده:

ـ بنیاد شهید نیز طی مکاتبه ای درخواست حضور در جلسات شورای ملی را داشته است.

در قانون اعضای شورای ملی به صراحت مشخص شده است. اگر پیشنهاد عضو جدید هست لطفا از سوی دستگاه مربوطه کتباً طی ارسال مکاتبه اداری به دبیرخانه منعکس شود تا جهت طرح و بررسی در جلسه شورای ملی سالمندان اقدام نماییم.

ـ جایگاه دبیرخانه فرا معاونتی و فراسازمانی و حتی فرا وزارتخانه ای می باشد.

ـ فرامین و دستورالعمل‌های اینجا باید جزو فرامین بالادستی باشد. از اقدامات اجرایی پرهیز کنید.

ـ سراغ قوانین بالادستی بروید. شاید این قوانین اجرا شوند و شاید هم نشوند ولی روزی پیگیری می گردند.

ـ دبیرخانه باید جایگاه خود را اثبات نماید. دستگاه های سر جای خود وظیفه خود را انجام می دهند.

ـ تکلیف سالمندان از بعد وظیفه سازمان بهزیستی چیست؟ تکلیف مراقبت از سالمندان وظیفه کدام یک از دستگا ه ها است.  دبیرخانه بایستی این وظیفه را مشخص نماید.

ـ تغییرات جمعیتی، بعد خانوار، رویکردهای نوین سبب شده است که بررسی کنیم اگر به سن سالمندی برسیم بعد خانوار کم میشود چه کسی بایستی از ما مراقبت نماید. با توجه به بعد خانوار و تغییرات حاصله نگرانی بحث مراقبت را ایجاد می نماید.

ـ ساختارها، نظام قانونی بیمه‌ها، تکلیف دولت در بحث بیمه مراقبت از سالمندان، بحث حمایت مالی و دارویی و غیره، باید تکلیف آن را مشخص کنید. و این بر عهده دبیرخانه شورای ملی سالمندان می باشد.

ـ با ایجاد کمیته‌ های ویژه، پیش‌بینی منابع جهت برگزاری جلسات مستمر در راستای بررسی مباحث حوزه سالمندی از قبیل مراقبت، تغذیه، بهداشت، درمان و … اقدام نمایید.

ـ با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص حفظ منزلت و تکریم سالمندان، در درون خانواده، چه امکانات و تجهیزاتی را باید فراهم ‌کنیم.

ـ بررسی شود در خصوص آموزش مراقبین رسمی و غیر رسمی سالمندان، نظام آموزشی کشور چه نقشی دارد؟ اگر سالمند کرامت دارد چرا نظام آموزشی کشور در اینخصوص هیچ اقدامی نمی کند.

ـ این مباحث مسئولیت شما را افزایش می دهد. دبیرخانه شورا ضمن تشکیل کمیته‌ ای با حضور کلیه اعضای شورا، قوانینی لازم در حوزه سالمندی را تدوین و در شورای ملی مصوب نماید و به دستگاه‌ها ابلاغ شود. تکلیف نهاد مرتبط را مشخص می نماید و د ستگاه ها ملزم به اجرا می گردند.

ـ دبیرخانه به کارهای اجرایی ورود ننماید و اجازه دهد نهادهای عملیاتی امور اجرایی را انجام بدهند.

ـ دبیرخانه اگر بتواند قوانین مؤثر در حوزه سالمندی را وضع و توسط شورای ملی ابلاغ نماید و پیگیر اجرای قوانین باشد نقش خود را به خوبی اجرا نموده است.

جناب آقای قاسم عبداله زاده:

ـ همانگونه که مستحضرید در حال حاضر در کشور قوانین متعددی را داریم. در قانون اساسی که در خصوص مسکن افراد سالخورده و بی سرپرست وضع شده است. قوانین مرتبت با کودکان، زنان، بیماران روانی مزمن، قوانین شهروندی، قانون جوانی جمعیت و غیره را داریم. از فراکسیون سلامت سالمندان درخواست کردیم در قانون جوانی جمعیت سالمندی را هم وارد کنند.

ـ اگر از ابتدا یک تعریف جامعه و یک قانون کامل داشتیم، اگر قانون شهروندی جامع و کامل بود، مسائل هر فرد در سنین مختلف را پوشش می داد و دیگر نیاز به قانون سالمندی نداشتیم.

ـ ما به دنبال فعال شدن کمیته ها هستیم. انشالله جلسات اختصاصی تری را با دستگاه ها خواهیم داشت و نقش دبیرخانه شورا را در بحث گزارش‌دهی گزارش گیری تسریع خواهیم کرد.

ـ اگر نتوانیم بحث مراقبت در منزل را تقویت نماییم، یعنی نتوانیم تیم ها و یا مؤسسات و افرادی را برای مراقبت در منزل آموزش دهیم، سیستم سلامت و درمان ما و دستگاه های مرتبط قطعاً دچار مشکلات زیادی خواهند شد و هزینه‌های زیادی به آنها تحمیل خواهد شد.

ـ اگر طرح محیط دوستدار سالمند را توسعه بدهیم، سالمند در محل زندگی خودش، در منطقه خودش ساماندهی خواهد شد و نیازی به خانه سالمندان نخواهد داشت. آنگاه خانه های کوچک در محلات شکل خواهند گرفت، مراکز روزانه برای ارائه خدمات به سالمندان شکل خواهد گرفت و بسیاری از مشکلات سالمندان حل خواهد شد.

جناب آقای دکتر محمدعلی ایوبی:

ـ بیان توضیحاتی در خصوص اقدامات سازمان بهزیستی در خصوص ایجاد بانک جامع اطلاعاتی سالمندان کشور: ورود داده های اساسی و اولیه حوزه سالمندی در فاز اول تا آخر بهمن ماه و ایجاد دسترسی دستگاه های عضو شورا در سال آینده ضمن برگزاری جلسات کارشناسانه مهیا خواهد شد.

ـ جلسات استخراج اطلاعات با دستگاه ها برگزار خواهد شد.

ـ هر دستگاه بانک اطلاعاتی خاص خود را دارا می باشد. ما می توانیم اطلاعات دستگاه ها را یکپارچه نماییم و تا حدودی که سطح دسترسی اجازه دهد کلیه دستگاه ها از آن بهره مند خواهند شد.

ـ این بانک اطلاعاتی در بهزیستی شکل می گیرد ولی بانک جامع است و اطلاعات کامل و عمومی و بین دستگاهی در ان در دسترس همگی دستگاه ها قرار خواهد گرفت.

ـ هر سیستم یک سری جنبه های خاص را می بیند و این حنبه ها به هم تنیده شده است. در اینکه ما نیازمند یک نظام جامع اطلاعات هستیم شکی وجود ندارد. ما باید سرویس ها را در بحت سالمندی به یک نقطه برسانیم.

ـ باید نظام جامع ایجاد کنیم، ما نظام مراقبت های طولانی مدت نداریم. به همین دلیل جایگاه ما مشخص نمی‌شود.

ـ هر کجا می رویم می گویند چرا این قانون را می‌خواهیم. ما در دولت باید بررسی کنیم که در کدام حوزه نیاز به قوانین داریم. ما نیاز به سامانه‌های جامعه داریم و می توانیم تغییرات پرونده های الکترونیک را کامل کنیم.

ـ ما در سال گذشته هفت میلیون سالمند را شناسایی و طبقه‌بندی کرده ایم و حدود ۶۰ تا ۷۰ مورد سلامتی را ارزیابی کردیم و می توان در استقرار سنجی استفاده کرد.  باید تمامی این اطلاعات را در اختیار یکدیگر قرار دهیم.

ـ دبیرخانه شورا باید در شورای ملی تصویب نماید که ما نیاز به یک نظام جامع اطلاعات با دسترسی کلیه دستگاه‌ها داریم و این قانونگذاری را انجام دهد و ما به استناد ابلاغ شورای ملی آن قانون ها را به هیئت دولت و شورای معین و … برده و تصویب می نماییم.

ـ شورای ملی باید نقش تسهیلگر داشته باشد.

ـ ایجاد شهر دوستدار سالمند به دلیل داشتن یک چارچوب مشخص و قانونی در حل این معظلات بسیار کارآمد و مؤثر است.

ـ نقش دبیرخانه شورا برطرف کردن مشکلات اتصال داده های دستگاه های متعدد و ایجاد دسترسی همگانی می باشد.

ـ ما در نظام سلامت هنگام برنامه ریزی دارای یک سری ریز فاکتورهای قابل مداخله و یک سری ریز فاکتورهای غیرقابل مداخله هستیم. در استان اصفهان باید بررسی کنیم که در کدام بخش ها می توانیم مداخله کنیم؟ در خصوص آلودگی بررسی کنیم برای مثال صنایعی که آلوده سازی می کنند آیا می توان از بافت شهر خارج کرد؟ ما موظف ورود به اموری که قابل مداخله است هستیم .

ـ هر استان در طرح محیط دوستدار سالمند می تواند برخی از محورها را اجرا نماید و لزوماً اگر امکان اجرای کلیه محورها در استانی فراهم نباشد لزومی به اجرای همه آن محورها نیست.

جناب آقای سید احمد سجادی:

ـ با توجه به پایلوت شدن شهر دوستدار سالمند در استان اصفهان، آیا با توجه به اینکه اصفهان آلوده‌ترین شهر است و خروج سالمندان از خانه ها وجود ندارد، آیا تنها اجرای طرح مهم است یا موارد دیگر را نیز بایستی در نظر گرفت؟

جناب آقای قاسم عبداله زاده:

ـ در طرح محیط دوستدار سالمند قطعاً کلیه دستگاه های مسئول شهری وارد این طرح خواهند شد و در کم کردن آلودگی اصفهان همکاری خواهند کرد. مشکل آلودگی هوا در تمامی شهرهای بزرگ وجود دارد .

ـ در اصفهان چهار محله برای پایلوت طرح انتخاب شده است و به بررسی اثرپذیری طرح پرداخته اند و سنجش کرده اند که آیا این طرح قابلیت تعمیم به کلیه استان ها را دارد یا خیر؟

ـ طرح محیط دوستدار سالمند یک طرح کارآمد اما بسیار سخت است. در این طرح الزاماً بایستی استاندار همکاری نماید.

ـ ولو اینکه بخشی از کار هم در استان ها انجام شود در برطرف ساختن معضلات سالمندان نقش تأثیرگذاری خواهد داشت.

ـ اگر در هر شهری این طرح اجرا شود آن شهر به شهرهای دوستدار سالمند جهانی متصل خواهد شد و این در بحث گردشگری و جلب توریست تأثیر بسزایی خواهد شد.