مقاله | روز جهانی آگاهسازی درخصوص سالمندآزاری

15 ژوئن مقارن با 25 خرداد ماه روز جهانی آگاهسازی در خصوص سالمندآزاری توسط "شبکه بین المللی پیشگیری از سالمند آزاری" در سال 2006 مطرح و در سال 2011 به عنوان یکی از روزهای سازمان ملل متحد در نشست عمومی آن شناخته شد.

روز جهانی آگاهسازی در خصوص سالمندآزاری سال جاری با عنوان ” مبارزه با سالمند آزاری :  گام بعدی چیست ؟ پنج اولویت برای دهه پیش رو ”  در تقارن با دو رویداد مهم است.نخست آغاز “دهه سلامت دوران سالمندی ملل متحد” (۲۰۳۰-۲۰۲۱) و دیگری مروری بر اجرای “نقشه راه کنفرانس بین المللی مادرید در خصوص سالمندی”.

بر اساس برآورد و گزارش سازمان بهداشت جهانی :

_  از هر ۶ فرد بالای ۶۰ سال یک نفر متاثر از پدیده سالمندآزاری است و این معادل ۱۴۱ میلیون نفر در سراسر جهان است. از آنجا که مقوله های مشمول این پدیده همچون غفلت ، آزار و خشونت در قبال سالمندان  در زمره پنهان ترین اقسام خشونت علیه حقوق بشر است که اغلب اظهار نمی شوند ، تعداد  موارد آن محتمل است بسیار بیش از تخمین ذکر شده باشد.

_ از آنجا که بسیاری از کشورها سرعت بالای سالمندی جمعیت را تجربه می کنند ، و تعداد جمعیت بالای ۶۰ سال جهان از ۹۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۵ به بیش از دو برابر یعنی حدود ۲ میلیارد نفر در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید ،  پیش بینی می شود که سالمند آزاری نیز سیر صعودی به خود بگیرد . حتی اگر نسبت قربانیان سالمند آزاری ثابت باقی بماند ، تعداد قربانیان این پدیده در سال ۲۰۵۰ به حدود ۳۲۰ میلیون نفر خواهد رسید.

_ میزان سالمندآزاری در مراکز نگهداری از سالمندان بیشتر بوده و از هر ۳ نفر از کارکنان این مراکز ۲ نفر گزارش کرده اند که طی سال گذشته مرتکب سالمندآزاری شده اند.

_ شیوع سالمندآزاری طی پاندمی  کووید -۱۹  هم در سطح جامعه و هم مرکز نگهداری از سالمندان فزونی گرفته است.به عنوان مثال  مطالعه ای در ایالات متحده عنوان کرده است که میزان سالمند آزاری در سطح جامعه تا حد ۸۴% افزایش یافته است.

_ سالمند آزاری می تواند  منجر به آسیب های جسمانی شدید و پیامدهای روانشناختی طویل المدت   در فرد شود.

 

سالمند آزاری در سطح جامعه

 بستر شماره ۱

سالمند آزاری در مراکز نگهداری از سالمندان

بستر شماره ۲

انواع تعرض

گزارش شده از سوی سالمندان

گزارش شده از سوی سالمندان و نزدیکان آنها

گزارش شده توسط کارکنان مراکز

شیوع کلی

۱۵٫۷%

داده ها کافی نیستند

دو سوم کارکنان معادل ۶۴٫۲%

Psychological abuse: تعرض روانی

۱۱٫۶%

۳۳٫۴%

۳۲٫۵%

Physical abuse: تعرض  فیزیکی

۲٫۶%

۱۴٫۱%

۹٫۳%

Financial abuse: سوء استفاده مالی

۶٫۸%

۱۳٫۸%

داده ها کافی نیستند

Neglect: غفلت

۴٫۲%

۱۱٫۶%

۱۲%

Sexual abuse: تعرض جنسی

۰٫۹%

۱٫۹%

۰٫۷%

توضیح : جدول بالا برگرفته از فکت شیت سازمان بهداشت جهانی مورخ ۲۴ می ۲۰۲۲ بوده و به معنی تعمیم آن به ایران و استان گیلان نمی باشد.

شاخص ظن به سالمند آزاری The Elder Abuse Suspicion Index : EASI

این ابزار غربالگری کوتاه ، برای بیماران با وضعیت شناختی نرمال با حساسیت ۰٫۴۷ و اختصاصی بودن ۰٫۷۵ در خط اول مواجهه واجد اعتبار بوده است. EASI  ابزاری برای تعیین سالمندان در معرض خطر سوء رفتار و شامل ۵ سوال برای فرد بیمار و ۱ سوال از پزشک بوده  و پاسخ “بله” حتی به یک سوال ، پیشنهاد کننده لزوم بررسی بیشتر می باشد.

سوالات ۱ الی ۵ توسط بیمار و سوال ۶ توسط پزشک پاسخ داده می شوند

۱٫ آیا شما برای موارد زیر به سایر افراد وابسته بوده اید؟

حمام کردن ، لباس پوشیدن ، خرید ، امور بانکی ، وعده های غذایی

۲٫ آیا کسی از دسترسی شما به غذا ، لباس ، دارو ، عینک ، سمعک یا مراقبت های پزشکی ممانعت بعمل آورده  یا شما را  از  حضور در کنار کسانی که تمایل به بودن با آنها داشته اید باز داشته است ؟

۳٫ آیا اتفاق افتاده که  از نحوه سخن گفتن کسی که منجر به احساس خجالت شما شده یا تهدید آمیز بوده باشد دچار ناراحتی شده باشید؟

۴٫ آیا کسی سعی کرده که شما را وادار به امضای اسناد و مدارکی نماید یا از پول شما بر خلاف میل تان  استفاده نماید ؟

۵٫ آیا کسی شما را ترسانده است یا به گونه ای لمس کرده است که تمایل به آن نداشته اید یا به شما آسیب جسمی وارد کرده است ؟

سوال از پزشک : سالمند آزاری ممکن است در همراهی با یافته هایی همچون فقدان تماس چشمی ، حالت در خود فرورفته ، سوء تغذیه ، مشکلات بهداشتی ، بریدگی ها ، کبودی ها ، لباس نامتناسب یا عدم پذیرش امور درمانی باشد.آیا شما امروز یا طی ۱۲ ماه گذشته به موردی از مقوله های یاد شده برخورد کرده اید؟

بیمار می تواند به هر یک از سوالات پاسخ “بله” ، “خیر”  یا مطمئن نیستمبدهد .

یک پاسخ “بله” به یک یا تعداد بیشتری از سوالات ۲ الی ۶ باید بسرعت در خصوص وقوع سوء رفتار یا غفلت ایجاد دغدغه نماید.

روز جهانی آگاهسازی در خصوص سالمندآزاری سال جاری باعنوان ” مبارزه با سالمند آزاری :  پنج اولویت دهه سالمندی سالم ملل متحد (۲۰۳۰-۲۰۲۱) “

۵ اولویت …

_ با تبعیض سنی مبارزه کنید زیرا  دلیل اصلی این است که چرا به سوء رفتار با سالمندان تا این حد کم توجهی می شود.

_ داده های بیشتر و بهتری تولید و ارائه کنید تا میزان آگاهی در خصوص مشکل را ارتقاء بخشید.

_ به منظور توقف سوء رفتار با سالمندان به توسعه و ارتقای راه حل های هزینه – اثر بخش مبادرت ورزید.

– با تمرکز بر پرداختن به مشکل ، گونه ای از سرمایه گذاری را تعریف کنید که پول را به نحو احسن هزینه می کند.

_ در صورتیکه  منابع بیشتری برای غلبه بر مشکل مورد نیاز است اعتبارات مالی را افزایش دهید.

منابع

  • WHO Fact-sheet : Abuse of older people: ۱۳ June 2022

– UN Department of Economic and Social Affairs Ageing : WEAAD 2022: Combatting Elder Abuse: What’s next? Five priorities for the Decade: ۲۴ May 2022

Jeffrey B. Halter, Joseph G. Ouslander, Stephanie Studenski, Kevin P. High, Sanjay Asthana, Mark A. Supiano, Christine Ritchie: Hazzard’s Geriatric Medicine and Gerontology, 7e: 2018

گرد آورنده : دکتر بهار پوررضا – مسئول دبیرخانه شورای ساماندهی سالمندان استان گیلان