بررسی فرصت محدود ایران برای سیاست گذاری مواجهه با پیری جمعیت

محمدعلی محسنی بندپی با بیان اینکه ۸ تا ۱۰ درصد جمعیت کشور سالمند است، گفت: تا سال ۱۴۲۰، ۲۰ درصد و تا سال۱۴۳۰، ۳۳ درصد جمعیت سالمند کشور سالمند خواهند بود که با مشکلات عدیده درمانی، اقتصادی، رفاهی، روحی و اجتماعی مواجه خواهند شد.

وی تنهایی را یکی مهمترین مشکل و چالش های جدی سالمندان دانست و افزود: کشورهای توسعه یافته ۸۰ تا ۱۲۰ سال برای برنامه‌ریزی در زمینه رفاه و سلامت سالمندان فرصت داشتند اما ما سه دهه بیشتر فرصت نداریم و به صورت جدی نیاز است سیاست‌گذاری و برنامه ریزی در حوزه سالمندی مورد توجه جدی قرار گیرد.

تشکیل فراکسیون سلامت سالمندی برای نخستین بار در مجلس

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس یازدهم با یادآوری اینکه فراکسیون سلامت سالمندی برای نخستین بار در مجلس تشکیل شد، ادامه داد: تشکیل این فراکسیون در ۱۰ دوره گذشته بی سابقه بوده و نشست های فراکسیون و کمیته بهزیستی و توابخشی به طور مداوم و با حضور دستگاه‌های مختلف به منظور تلاش برای ارتقای قوانین و رفع خلاء‌های قانونی موجود در حوزه توانبخشی در برنامه هفتم توسعه و حوزه سالمندی برگزار شده و از معدود فراکسیون‌های مجلس بوده که جلسات آن علیرغم برگزاری جلسات رای اعتماد وزرا، کمیسیون و حضور نمایندگان در حوزه انتخابیه به صورت منظم برگزار شده است.

محسنی بندپی افزود: اگر برای جمعیت سالمندان پیش رو برنامه‌ریزی مناسب داشته باشیم نوعی فرصت است اما اگر رها شوند تهدید جدی برای کشور خواهند بود و به طور قطع اگر قوانین و الزامات قانونی و اسناد بالادستی خوبی داشته باشیم می‌توان حمایت مناسبی را از سالمندان در دستور کار قرار داد.

نبود یک دستگاه پاسخگو در سند ملی سالمندان

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس یازدهم با بیان اینکه از تمامی دستگاه‌های متولی اجرای سند ملی سالمندان دعوت کردیم، گفت: متاسفانه تعدد دستگاه‌ها در این سند باعث عدم هماهنگی بین بخشی شده و در واقع یک دستگاه پاسخگو نداریم و به صورت جدی نیاز است در بخشی از آن بازنگری شود بر این اساس جلساتی را برگزار و تمامی نهادهای متولی اجرای این سند را دعوت کردیم تا ضمن بررسی عملکردها مشخص شود که چه میزان بر اساس اهداف سند پیش رفته اند و در این رابطه سازمان بهزیستی تنها در مورد جامعه تحت پوشش خود گزارشی را ارائه کرد و اعلام نکرد که برنامه‌هایش برای تمامی سالمندان و سالمندانی که در ۱۴۳۰ به تعداد سالمندان افزوده خواهد شد چیست؛ باید سه دستگاه به عنوان متولی اصلی پاسخگو باشند و برای دستگاه های دیگری که دخیل هستند الزامات قانونی لازم پیش‌بینی شود.

رئیس فراکسیون سلامت سالمندی مجلس با بیان اینکه افراد در زمان سالمندی با مشکلات متعدد جسمی، روحی و روانی مواجه می‌شوند، افزود: سالمندان در معرض مجموعه‌ای از بیماری‌ها قرار دارند که درمان و کنترل آنها مستلزم پشتوانه مالی مناسبی است در حالی که سازمان‌های بیمه گر حمایت مناسب را ندارند که در این رابطه در نشستی که در دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت داشتیم مقرر شد دبیرخانه با همکاری فراکسیون سلامت سالمندان بار مالی پوشش خدمات مورد نیاز سالمندان را در دو بخش بیمه پایه و تکمیلی و به تفکیک سطوح ارائه خدمات، محاسبه و در لایحه بودجه ۱۴۰۱ و سرانه تعرفه خدمات و درمانی پیش بینی و در تعرفه خدمات تشخیصی و درمانی سال ۱۴۰۱ پیاده سازی کند.

محسنی بندپی با تاکید بر اینکه بیمه پایه خدمات دوره سالمندی را تامین نمی‌کند بر ضرورت توسعه پوشش بیمه‌ای تاکید کرد و گفت: توجه به هزینه‌های بالای سلامت و پوشش بیمه‌ای خدمات از جمله اولویت‌هایی است که در مورد سالمندان باید مورد توجه جدی قرار گیرد و خدمات پایه باید اصلاح و به روزرسانی شود.

رئیس کمیته بهزیستی و توانبخشی کمیسیون بهداشت ادامه داد: در نسخه سالمندان مواردی ذکر شده که خدمات روز است اما متاسفانه تحت پوشش بیمه نیستند و در این رابطه نیاز است پوشش بیمه‌ای گسترده شود و معاونت قوانین و مرکز پژوهش‌های مجلس را مامور کردیم که مواردی که مرتبط با بیمه سالمندان است را احصا کنند تا بتوان نسبت به تقویت منابع بیمه برای ارائه خدمات بهتر و بیشتر به سالمندان اقدام کرد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم یادآور شد: به دلیل اینکه بخش زیادی از هزینه‌های درمان باید از جیب سالمند پرداخت شود بنابراین برخی به پزشک مراجعه نکرده یا دیرهنگام مراجعه می‌کنند که باعث پیشرفت بیماری و بدتر شدن وضعیت بیمار خواهد شد.

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس یازدهم با یادآوری اینکه دستگاه‌ها و سازمان‌ها باید حمایت مناسبی را از کارکنان در زمان سالمندی داشته باشد، گفت: علاوه بر بحث درمان و بیمه باید به موضوع مراقبت از سالمندان در منزل هم توجه شود زیرا برخی از سالمندان به تنهایی زندگی می‌کنند و نیاز جدی به مراقبت در منزل دارند در حالی که این مهم تحت پوشش بیمه نیست و برخی سالمندان هم به هیچ‌وجه نمی‌توانند هزینه مراقبت در منزل را پرداخت کنند البته فراکسیون به صورت جدی این مهم را در دستور کار قرار داده است.

وی با تاکید بر ضرورت ارتقای کیفیت زندگی سالمندان، افزود: باید به تمامی ابعاد روحی، روانی، عاطفی، باورها و اعتقادات سالمندان توجه داشت؛ در تلاش هستیم که منابعی را در لایحه بودجه  ۱۴۰۱ برای حمایت از سالمندان پیش بینی کنیم.

ضرورت توجه به تربیت دستیاران طب سالمندی/ تنها ۲۳ متخصص طب سالمندی داریم

رئیس فراکسیون سلامت سالمندی مجلس با اشاره به ضرورت توجه به تربیت دستیاران طب سالمندی، گفت: تنها حدود ۲۳ متخصص طب سالمندی در کشور داریم در حالی که وزارت بهداشت معتقد است که سالمندان باید برای درمان بیماری‌های مختلف به متخصصان مختلف مراجعه کنند اما بر این باورم که مانند کشورهای توسعه یافته سالمند باید به یک متخصص مراجعه تا راحت تر بتواند روند درمان را طی کند و می‌طلبد وزارت بهداشت تربیت دستیاران طب سالمندی را در دستور کار قرار دهد البته ما هم در تلاش هستیم که این مهم را احیا کنیم.

ضرورت الزام وزارت آموزش و پرورش به برنامه ریزی برای سالمندان

محسنی بندپی با تاکید بر ضرورت الزام وزارت آموزش و پرورش به برنامه ریزی برای سالمندان، یادآور شد: بهترین برنامه‌ریزی برای سالمندان باید از کودکی آغاز شود و اگر از کودکی بتوانیم کودکانمان را با تمامی مشکلات سالمندان آشنا کنیم هم مراقب سالمندان و هم مراقب خودشان خواهند بود؛ پیشرفت بشر در تشخیص، درمان، بهداشت و سایر مسائل باعث افزایش طول عمر انسان‌ها شده؛ میانگین طول عمر ایرانی ها قبل از انقلاب زیر ۶۰ سال بوده و در حال حاضر به بالای ۷۵ سال رسیده است که انتظار می رود در کلان شهرها که وضعیت بهداشتی و درمانی دارند به ۹۰ سال برسد و به طور قطع این اتفاق خواهد افتاد بنابراین اگر از کودکی فرزندانمان را آگاه کنیم سالمندی بهتری را تجربه می کنند.

رهاشدگی سالمندان معضلی جدی است

رئیس کمیته بهزیستی و توانبخشی کمیسیون بهداشت مجلس، رهاشدگی سالمندان را معضلی جدی دانست و تصریح کرد: در گذشته تعداد فرزندان زیاد بود و هر کدام به نوبت مراقبت از والدین را بر عهده می‌گرفتند اما در حال حاضر با پدیده تک فرزندی مواجه هستیم و ممکن است فرزندان در خارج از کشور به سر ببرند یا نزدیک محل سکونت والدین نباشند بنابراین در این رابطه نیاز است نظام چاره‌اندیشی کند.

نگهداشت سالمند در خانواده بسیار حائز اهمیت است

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: خانواده محور کردن پدیده سالمندی و نگهداشت سالمند در خانواده بسیار حائز اهمیت است اما زمانی که خانواده‌ای وجود نداشته باشد چگونه باید این مهم را عملیاتی کرد؛ آیا انگیزه‌های کافی را برای زوجین جوان به منظور افزایش فرزندآوری و ازدواج ایجاد کردیم که انتظار افزایش فرزندآوری را داشته باشیم؟ در این رابطه باید قوانین بسیار خوبی مصوب شود که زمینه اجرایی شدن را داشته باشند زیرا شاهد عدم اجرای بسیاری از قوانین حوزه ازدواج و خانواده هستیم.

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس یازدهم یادآور شد: اگر مواد مربوط به حمایت از خانواده و افزایش فرزندآوری در طرح جوانی جمعیت به خوبی اجرا شود شاید در آینده و سه دهه آینده شاهد اتفاقات مثبتی در خانواده ها باشیم هر چند باز هم به فرهنگ قدیم بازنمی‌گردیم و حاکمیت باید به حفظ و ارتقای عزت و شخصیت سالمند توجه داشته باشد؛ برای حمایت از سالمندان کمیسیون‌های مختلفی از جمله کمیسیون بهداشت، اجتماعی، آموزش و برنامه و بودجه باید درگیر شوند.

وی با یادآوری اینکه سازمان بهزیستی تنها دو درصد سالمندان را تحت پوشش دارد، گفت: به طور تقریبی ۸ میلیون نفر از جمعیت کشور سالمند است در حالی که تعداد اندکی تحت پوشش بهزیستی قرار دارند در این رابطه خانواده معلولان آسیب دیده هستند و نباید بیشتر به آنها آسیب بزنیم البته ما همچنان پیگیر رفع مشکلات سالمندان هستیم و باید الزامات قانونی مناسب را مورد توجه قرار داد و شورای عالی بیمه در رابطه با پوشش بیمه‌ای پای کار است و امیدواریم بتوانیم گام‌های مثبتی برداریم.

محسنی بندپی افزود: اگر به فکر پیشگیری و عدم سقوط سالمندان هستیم باید تمهیدات پیشگیرانه‌ای را مورد توجه قرار داد و مناسب‌سازی محیط را برای جلوگیری از صرف هزینه های گزاف برای درمان مورد توجه قرار داد.

انتقاد از تغییر مدیریت ها در حوزه سالمندی

رئیس کمیته بهزیستی و توانبخشی با اشاره به منابع محدود وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، افزود: در بحث سالمندان به صورت جدی نیاز است مدیریت ها ثابت باشد و تغییر مدیریت‌ها را نداشته باشیم اگر چه در حال حاضر شاهد تغییرات زیادی در حوزه مدیریت‌ها هستیم./