کارگاههای تخصصی اولین همایش کشوری “پیشگیری و توانمندسازی در سالمندان”

خلاصه مطالب و خروجیهای کارگاههای تخصصی اولین همایش کشوری “پیشگیری و توانمندسازی در سالمندان” ۱۴ و ۱۵ اسفند دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

کارگاه شماره (۱): پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای دوران سالمندی

ü       پیشگیری از معلولیتها در سالمندان

ü       پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در سالمندان

ü       پیشگیری از اختلالات روانی در سالمندان

ü       شیوه زندگی سالم در سالمندان

اساتید مدعو: آقای دکتر نظم ده  – خانم ها دکتر صحاف و دکترعلیزاده

مدیران سازمانی شرکت کننده: آقایان دکتر احترامی، دکتر براتی و دکتر اقطار- خانمها دکتر رفیعی و ذکائی فر

تسهیلگران: خانمها عربی و امامی

خلاصه مطالب ارائه شده و خروجیها:

۱-     نیازها و مشکلات سالمندان در کشور چیست؟

نیازهای جسمی  سالمندان

• Ø      آموزش به سالمندان و قبل از سالمندی
• Ø      آموزش به سالمندان و اطرافیان سالمندی
• Ø      توجه به سالمندان به دلیل کاهش بار اقتصادی
• Ø      توجه به سالمندان به دلیل این که می توان از آن ها در پرورش فرزندان بهره گرفت

نیازهای روانی سالمندان

• Ø      نیاز به خدمات بیمه ای (بهداشتی – درمانی)
• Ø      نیاز به مرتفع ساختن تنهایی (علی رغم حضور در خانواده)
• Ø      نیاز به مصرف چند دارو
• Ø      توجه به سالمندان به دلیل سالمند آزاری
• Ø      ارائه خدمات و مراکز مراقبتی به سالمندان و استاندارد سازی آن ها
• Ø      متناسب سازی محیط زندگی
• Ø      نیاز به مراقبت های تسکینی اواخر عمر

۲-     شرایط کشور از نظر جغرافیایی ، فرهنگی ، اجتماعی و روانی برای سالمندان چگونه است؟
– فرصت ها و تهدید های موجود در کشور در بحث پیشگیری از معلولیت های دوران سالمندی چیست ؟

فرصت ها :

• Ø      وجود خانواده
• Ø      وجود مذهب
• Ø      وجود و گسترش مراکز روزانه سالمندان
• Ø      تأکید بر نگرش های مثبت
• Ø      وجود و گسترش مراکز تخصصی ارائه خدمات
• Ø      وجود و گسترش مراکز تفریحی و ورزشی
• Ø      استفاده از نیروهای انسانی فارغ التحصیل برای ارائه خدمات

تهدیدها:

• Ø      فقدان تیم های مراقبتی سالمندان
• Ø      عدم تربیت افراددر رشته تخصصی مرتبط
• Ø      عدم توجه مسئولین و سیاستگزاران به اهمیت موضوع سالمندی
• Ø      عدم توجه به نقش سالمندان از دیدگاه مسئولین
• Ø      باورهای غلط نسبت به سالمندی در بین سالمندان خانواده ها و مسئولین
• Ø      موازی کاری فعالیت های سالمندی در سازمان های داخل کشور
• Ø      فقدان برنامه های مراقبتی در منزل
• Ø      محدودیت تعداد تشکلهای غیردولتی سالمندان در کشور
• Ø      عدم وجود سیستم بیمه ای درمانی مناسب
• Ø      نبود برنامه های امنیت اجتماعی
• Ø      فقدان قوانین
• Ø      وجود تبعیض سنی در سطح جامعه
• Ø      عدم وجود برنامه های مراقبین برای سالمندان

۳-    راهکارهای اجرایی پیشنهادی برای پیشگیری از معلولیت ها و آسیب های سالمندی چیست؟

• Ø      اجرای برنامه های آموزشی در زمینه پیشگیری از معلولیت ها و آسیب ها
• Ø      آموزش به سالمندان
• Ø      آموزش به خانواده های مراقب سالمندان
• Ø      آموزش به متخصصین
• Ø      آموزش در دوران قبل از سالمندی
• Ø      آموزش به افراد ارائه دهنده سیستم های مراقبتی
• Ø      شبکه سازی در برنامه های آموزشی
• Ø      برنامه ریزی سیستم های بیمه ای برای مراقبت از سالمندان
• Ø      مداخله در قانونگذاری های جزئی و کلان
• Ø      راه اندازی باشگاه های ویژه سالمندان و تجهیز آن ها
• Ø      ایجاد شهر دوستدار سالمند (مناسب سازی)
• Ø      اجباری کردن تست های غربالگری
• Ø      ارائه خدمات مشاوره ای مربوط به سوگ
• Ø      ارائه خدمات مشاوره ای و تفریحی برای سالمندانی که در خانواده نگهداری می شوند
• Ø      تلاش در جهت ترویج رفتارهایی که منجر به تقویت حافظه سالمند می گردد
• Ø      تلاش در جهت حفظ و تقویت کارکرد سالمند
• Ø      تلاش در جهت حفظ اقتدار سالمند در خانواده

کارگاه شماره (۲): مراقبت و توانبخشی سالمندان

ü       مدلهای مراقبت در سالمندان

ü       توانبخشی در سالمندان

ü       روند رشد سالمندی در کشور و مشکلات فرارو

اساتید مدعو: آقایان دکتر فدای وطن ، دکتر کامرانی و دکترسلمان روغنی

مدیران سازمانی شرکت کننده : آقای مهندس رضایی و خانم دکتر نوع پرست

تسهیلگران : خانمها باغ علیشاهی و رئیس دانا

خلاصه مطالب ارائه شده و خروجیها :

چالش ها

• سه نقص عمده در مدلهای خدمات سالمندی
• عدم تناسب قیمت تمام شده با شهریه مراکز

• کمبود خدمات post acute care
• عدم جداسازی خدمات در مراکز سالمندان
• عدم وجود palliative care

راهکار

• تبیین سیاست های جدید برای سالمندان، مبتنی بر نیاز با هدف:
• ارتقاء سطح کیفی خدمات با :
• Ø      تبیین مدل های موجود
• مخلوطی از مدل های :
• Residential care
• Nursing care
• Long term care
• Sub acute care
• Respite care
• Home care
• اجرای طرح ارائه خدمات مراقبتی توانبخشی در منزل توسط مراقبین آموزش دیده ( مراقبین خانگی ) و ارائه خدمات توانبخشی در منزل
• Day care
•       ضرورت توسعه مدل های جدید
• ·         Palliative care

•  ارائه سرویس مناسب
•  در زمان مناسب
•  در مکان مناسب
• توسط تیم مناسب

• ضرورت تربیت نیروی انسانی مراقب سالمندو صرفه جویی اقتصادی با ارائه خدمات مراقبتی توانبخشی در منزل توسط مراقبین آموزش دیده
• درجه بندی سالمندان و تعریف خدمات بر اساس درجه سالمندان
• آموزش پرسنل ، ارائه گواهی مهارتی و استفاده از ابزارهای تشویقی

• Supportive care

چالش ها :

• عدم وجود مراکز توانبخشی ویژه مبتلایان به بیماری های عفونی مزمن(هپاتیت و … ) و سالمندان homeless با معلولیت اجتماعی با توجه به آسیب پذیر بودن سالمندان دیگر مقیم مرکز
• عدم جداسازی خدمات توانبخشی مراقبتی مختلف  در مراکز شبانه روزی
• عدم وجود حمایت دولتی برای ساخت و تجهیز مراکز توانبخشی و مراقبتی با کاربری خاص بر اساس استانداردها(تعداد کثیری از مراکز استیجاری می باشند )
• عدم وجود نظام جامع خدمات ( نقص در ارتباطات بین بخشی )
• عدم وجود آمارو اطلاعات  درست از سالمندان و نیازهای واقعی آنان
• عدم وجود ارزیابی جامع سالمندی هنجار شده در کشور
• فقدان پوشش بیمه اجتماعی برای اقشار مختلف کشور ( زنان خانه دار )
• عدم وجود دستورالعمل مشخص برای تاسیس مراکز با کاربری برخی مدل های مراقبتی
• با توجه به اهمیت مراقبت home & community based :
• مشکل تائید صلاحیت  مراقبین در منزل
• عدم اعتماد خانواده به مراقب
•  ضعف در بررسی اثربخشی طرح ها و برنامه های مراقبتی تدوین شده و تصمیم گیری مبتنی بر شواهد
• کمبود منابع مالی برای حمایت از طرح ها و برنامه های جدید مراقبتی و اتخاذ سیاست های تشویقی برای حمایت از بخش خصوصی جهت سوق آنان به اجرایی نمودن طرح ها و برنامه های تخصصی مراقبت و توانبخشی

  راهکارها :

• Ø      استفاده از پتانسیل و مشارکت نیروهای انسانی خیرو سوق آنان به سمت ساخت و تجهیز مراکز برای سالمندان بر اساس استاندارد مدل های مختلف مراقبت
• Ø      همکاری دانشگاه و بهزیستی جهت بررسی اثربخشی طرح ها و برنامه ها وتصمیم گیری در گسترش یا اصلاح برنامه های توانبخشی مراقبتی، مبتنی بر شواهد
• Ø      استفاده از تجارب کشورهای پیشرفته در حوزه مراقبت با لحاظ نمودن ویژگی های فرهنگی ( بومی سازی )
• Ø      تخصصی نمودن فعالیت مراکز بر اساس مدل های مختلف مراقبت و یا حتی الامکان جداسازی مدل های مراقبتی در یک مرکز
• Ø    تعریف و تامین تعرفه متناسب با خدمت در هر مدل مراقبتی و همچنین متناسب با نیاز سالمندان بر اساس ارزیابی  دقیق و جامع سالمندی
• Ø      اختصاص ساختمان های  قابل واگذاری سازمان بهزیستی به ارائه خدمات به گروه هدف سالمند با مشکلات خاص(Homeless مبتلا به معلولیت اجتماعی و …)
• Ø        تاکید برضرورت برنامه ریزی دوره های آموزشی برای بهیاران،  مراقبین ، مسئولین فنی ، صاحبان امتیازو…
• Ø      استفاده از پتانسیل NGO ها و توسعه سمن های سالمندی و استقبال از همکاری آنان در برنامه های مرتبط با امور سالمندی
• Ø      بهره گیری از تجارب موفق مدل های مراقبتی موجود در کشور
• Ø      آموزش و آگاهسازی خانواده ها و استفاده از پتانسیل آنان به عنوان یکی از اعضای کلیدی تیم مراقبت
• Ø      برنامه ریزی جهت تعریف خدمات جامع توانبخشی و مراقبتی برای هر فرد سالمند (امکان استفاده از خدمات مختلف مراقبتی توانبخشی برای یک سالمند در وهله های زمانی مختلف با توجه به نیازوی فراهم گردد)

 

  کارگاه شماره (۳): حمایتهای اجتماعی از سالمندان

ü       حمایت از خانواده های دارای عضو سالمند

ü       الحاق اجتماعی سالمندان

ü       حمایتهای رفاهی از سالمندان

ü       حقوق سالمندان

اساتید مدعو: آقایان دکتر نفریه ، دکتر خانکه  ، دکتر مسعودی فرید و دکترنحوی نژاد

مدیران سازمانی شرکت کننده: خانم دکتر بریمانی و آقای امیرانی

تسهیلگران: خانم تفرشی و آقای صدیق

خلاصه مطالب ارائه شده و خروجیها:

مطالب ارائه شده در گزارش کارگروه براساس مدل ۷ مرحله‌ای الحاق اجتماعی سالمندان

• Ø      افزایش دانش و مهارت مخاطبین
• Ø      استفاده از رسانه ها در جهت فرهنگ سازی ونگرش های مثبت اجتماعی
• Ø      تغییر رویکرد های سازمانی
• Ø      اموزش خدمات دهندگان(خانواده- مراقبین- و افراد کلیدی)
• Ø      سیاستگزاری و تدوین قوانین
• Ø      افزایش سطح دسترسی به خدمات ومنابع ومحیط های اجتماعی
• Ø      شبکه سازی و ائتلاف

 

 مؤلفه ‌های ۶ بعدی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت

 ۱-     افزایش دانش و مهارت مخاطبین:

*نیازسنجی ß تدوین محتوی ß استانداردسازی متون

• Ø      آموزش‌های پیش از ورود به مرحله سالمندی برای افزایش ضریب سازگاری و کاهش مخاطرات زیستی – روانی – اجتماعی و معنوی
• Ø      آشنایی با منابع اجتماعی «محیط های حامی»
• Ø      ترویج آموزش بازنشستگی موفق برای شاغلین دولتی و آزاد
• Ø      آموزش مهارت‌های خودیاری و مراقبت از خود
• Ø      آموزش حقوق شهروندی
• Ø      آموزش سلامت جنسی و روابط سالم زناشویی
• Ø      آموزش مهارت‌های شناختی
• Ø      آموزش آشنایی با وسایل کمک توانبخشی و فنی‌آوری‌های لازم برای استفاده بهینه از آنها و تسهیل در الحاق اجتماعی
• Ø      آموزش معارف دینی و آموز‌ه‌های مذهبی در حوزه‌ی سالمندی

۲-    استفاده از رسانه ها

• ·         فرهنگ سازی جهت تکریم و ایفای منزلت سالمندان با استفاده از رسانه‌های دیداری شنیداری و تغییر نگرش‌های اجتماعی
• ·         استفاده از هنرهای نمایشی، فیلم‌ها و مجموعه‌هایی که در آن به احیای سنت حسنه احترام به سالمندان و مراقبت‌های خانوادگی و اجتماعی از آنان
• ·         استفاده از رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی برای تسهیل ارتباطات سالمندان و افزایش بهره‌گیری از تجارب مشترک آنان
• ·         معرفی توانمندی‌های سالمندان
• ·         آموزش‌های اجتماعی در جهت رفع موانع حضور و مشارکت سالمندان در جامعه

۳-    آموزش خدمات دهندگان

• ·         آموزش روش‌های رفتار و حمایت از سالمندان در خانواده
• ·         آشنایی با توانمندی‌ها و ایجاد انگیزش‌های مثبت نسبت به سالمندان در مراقبین
• ·         آموزش افراد کلیدی و تأثیرگذار از جمله روحانیون، پلیس، مراقبین بهداشتی و اجتماعی در خصوص ترویج جایگاه و منزلت و اکرام سالمندان
• ·         آموزش جامعه و رفع موانع فیزیکی در سطح محیط و آموزش معماری متناسب با الحاق اجتماعی سالمندان
• ·         ترویج آموزش‌های ضمن خدمت کارکنان دولت و سازمان‌های تخصصی برای آشنایی با دوران سالمندی
• ·         آموزش مراقبین اولیه و اعضای خانواده

۴-    شبکه سازی و ائتلاف

• ·         ایجاد شبکه‌های گروه‌های خودیار و سمن‌ها (سازمان‌های مردم نهاد)
• ·         ترویج آموزش‌ها از طریق همتایان
• ·         همکاری بین سازمانیف بین بخشی و درون سازمان دستگاه‌های متولی امور سالمندان

۵-    تغییر رویکرد سازمانی

• ·         تغییر رویکرد مستمری و حمایت توانبخشی صرف به رویکردهای ارتقایی و پیشگیرانه
• ·          تدوین مدل‌های مبتنی بر آموزه‌های دینی و فرهنگی و ملی جهت افزایش کیفیت زندگی سالمندان
• ·         استفاده از شبکه‌های سالمندان از جمله گروه‌های خودیار، همیار و CBR در برنامه‌های سازمانی
• ·         داشتن برنامه منسجم جهت سالمندان تحت پوشش سازمان و بازنشستگان سازمان و تدوین مدل ارتقایی به منظور الگوی سایر نهادهای حمایتی و دستگاه‌های اداری
• ·         ایجاد مراکز توانمندسازی سالمندان در کلان شهرها

۶-    سیاستگزاری و تدوین قوانین

• ·         ایجاد بانک اطلاعات جامع سالمندان و مراقبین آنان
• ·          حمایت سازمان‌های متولی در تسهیل الحاق اجتماعی به ویژه شوراهای شهر و روستا
• ·         لحاظ نمودن سالمندان در سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی
• ·         فراگیر نمودن بیمه‌های تکمیلی، غربالگری‌های سالمندان، افزایش معیشت و سطح درآمد آنان برای تکریم آنان و جلوگیری از ایجاد ناتوانی‌های اجتماعی
• ·         بازنگری در قوانین حمایتی و حقوقی در حوزه سالمندی به ویژه سالمندان در معرض آسیب یا خشونت‌های خانگی
• ·         بررسی دوره‌ای سلامت سالمندان به طور رایگان
• ·         اجرای برنامه‌های غربالگری در حوزه سلامت روانی و جسمانی
• ·         ارایه بسته‌های حمایتی به سالمندان جهت تسهیل در الحاق اجتماعی از جمله کارت منزلت، سفرهای زیارتی و سیاحتی، استفاده از اماکن ورزشی، فرهنگی و تفریحی
• ·         تشکیل کمیته حقوقی جهت احصاء قوانین موجود و نحوه عملیاتی نمودن آنان

۷-    افزایش سطح دسترسی به خدمات و منابع و محیط‌های اجتماعی

• ·         رفع موانع فرهنگی، قانونی اجتماعی و فیزیکی

مباحث مربوط به مراقبین از سالمندان:

u     اجتماعی: مخاطرات :

• Ø      پایگاه اجتماع

–        کاهش ایفای نقش های اجتماعی

–        تعارض نقش

–        خلاء در جامعه درباره سالمندی

–        رسانه های ناکارآمد

–        توجه به حقوق مراقب (تعریف حقوق انسانی و فردی مراقب (بخصوص مراقب در خانواده)

–        تعریف حقوق صنفی مراقب

–        توجه ویژه به سالمندان روستایی به دلیل تعداد زیاد سالمندان(مراقبت در روستا)

–        تدوین منشور مراقبت از مراقبت کنندگان سالمندان (روز ملی بزرگذاشت خانواده‌های دارای سالمند)

 

u     شغلی: مزیت شغلی و مشوق‌ها برای کارکنانی که ازعضو سالمند خود پذیرایی می کنند.

–        کاهش ساعت کار

–        سختی کار

–        کاهش مالیات برای مراقبان

–        جبران هزینه بیمه برای مراقبین

–        اولویت گذاری استخدام

 

u     اقتصادی:

۱- در سطح کلان :

– درنظر گرفتن حقوق برای خانواده‌هایی که از سالمند نگهداری می‌کنند.

– پرداخت یارانه برای مرد سالمند نگهداری شده در خانه

۲- در سطح خرد: فراهم نمودن کارت یا ایجاد خدمات حمایتی ارزان قیمت برای مراقبین (سفرهای زیارتی – سیاحتی – امکانات عمومی – استفاده از هتل‌ها، رستوران ها)

۳- مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در قبال سالمندی و مراقبت از سالمند

u     مسائل روان‌شناختی:

–        استفاده از گروه‌های مراقبت خودیار

–        خدمات روان‌شناختیف فردی، گروهی و خانوادگی

–        آموزش

مزایا:

–        استفاده از تجارب یکدیگر (تشکیل NGO)

–        فاجعه زدایی- بهبود عزت نفس – عمومیت یافتن مسئله – تاب آوری – افزایش مهارت‌های مقابله‌ای – بهبود عزت نفس و اعتماد به نفس – کاهش احساس فرسودگی – کاهش اضطراب – بهبود رضایت فردی  بالا رفتن بهداشت روانی – سیستم مراقبت ثانویه

پیامدها:

–        خدمات روان درمانی

–        خدمات مشاوره‌ای

–        خدمات بالینی

–        تشکیل گروه‌های همتای خودیار

–        استفاده از خدمات کلینیکی (مددکاری)

 

u     معنایی:

–        احیای آداب و رسوم موجود درمتن فرهنگ و دین در خصوص کرامت سالمند و مراقبت از سالمند

–        تقویت نگرش‌های رسانه‌ای، آموزشی، فرهنگی و دینی در خصوص ارتقای دیدگاه به سوی فضایل سالمنداری

–        آگاه سازی درخصوص سالمندان و مراقبین سالمندان

 

u     فیزیکی:

–        آموزش، آگاه سازی درباره روش‌های مراقبت فیزیکی و جسمی از سالمند توسط مراقبین

–        آشنایی مراقب با کاربست وسایل کمک توانبخشی

 

• Ø      مناسب سازی و تسهیل در دسترسی سالمندان به خدمات

موضوع مناسب سازی و تسهیل دسترسی، موضوعی کاملاً محوری و اساسی در عنوان و محتوای این همایش به ویژه از جهت الحاق اجتماعی و حقوق سالمندان است.

–        این سؤال قابل طرح است که اگر همه مؤلفه‌ها و ساز و کارهای توانمندسازی سالمندان محقق شود ولی اصل دسترسی به این امکانات و اقدامات تأمین نشود چقدر از توانمندشدن سالمند مطمئن هستیم.

اهمیت تسهیل دسترسی حداقل از سه مبنا قابل بررسی و تأیید است:

• ·         مبانی اعتقادی
• ·         مبانی حقوق انسانی
• ·         مبانی قانونی

 

• Ø      مبانی اعتقادی (تمام آیات و روایات ناظر بر):
• ·         رحمانیت خداوند
• ·         عدل خداوند
• ·         اجرای عدالت: یکی از مهم‌ترین هدف رسالت انبیاء نبود تمایز بین انسان‌ها مگر به امتیاز تقوا
• ·         اصول اخلاقی

 

• Ø     
• ·         ناظر بر برخورداری همه انسان‌ها از همه حقوق

مبانی حقوقی:

• ·         تمامی منشورهای حقوق بشر
• ·         قوانین اساسی جوامع

 

• Ø      مبانی قانونی:
• ·         قانون اساسی: اصل ۲۰ – اصل ۲۹
• ·         سیاست‌های کلی نظام (بند ۹ ترویج فرهنگ ایثار و ….)
• ·         برنامه‌های پنج ساله : (سوم توسعه بند ج ماده ۱۹۰ – پنجم توسعه ماده ۱۶۹)
• ·         قانون جامع حمایت از حقوق معلولان : ماده ۲
• ·         کنوانسیون بین المللی حقوق معلولان : ماده ۸
• ·         کنوانسیون حقوق کودک

 

• Ø      کلید واژه‌هایی در سند چشم انداز و سیاست‌های کلی نظام که تسهیل دسترسی از آنها قابل انتزاع است:
• ·         ایران کشوری است توسعه یافته
• ·         حفظ کرامت و حقوق انسان
• ·         توسعه نیروی انسانی و سرمایه‌های اجتماعی
• ·         توسعه شبکه حمل و نقل بر اساس تقاضا
• ·         و
• ·         …..

 

موانع      فرهنگی

                اجتماعی                               

مناسب سازی

                فیزیکی

 

مسئول انجام مناسب سازی ß همه افراد و نظام های اجتماعی

 

 مطالب جناب آقای دکتر بهمنی

• Ø      خلاصه:
• ·         مراقبت عبارت است از یاری رسانی در حیطه ارضاء نیازهای هیجانی، حسمانی به فرد دیگر بدون دریافت وجه
• ·         مراقبت در کنار مزایای روای – اجتماعی – اقتصادی که برای مراقبت شونده و مراقبت کننده در پی دارد، بسته به سطح نیازمندی مراقبت شونده و مقدورات و امکانات مراقبت کننده، برخی عوارض و پیامدهای منفی روانی و اجتماعی نیز ممکن است برای مراقبت‌کننده و متعاقب آن برای مراقبت شونده می‌تواند درپی داشته باشد.
• ·         مراقبت از سالمندان به دلیل ویژگی‌های عمومی و خاص جمعیت مراقبت شونده می‌تواند در کنار ایجاد فرصت رشد و بالندگی روانی اجتماعی مراقبت کننده به عنوان یک منبع استرس نیز برای مراقبت کننده محسوب شده و حتی منبع آزردگی روانی شود.
• ·         امروزه مراقبت از مراقبت کنندگان از سالمندان یک ضرورت دینی، انسانی و اقتصادی محسوب می شود.
• ·         یک برنامه مراقبت از مراقبت کنندگان باید بتواند به نیازهای خاص این افراد در دو بّعد هیجانی و تجارب آزردگی آور

الف: بُعد هیجانی:

–        خستگی مزمن هیجانی و جسمی

–        احساس گناه

–        مسائل مربوط به مرگ و سایر اضطراب های وجودی به خصوص از دست دادن معنی

–        عدم شناخت کامل از پیش آگهی وضعیت سالمند

–        خشم    به خود، سالمند و سایر مراقبت کنندگان

–        انزوا و جدا افتادگی اجتماعی

–        غم و اندوه

ب: بُعد تجارب آزردگی آور:

–        فشارهای فزاینده اقتصادی

–        مسائل عرفی و قانونی

–        فشار روانی ناشی از روابط خانوادگی

–        فقدان یا انکار ضرورت آماده شدن برای پس رفت جدی و فلج سالمندان

مطالب آقای دکتر فرید

الحاق اجتماعی یکی  از مهم ترین راه حل‌های توانمندسازی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان است. عوامل مختلفی می‌تواند بر الحاق اجتماعی سالمندان تأثیر بگذارد که از آن جمله می توان به عوامل بهداشتی، اجتماعی، آموزش و فرهنگی اشاره نمود. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که الحاق اجتماعی سالمندان از الحاق خانوادگی سالمندان شروع می‌شود یعنی ابتدا باید الحاق در خانواده اتفاق بیفتد یعنی خانواده  برای حضور سالمندان آماده باشد.

حرکت به سمت سالمندی فعال

پیشنهاد می گردد که موانع و تسهیل کننده‌های الحاق اجتماعی سالمندان شناسایی شود و با استفاده از مدل ۶ سطح مداخله (۶ سطح سازگاری) بتوان برنامه‌ها و پروژه‌های لازم را برای الحاق اجتماعی سالمندان طراحی و ایراد نمود.

برای الحاق اجتماعی سالمندان اقدامات زیر نیز توصیه می گردد:

۱-     احترام به سالمند

۲-    مناسب سازی خدمات ارایه شده در سازمان‌ها به نحوی که سالمندان هم بتوانند از آن استفاده کنند.

۳-    ایجاد تصویر عمومی مناسب و خوب از سالمندان در افکار عمومی

۴-    افزایش تعاملات بین نسلی و تعاملات خانوادگی

۵-    آموزش عمومی

۶-    افزایش مشارکت اجتماعی سالمندان

۷-    ارایه خدمات رفاه اجتماعی به سالمندان

  

کارگاه شماره (۴): توانمندسازی سالمندان

ü       مبانی توانمندسازی سالمندان

ü       مصادیق توانمندسازی سالمندان

ü       وضعیت سالمندان در ایران و راهکارهای توانمندسازی

اساتید مدعو: آقایان دکتر سخنگویی و دکتر دادخواه

مدیر سازمانی شرکت کننده: آقای دکتر دواتگران

تسهیلگران: آقای ایروانی و خانم مهربان

خلاصه مطالب ارائه شده و خروجیها :

سیاست های کلان سازمان بهداشت جهانی در سالمندی

u     سلامت

u     مشارکت

u     امنیت

تعریف توانمندسازی

u     فرایندی است هدفمند، چند بعدی که به افراد، گروه ها واجتماع ها در شناخت و دستیابی به منابع و فرصت ها  کمک می کند تا با کنترل نسبی به شرایط مطلوب رسیده و  کیفیت زندگی خود را ارتقاء بخشند.

معیارهای تعیین کننده توانمندی

1. سلامت جسمی
2. سلامت روانی
3. مشارکت اجتماعی
4. رفاه اجتماعی
5. سطح دانش، مهارت
6. دسترسی
7. سبک زندگی سالم
8. امنیت

 

کارگاه شماره (۵): مسائل فرهنگی و سبک زندگی در سالمندان

ü       منزلت سالمندان و تکریم به آنان در منابع فرهنگی و دینی

ü       مولفه های سبک زندگی سالم در سالمندان

ü       نقش سالمندان در تحکیم بنیان خانواده

ü       ویژگیهای مرتبط با سلامت زنان سالمند

اساتید مدعو: خانم دکتر باقری و آقای دکترگوهری

مدیران سازمانی شرکت کننده: حاج آقا پهلوان و خانم خلج

تسهیلگران: خانم یزدانی و آقای حبیبی

خلاصه مطالب ارائه شده و خروجیها:

مولفه های سبک زندگی سالم در سالمندی

۱) روابط اجتماعی وبین فردی

۲) مدیریت تنش

۳) پیشگیری

۴) فعالیت جسمی ،تفریح ،ورزش ،سرگرمی ،تفریحات سالم

۵) تغذیه سالم

چالشها وپیشنهادات در سبک زندگی سالم سالمندی

™             

وَ اللَّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلى‏ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ قَدیرٌ (۷۰نحل)

™            خدا شما را بیافرید، آن گاه مى‏میراند و از میان شما کسى را به فرتوتى مى‏رساند تا هر چه را که آموخته است از یاد ببرد، زیرا خدا دانا و تواناست. (نحل۷۰)

 

تکریم سالمندان در اسلام

• Ø   قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏ إِنَّ مِنْ إِجْلَالِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِجْلَالَ الشَّیْخِ الْکَبِیرِ(الکافی ج‏۲ص۶۵۸ باب وجوب إجلال ذی الشیبه المسلم)

تکریم سالمند تکریم خداوند متعال است.

• Ø      قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ مَنْ عَرَفَ فَضْلَ کَبِیرٍ لِسِنِّهِ فَوَقَّرَهُ آمَنَهُ اللَّهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیَامَهِ (الکافی ج‏۲، ص: ۶۵۹)

کسی که سالمندی را برای خدا تکریم کند خداوند او را از هول قیامت در امان دارد.

• Ø      وَ قَالَ رسول الله (ص):لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یَرْحَمْ صَغِیرَنَا وَ لَمْ یُوَقِّرْ کَبِیرَنَا

از ما نیست کسی که به کودکان رحم نکند و به بزرگسالان تکریم ننماید.

وظایف جامعه در قبال سالمندان از منظر اسلام :

• Ø      بهره وری از سالمندان و استفاده از تجارب ایشان در امور مختلف (عهدنامه مالک اشتر)
• Ø      حضور سالمندان در جمع خانواده سبب صله رحم و انسجام خانواده هاست
• Ø      تامین آتیه مناسب جهت سالمندان