سالمندی هم زنانه شده است

شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری در نشست بررسی وضعیت سالمندی زنان که با حضور انوشیروان محسنی‌بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور برگزار شد، گفت: همزمان با گرامیداشت هفته سالمند با شعار پایداری و فراگیری سنی در محیط شهری، شاید سالخوردگان ندانند که روزی در تقویم برای درخواست مطالبات آنها درنظر گرفته شده است.

معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با بیان اینکه بیش از نیمی از جمعیت ۶۵ سال به بالای دنیا که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر هستند از مراقبت‌های بلندمدت محرومند؛ البته با حرکت مردم سراسر جهان به سوی شهرنشینی و سرعت رو به رشد این پدیده در دنیا پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۳۰ از هر ۱۰ نفر ۶ نفر در شهرها زندگی خواهند کرد؛ به این ترتیب ساخت فضاهای ایمن شهری برای سالمندان و افراد در شرایط خاص مورد انتظار و مورد نیاز است.

وی با اشاره به اینکه ایران نیز شامل این تغییرات گسترده جمعیتی که در دنیا رخ داده قرار گرفته است، ادامه داد: دنیا به مرحله چهارم افزایش سهم بیماری‌های مزمن و غیرمسری که طول عمر را افزایش می‌دهند، رسیده است و تغییر گسترده روابط اجتماعی و تضعیف روابط خانوادگی چنان سریع رخ داده است که نهادهای اجتماعی قادر به همراهی با آنها نیستند و البته ظرفیت‌های لازم را هم برای حل و مقابله با این مشکلات در خود ایجاد نکرده‌اند.

مولاوردی، افزود: هنوز بنیان‌ها و ظرفیت‌های لازم مانند پوشش‌ بیمه‌های تکمیلی، صندوق‌های بازنشستگی و غیره را برای سالمندان نمی‌بینیم و پیش‌بینی می‌شود که حمایت‌های غیر رسمی خانوادگی از سالمندان در آینده ضعیف‌تر شوند؛ چنانکه در سال ۱۳۳۵ در مقابل هر ۱۰۰ زن سالمند، ۱۱۱ مرد سالمند وجود داشت در حالی که ۵۰ سال بعد از آن یعنی در سال ۱۳۸۵ در مقابل هر ۱۰۰ زن سالمند ۱۰۴ مرد و در سال ۹۰ نیز در مقابل هر ۱۰۰ زن سالمند ۹۶ مرد سالمند داشتیم که این حاکی از زنانه شدن سالمندی بوده و این یک واقعیت برای جامعه است.

معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با اشاره به کاهش سن سالمندی زنان ایرانی، گفت: در گذشته سن سالمندی زنان ۶۰ سال بود اما در حال حاضر این سن به ۵۸ سالگی رسیده است و مسائلی چون افسردگی و بیماری‌ها به تحقق آن دامن می‌زند که این عوامل نشان‌دهنده سالمندی زودرس در زنان است.

وی در بررسی نگهداری زنان سالمند، تصریح کرد: نگهداری زنان سالمند به علت بیشتر بودن نیازهای آنها در مقابل مردان سالمند سخت‌تر است، تعداد زنان سالمند واگذار شده به مراکز سالمندی بیشتر از مردان است و این باعث می‌شود شمار زنان سالمند حاضر در این مراکز بیش از مردان سالمند باشد.

مولاوردی، ادامه داد: برنامه جامع به ویژه برای سالمندان باید به گونه‌ای باشد تا سالمندان بتوانند به سلامت از این دوره عبور کنند و در این بین از تجارب بین‌المللی استفاده خواهیم کرد؛ در حال حاضر دو کارگروه حمایت اجتماعی از زنان سرپرست خانوار و زنان بهبودیافته در وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی تشکیل شده است که نیاز علاوه بر آنها کارگروه سالمندی نیز در این وزارتخانه تشکیل شود.

معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری، افزود: امیدواریم با هماهنگی و انسجام بین دستگاه‌ها و همچنین پرهیز از پراکنده‌کاری و موازی‌کاری‌ها و رفتارهای جزیره‌گونه که متاسفانه در حال حاضر تبدیل به آفت در جامعه شده‌اند بتوانیم ساختارهای لازم را از لحاظ اجتماعی، نظام بیمه‌ای و غیره برای زنان، سالمندان و گروه‌هایی که نیازمند توجه خاص هستند؛ همچنین یکی از موارد دیگری که در مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری قابلیت پیگیری دارد ارزش‌گذاری کار زنان در خانه است.

سالخوردگی زنانه در ایران

معاون صندوق جمعیت سازمان ملل گفت: بسیاری از زنان سالمند کشور سرپرست خانوار هستند و این مسئله آسیب‌پذیری آنها را در دوران سالمندی بیشتر کرده است.

سودابه احمدزاده در نشست بررسی وضعیت سالمندی زنان که امروز در سازمان بهزیستی برگزار شد، ضمن تسلیت فاجعه منا و آرزوی صبر برای بازماندگان آن، در خصوص سالمندی افزود: جامعه ما به سمت سالخوردگی رفته و این سالخوردگی زنانه شده است و باید برای این مسئله فکری شود تا در آینده تبدیل به آسیب نشود.

وی در ادامه ضمن اشاره به آنکه کشورهایی چون ژاپن و فرانسه در حال حاضر دارای سالخوردگی جمعیت هستند، اما کشور ایران هنوز به این مرحله نرسیده، گفت: مسائلی چون زنانه شدن سالمندان، خاص کشور ایران نیست اما نکته خاصی که در ایران باید به آن توجه شود این است که بسیاری از زنان سالمند در ایران زنان سرپرست خانوار هستند.

وی ادامه داد:‌این مسئله در حالی است که زنان سالمند اگر تنها نباشند و در زندگی همراه و همدمی داشته باشند، آسیب پذیری به مراتب کمتر خواهند داشت.

احمدزاده در ادامه به لزوم انجام تحقیق عمیق و گسترده در این حوزه تاکید کرد و گفت:‌ برای برنامه‌ریزی‌های کلان نیاز به تحقیقات عمیق داریم و خوشبختانه به علت آنکه هنوز کشور به پیری جمعیت نرسیده است، این مباحث را در زمان مناسبی مطرح کرده‌ایم. البته باید بدانیم برای تدوین سیاست‌های درست باید تحقیقات وسیعی را انجام دهیم؛ زیرا تنها با ارائه آمار نمی‌توان هیچ کاری را پیش برد. صندوق جمعیت سامان ملل متحد نیز در این بین از حمایت دولت کوتاهی نخواهد کرد.

وی در ادامه به تغییر سبک زندگی اشاره کرد و گفت: طبیعی است که در یک محیط شهری و زندگی آپارتمانی، مردم امکانات سال‌های پیش برای نگهداری از سالمندان را نداشته باشند و حتی اگر در نظر بگیریم ارزشه‌ای آنها تغییر نکرده باشد نیز باید بدانیم امکانات کافی برای نگهداری سالمندان در خانه وجود ندارد.

احمدزاده ادامه داد: باید این امکانات را برای خانواده‌ها ایجاد کنیم و همچنین محیط‌های شهری را برای زندگی سالمندان فراهم کرد. فراهم آوری این مسائل کار سختی نیست، بلکه تنها نیاز به چشم انداز، دور اندیشی و همت دارد