سالمندان و فناوری های دیجیتال

امروزه همه جوامع و به ویژه جوامع در حال توسعه را نشانه گیری کرده، جوامعی که با درس نیاموختن از جوامع پیشرفته در آتیه نزدیک با معضلی دست به گریبان خواهند شد که برای مقابله و مواجهه با آن هیچ برنامه خاص و سیاست مدونی نداشته و در نتیجه در سال هایی نه چندان دور به جای آنکه از این روند طبیعی جمعیت به بهترین وجه بهره برداری نمایند به عواقب و عوارض نه چندان مثبت آن گرفتار خواهند آمد، بدون شک جهان در قرن حاضر، پیرترین جمعیت خود را از آغاز تا کنون تجربه خواهد کرد و از همین روست که پدیده سالمندی جمعیت، اینک به چالشی نه تنها برای سازمان بهداشت جهانی بلکه برای تمامی دنیا بدل گشته است چنانکه در تازه ترین اقدام و به مناسبت ۲۷ ام اردیبهشت ماه برابر با ۱۶ می و روز جهانی مخابرات، شعار انتخابی ویژه این روز ” فناوری های دیجیتال در خدمت سالمندان و تندرستی در دوران سالمندی”بیان شده است.

با توجه به این که شعار انتخابی روز جهانی سالمندان در سال گذشته نیز « بهره مندی عادلانه همه سنین از فناوری دیجیتال» بود می توان به این نتیجه کلی دست یافت که امروزه و به ویژه پس از شیوع همه گیری ویروس کرونا و الزام جوامع به رعایت فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه های اجباری و کاهش مراودات و تعاملات اجتماعی، توجه ویژه ای به لزوم بهره مندی همه اقشار جامعه از فناوری های دیجیتال شده و در این بین سالمندان با توجه به آسیب پذیری بیشتر از بیماری ها و حوادث و نیز شرایط ویژه جسمانی که منجر به مشارکت و حضور کمتر در اجتماع می شود به گونه ویژه تری مورد توجه بوده و لزوم آموزش و امکان بهره مندی از این فناوری ها توسط آنان در اولویت مجامع جهانی قرار گرفته و آموزش و مهیا سازی سالمندان برای تطابق با زندگی دیجیتال در سیاستگذاری های سلامت از اهمیت به سزایی برخوردار شده است.

بدیهی است که با عنایت به ابعاد بسیار گسترده خدمات ارائه شده در حوزه دیجیتال، یادگیری فناوری های دیجیتال نقش موثری در رفع نیازهای روزانه سالمندان خواهد داشت و آموزش این فناوری ها به سالمندان به ویژه در شرایط همه‌گیری بیماری های عفونی از جمله کرونا و موارد بحرانی چون بلایای طبیعی موجب دستیابی سالمندان به خدمات مورد نیاز در کوتاه ترین زمان ممکن از جمله خدمات سلامت، آموزش و مشاوره آنلاین و مراکز ارائه دهنده این خدمات می شود.

همچنین بهینه سازی اوقات فراغت، ارتباط با دوستان و آشنایان، افزایش انگیزش ذهنی، ارتقای سلامت فکری و تقویت قوای ذهنی، کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و فراموشی ناشی ازسالمندی و … از دیگر فواید آشنایی با این حوزه می باشد که در نهایت احساس مفید بودن و سرزندگی را به سالمند هدیه می دهد.

نیز فناوری های نوین اطلاعات می تواند به عنوان تسهیل کننده خدمات در حوزه بهداشت، درمان و سلامت سالمندان نقش مهم و پررنگی را در جهان معاصر بازی کند زیرا که این فناوری ها، عرصه های نوینی را بدون محدودیت زمانی و مکانی و نیز در محل زندگی و خانه سالمندان برای ارائه خدمات سلامت فراهم آورده و این فرصت را برای سالمندان فراهم آورده اند که به عنوان یک شهروند تاثیرگذار در اجتماع حضور یافته و درکارها به صورت فعالانه مشارکت نموده و زندگی اجتماعی و اوقات فراغت رضایتبخش تری را تجربه نمایند،

از جمله خدماتی که در حوزه سلامت و در بستر اینترنت در دنیای امروز تعریف شده می توان به موارد زیر اشاره نمود:

خدمات توانبخشی، بهداشت سالمندان، پرستاری، مراقبتهای پزشکی درمنازل، خدمات جانبی نظیرتهیه دارو، امور بیمه، اطلاع رسانی و آموزش ( شامل: سایت های اطلاع رسانی و آموزشی، وبینارها، نشریات علمی وفرهنگی مخصوص سالمندان و اطلاع رسانی جدیدترین خدمات پزشکی و درمانی برای آنان) فعالیتهای درمانی و مشاوره ای. به خوبی پیداست که سالمندان در صورت استفاده درست از فناوری اطلاعات از امکانات وسیعی برخوردار می شوند که شاید تا پیش از این از آنها محروم بوده اند امکاناتی مانند ارتباطات، سرگرمی ها، انجام کارهایی که قبلا توان انجام آن را نداشته اند که این امر منجر به افزایش کیفیت و رضایت از زندگی و افزایش امید به زندگی در سالمندان و افزایش سال های همراه با سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی و استقلال آنان خواهد شد،

پس لازم است که زمینه های دستیابی و استفاده بیش از پیش سالمندان از تکنولوژی های روز به ویژه در حوزه دیجیتال را فراهم آورده و بیشترین حجم خدمات قابل ارائه در این بستر را در معرض استفاده این عزیزان قرار دهیم.

امیرولی عضدزاده
کارشناس امور سالمندان