زنگ خطر افزایش «مجردان سالمند»

توسعه شاخص‌های سلامتی، افزایش امید به زندگی، کاهش مرگ‌ومیر و ارتباط آن با افزایش سال‌های زندگی چالش‌های فراوانی را به وجود آورده و سالخوردگی جمعیت، پدیده‌ای است که بسیاری از جوامع بشری با آن روبه‌رو هستند. سالمند شدن جمعیت در سراسر جهان نگران‌کننده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ حدود ۲۲.۸ درصد آن را سالمندان تشکیل دهند. روند سالمندی جمعیت در ایران نیز فزاینده بوده و کارشناسان مدت‌ها است که درخصوص آن هشدار می‌دهند.

سالمندی دوره‌ای از زندگی است که انسان را با چالش‌های ویژه و متفاوت روبه‌رو می‌کند. یکی از مشکلات جدی، تجرد در دوران سالمندی است که درپی آن فرزند و همسری در زندگی سالمند وجود ندارد. تأخیر در ازدواج جوانان به یک مسئله اجتماعی تبدیل شده است؛ چراکه ازدواج جوانان در سن باروری بر هرم و ساختار جمعیتی کشور تأثیر می‌گذارد و کاهش گرایش به ازدواج به دنبال خود پیامدهایی نظیر «تجرد قطعی» و سایر مسائل و آسیب‌های اجتماعی و روانشناختی را همراه دارد.

تجرد طولانی یا قطعی، پدیده‌ای است که در آن فرد شرایط مناسب سنی برای ازدواج را از دست می‌دهد؛ البته شاید امکان ازدواج داشته باشد اما دیگر امکان باروری وجود ندارد. سن تجرد قطعی برای دختران بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی یا سنی است که قدرت باروری از دست می‌رود. این پدیده در خانواده‌های سنتی، مدرن، مرفه، کم‌درآمد، شهری و روستایی مشاهده می‌شود. آمار مجردان قطعی کشور درحال افزایش است و درحال‌حاضر با پدیده زنانه شدن سالمندی مواجه خواهیم شد.

اگر این روند ادامه یابد، نمی‌توان پیری جمعیت را که پیش‌بینی می‌شود طی سال ۱۴۳۰ به ۲۶ میلیون نفر برسد، مدیریت کرد. سالمندان مجرد بیش از سالمندان متأهل در معرض بیماری‌های جسمی و قلبی‌عروقی قرار می‌گیرند و احساس شکست، امید نداشتن به آینده و افسردگی گریبانگیر آن‌ها خواهد بود. با توجه به رشد روزافزون جمعیت سالمند در کشور، حفظ و بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی در دوران سالمندی بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند و سیاست‌گذاری در راستای تأمین سلامت سالمندان و بهبود شیوه زندگی آن‌ها باید در دستور کار قرار گیرد و برنامه‌ریزی در این زمینه به یکی از اولویت‌های اصلی نظام رفاهی و سلامت کشور تبدیل شود.