مسکن و معیشت سالمندلن نیازمند اصلاح سیاست‌هاست

حاجی‌بابایی با بیان اینکه پدیده سالمندی در کشور ما به‌تازگی در حال لمس شدن است، گفت: در گذشته کسی بازنشسته نمی‌شد؛ کشاورز تا روز آخر عمر کار می‌کرد. اما امروز پدیده سالمندی را مانند ژاپن با تمام وجود درک می‌کنیم. امید به زندگی افزایش یافته است.

وی افزود: این شرایط ایجاب می‌کند که در سیاست‌های رفاهی و اجتماعی، نگاه ویژه‌ای به سالمندان داشته باشیم. سالمندان سرمایه‌های اجتماعی‌اند و باید با معیشت مناسب، مسکن مناسب و حمایت‌های اجتماعی کافی در جامعه فعال بمانند.

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس در بخش دیگری از سخنانش به موضوع آمار جمعیتی کشور اشاره کرد و گفت: در ابتدای انقلاب ما ۱۸ میلیون دانش‌آموز داشتیم که دو میلیون از آنان واقعی نبودند. وقتی وزیر آموزش و پرورش شدم، برای اولین بار آمار واقعی دانش‌آموزان را احصا کردیم. در آن زمان ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار دانش‌آموز واقعی داشتیم. اما امروز این عدد از ۱۷ میلیون عبور کرده است؛ یعنی در فاصله حدود سه دهه، تعداد دانش‌آموزان ۵۰ درصد رشد داشته است.

وی با اشاره به اینکه جمعیت کشور نیز از ۳۶ میلیون نفر به بیش از ۹۰ میلیون نفر رسیده و به‌زودی از مرز ۱۰۰ میلیون عبور خواهد کرد، گفت: آمارگیری سال ۱۳۹۵ اشتباه‌هایی داشت. آن زمان به شدت به نتایج آن اعتراض کردم، زیرا می‌دانستم جمعیت واقعی استان ما بیشتر است. با بررسی‌های دقیق و بر اساس کد ملی و یارانه‌ها مشخص شد جمعیت واقعی حدود ۲ میلیون نفر است. این نشان می‌دهد باید در حوزه آمارگیری بازنگری جدی صورت گیرد.

حاجی‌بابایی با اشاره به تجربه خود در وزارت آموزش و پرورش گفت: ما مدرسه را کانون فرهنگی محله نامیدیم. از تولد تا مرگ، انسان یا معلم است یا شاگرد؛ هیچ‌کس از چرخه تعلیم و تربیت خارج نمی‌شود. حتی فرد ۹۰ ساله نیز می‌تواند شاگرد باشد. بنابراین اگر به سالمندان توجه کنیم و حقوق و زندگی مناسبی برای آنان فراهم آوریم، می‌توانند همچنان نورافشانی کنند و برای جامعه مثمرثمر باشند.

وی با بیان تجربه‌ای از دوران وزارت خود اظهار داشت: وقتی وزیر شدم، دیدم وزیر قبلی همه معلمان را از ۲۵ سال به بالا بازنشسته کرده بود. این اقدام ۷۲ هزار و ۵۰۰ نفر را شامل می‌شد و هزینه سنگینی به آموزش و پرورش تحمیل کرد. در حالی که در کشورهای پیشرفته مانند فرانسه، مردم برای افزایش سن بازنشستگی سال‌ها راهپیمایی می‌کنند، در ایران برعکس، بازنشستگی زودهنگام دنبال می‌شود. اما واقعیت این است که بازنشستگی زودهنگام امید به زندگی را کاهش می‌دهد و پیامدهای منفی اجتماعی به همراه دارد.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش پایانی سخنان خود خطاب به رئیس سازمان بهزیستی کشور و استاندار همدان گفت: اکنون که استان همدان جزو پنج استان نخست کشور از نظر ورود به سالمندی است، باید سهمیه ویژه‌ای در حوزه مسکن و حمایت‌های اجتماعی به آن اختصاص یابد. این سهمیه ویژه باید به‌ویژه برای کارمندان بهزیستی و بازنشستگان در نظر گرفته شود، زیرا آنان با وجود مشکلات معیشتی و حجم بالای کار، در خط مقدم حمایت از اقشار آسیب‌پذیر هستند.

وی افزود: کارکنان بهزیستی با وجود مشکلات فراوان، وظایف سنگینی را به دوش می‌کشند و شایسته است حمایت ویژه‌ای دریافت کنند. همان‌طور که معلمی جایگاه رفیعی در تربیت جامعه دارد، کارکنان بهزیستی نیز معلمان اجتماعی هستند که با تلاش و فداکاری، به ارتقای سلامت اجتماعی جامعه کمک می‌کنند.

زنگ خطر سالمندی جمعیت

همچنین عباس صوفی؛ نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با اشاره به روند نگران‌کننده کاهش نرخ رشد جمعیت کشور، بر ضرورت تدوین برنامه‌های ملی برای حمایت از سالمندان، توانمندسازی افراد تحت پوشش بهزیستی و تأمین حداقل‌های معیشتی و رفاهی آنان تأکید کرد.

وی همچنین از اقدامات تحولی سازمان بهزیستی در حوزه سالمندی قدردانی کرد و خواستار پشتیبانی قانونی و مالی جدی‌تر مجلس و دولت شد.

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی در ابتدای سخنان خود با تقدیر از حضور دکتر حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور و مسئولان استان، گفت: بسیار خوشحالیم که در شرایط سخت کشور، موضوع مهم و استراتژیک جمعیت و به‌ویژه سالمندی جمعیت در دستور کار قرار گرفته است. نگاه تخصصی سازمان بهزیستی در این زمینه ارزشمند است، زیرا آیتم جمعیت نه‌تنها در حوزه اجتماعی بلکه در عرصه‌های اقتصادی، دفاعی و سیاسی اثر مستقیم دارد.

وی با یادآوری تجربه سیاست‌های جمعیتی دهه ۶۰ افزود: از نرخ رشد ۳/۹ درصد در سال ۱۳۶۰ اکنون به جایی رسیده‌ایم که این نرخ به زیر یک درصد نزدیک می‌شود و پیش‌بینی می‌گردد تا سال ۱۴۳۸ با رشد منفی جمعیت مواجه شویم. این یک زنگ خطر جدی برای آینده کشور است و ما در مجلس، در کنار شما در حوزه اجرا، باید راهکارهای فوری و اساسی برای این بحران بیابیم.

صوفی با اشاره به وضعیت سالمندان در جامعه ادامه داد: سالمندی امروز صرفاً یک موضوع آینده‌نگر نیست، بلکه واقعیتی عینی است. سالمندی که نگران مسکن و معیشت روزانه خود است، نیاز به برنامه‌های رفاهی مستمر دارد. دست‌کم باید سفر سالیانه، امنیت معیشتی و آرامش روانی در خانواده‌ها برای آنان تأمین شود. این امر تنها با یک عزم ملی و هم‌افزایی همه دستگاه‌ها امکان‌پذیر است.

نماینده مردم همدان با قدردانی از انتخاب همدان به‌عنوان پایلوت شهر دوستدار سالمند اظهار داشت:اقداماتی که در استان همدان آغاز شده ارزشمند است و امید داریم با یک برنامه هدفمند بتوانیم به نتایج مطلوب برسیم. دنیا تجربه‌های موفقی دارد، مانند طرح “هدف زندگی” در ژاپن که برای سالمندان معنا و انگیزه روزانه تعریف کرده است. ما نیز در فرهنگ و آموزه‌های دینی خود ظرفیت‌های بسیار مترقی‌تری داریم که باید در سیاست‌گذاری‌ها به کار گرفته شود.

وی ضمن استقبال از رویکرد اجتماع‌محور سازمان بهزیستی، گفت: خوشبختانه نگاه انزواگرایانه به سالمندان جای خود را به توانمندسازی و مشارکت فعال آنان داده است. این تغییر رویکرد باید به یک جریان ملی تبدیل شود.

صوفی سپس به دغدغه‌های معیشتی افراد تحت پوشش بهزیستی پرداخت و خاطرنشان کرد: دریافتی کنونی مددجویان بهزیستی کافی نیست و حتی با الزامات قانونی نیز فاصله دارد. ماده ۲۷ قانون حمایت اجتماعی بر پرداخت حقوق متناسب به این افراد تأکید دارد، اما در عمل اجرا نمی‌شود. افراد دارای معلولیت شدید امکان اشتغال مستقل ندارند و با مبالغ فعلی عملاً زندگی آنان بسیار دشوار است که ما باید به عنوان نماینده ملت این موارد را در مجلس و کمیسیون های تخصصی پیگیری کنیم.

وی افزود: نمونه‌های نوآورانه مانند استفاده از پنل‌های خورشیدی برای توانمندسازی خانواده‌های تحت پوشش، حرکت‌های مثبتی است.

صوفی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به لزوم حمایت از NGOها و تشکل‌های همکار بهزیستی گفت: این نهادها بدون چشمداشت مالی و با انگیزه خیرخواهانه در کنار بهزیستی فعالیت می‌کنند. حمایت تشکیلاتی و قانونی از آنان حداقل انتظار منطقی است.

وی در ادامه ضمن قدردانی از تلاش‌های مدیرکل بهزیستی استان، افزود:آقای حجت‌الاسلامی با جدیت و توان بالا فعالیت می‌کنند اما حمایت گسترده‌تر استاندار و سایر مدیران ارشد استان ضروری است تا بار سنگین مأموریت‌های بهزیستی سبک‌تر شود.

این نماینده مجلس همچنین به پیگیری‌های خود در حوزه بودجه بهزیستی اشاره کرد و اظهار داشت: سال گذشته پس از ارائه بودجه توسط دولت، افزایش تنها ۲۰ درصدی حقوق مددجویان بهزیستی ناکافی بود. شخصاً با رئیس مجلس وقت، دکتر پزشکیان، رایزنی کردم و این رقم به ۴۰ درصد افزایش یافت. با این حال هنوز با شرایط مطلوب فاصله بسیاری داریم.

صوفی در پایان سخنان خود با اشاره به ظرفیت‌های اقتصادی استان گفت: امکانات ارزشمندی در اختیار دستگاه‌ها قرار دارد که می‌تواند در خدمت اشتغال و توانمندسازی جامعه هدف بهزیستی قرار گیرد. برای نمونه زمین‌های متعلق به بیمارستان شهید بهشتی بسیار گران‌بهاست و باید با تعریف کاربری مناسب و بهره‌گیری از ظرفیت اوقاف، در مسیر اشتغال و توسعه خدمات بهزیستی مورد استفاده قرار گیرد.

نماینده مردم همدان و فامنین در پایان تأکید کرد: جامعه تحت پوشش بهزیستی ناخواسته وارد چرخه معلولیت و آسیب اجتماعی شده است و عدالت ایجاب می‌کند که حمایت کامل و بی‌دریغ از آنان صورت گیرد. امید داریم با پیگیری‌های سازمان بهزیستی، همکاری دولت و مجلس و مشارکت دستگاه‌های اجرایی، شاهد ارتقای سطح رفاه و توانمندسازی سالمندان و معلولان کشور باشیم.