سیاست گذاری ها کندتر از پدیده سالمندی پیش می‌رود

نشست فراکسیون سلامت سالمندان امروز (دوشنبه، ۷ تیرماه)  با حضور مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، مسئولانی از سازمان بهزیستی، بیمه سلامت، کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس و مرکز تحقیقات قم، به منظور بررسی راهکارهای اجرا و مشکلات پیش روی سند ملی سالمندی برگزار شد.

محمدعلی محسنی بندپی رئیس فراکسیون سلامت سالمندان در این نشست گفت: امسال مجلس وارد سال دوم فعالیت خود شده و تجربه دانش ما نسبت به قوانین و خلأ قوانین بیشتر شده است،برنامه هفتم توسعه را در دستور کار داریم و باید نقش خود را در قانون تبیین و دستگاه ها را موظف به اجرای قوانین کنیم.

سیاستگذاری ها کندتر از پدیده سالمندی پیش می رود

وی با انتقاد از اینکه سیاستگذاری ها کندتر از پدیده سالمندی پیش می رود، گفت: اغلب کشورها برنامه ریزی خوبی را برای سالمندان دارند و ما ۳۰ سال برای مقابله با سالمندی فرصت داریم، جلسات فراکسیون سالمندی با اولویت انجام خواهد شد و برنامه های بسیار خوبی را در دستور کار داریم. البته هیچ اطلاعات مدونی نداریم که به نهادهای بین المللی ارائه کنیم. فرصت ما برای ورود به برنامه هفتم محدود است و باید مباحثی را که قرار است در حوزه سالمندی اتفاق بیفتد را به صورت جدی پیگیری کنیم.

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت خطاب به مسئولان حاضر در نشست بیان کرد: نیاز است خلأهای قانونی حوزه سالمندی را به مجلس، کمیسیون بهداشت و فراکسیون سالمندی ارائه کنید تا بتوانیم در برنامه هفتم آنها را پیش بینی کنیم.

اعتبارات حوزه سالمندی نباید در جای دیگر هزینه شود

بندپی با تاکید بر اینکه اعتبارات  نباید در جای دیگر هزینه شود، تصریح کرد: اعتبارات فقط باید به آنها اختصاص یابد البته نظارت از قانونگذاری مهمتر است و مجلس باید دستگاه ها را موظف به اجرای الزامات حوزه سالمندی کند و باید دید که سیستم در حفظ و ارتقای جسمی و معنوی سالمندان چه اقداماتی باید انجام دهد؛ دستگاه ها باید اقدامات خود درباره سند و مشکلات سد راه اجرای آن را به ما ارائه کنند تا بتوانیم از دستگاه های متولی و اقتصادی، علت را جویا شویم و موانع سد راه را مرتفع کنیم.

بحث سالمندی فراتر از مجموعه هدف سازمان بهزیستی است

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه بحث سالمندی فراتر از مجموعه هدف سازمان بهزیستی است، گفت: باید بتوانیم طرح های جدید در حوزه سالمندی ارائه کنیم.

سیدمحمد پاک مهر عضو هیات رئیسه فراکسیون سلامت سالمندان در ادامه، گفت: در سند سالمندان در بخشی که به راهبردها اشاره شده یکی از دستگاه های مهم وزارت کشور است اما دیده نشده در حالی که نقش مهمی دارد، البته جای صدا و سیما نیز خالی است و باید تلاش کرد که سالمندان در منازل بمانند.

وی ادامه داد: مشکل سالمند عاطفی و همراه با خانواده و در کنار فرزندان است و با این موضوع بسیاری از مشکلات آن ها حل می شود. اقدامات درمانی و پیشگیری مهم است اما خدمات سلامت معنوی مهم تر است و باید این سرمایه معنوی را حفظ کنیم.

پاک مهر یادآور شد: با نبود وزارت کشور سیاست های اجرایی در حوزه اقدامات پیشگیرانه، درمانی و توانبخشی به درستی محقق نمی شود.

سیدحامد برکاتی مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با یادآوری اینکه با کمک همکاران سند سالمندی را تهیه و تدوین کردیم، گفت: تمامی سالمندان را در اولویت دریافت واکسن آنفولانزا قرار دادیم و همچنین سالمندان مقیم مراکز نگهداری سالمندان واکسن کرونا را دریافت کردند.

وی ادامه داد: برای اجرا با چالش بسیار بزرگی در حوزه جمعیت مواجه هستیم در واقع در سال ۱۴۳۰ جمعیت ۹۰ میلیونی داریم که ۳۰ درصد آن سالمند است؛ اهداف و اقدامات ما در جهت راهبردها و اقدامات اجرایی سند است، بسته خدمات سالمندان مخصوص غیرپزشک را ارتقاء دادیم و در جریان مشکلات و مسائل سد راه سالمندان قرار دادیم.

برکاتی یادآور شد: در ستاد وزارتخانه ظرفیت ۶ کارشناس، در دانشگاه ها کارشناس مسئول و در شهرستان های بزرگ و کوچک هم کارشناس هایی در حوزه جمعیت داریم.

مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با یادآوری طراحی بسته خدمات مددکاری اجتماعی برای سالمندان، گفت: بازنگری کامل و بازنویسی و به روزرسانی بسته خدمات سالمندان مخصوص پزشک در PHC در دستورکار قرار گرفت و همچنین طراحی پروتکل های مراقبت در منزل مبتنی بر خانواده برای سالمندان، طراحی نظام مراقبت آنلاین و فعال عوارض واکسیناسیون کووید ۱۹ در مراکز شبانه روزی، مراقبتی و توانبخشی سالمندان، طراحی و ادغام بسته خدمات مراقبت بهداشتی- درمانی سالمندان مقیم مراکز نگهداری شبانه روزی در نظام PHC  در حال اجرا است.

وی ادامه داد: خرید و استقرار سرور اختصاصی برای مراکز نگهداری شبانه روزی سالمندان کشور و تشکیل پرونده الکترونیک در تابستان ۱۴۰۰ به اتمام می رسد و همچنین طراحی گایدلاین، غربالگری، تشخیص و درمان در دستورکار و همچنین طراحی پایلوت نظام مراقبت مصرف دارو و چند دارویی در سالمندان توسط دانشگاه شیراز، پایلوت بسته مداخلات طب سنتی برای مشکلات جسمی و طراحی مدل پایلوت کلینیک سالمندی در حال طراحی است.

برکاتی افزود: همچنین طراحی پایلوت مراقبت از دارو سالمندان در بهار ۱۴۰۰ به اتمام رسیده است البته مهم ترین مشکل ما کمبود بودجه و عدم تخصیص منابع است و برخی دانشگاه ها ۳ ماه است که بدهکار هستند؛ ۸۰ درصد سالمندان شناسایی شدند.

کارشناس مرکز تحقیقات قم در این نشست با بیان اینکه یکی از کارکردهای این مرکز به عنوان بازوی مشورتی مجلس این است که پیش نویس طرح ها را تدوین کند، گفت: ما آماده هستیم طرحی را در حوزه سالمندی تقدیم کنیم و متنی را که آماده کردیم تکلیف محور و حق محور است.

وی ادامه داد: در پیش نویس حدود ۵ مورد بار مالی را متذکر شدیم تا با مشکل اصل ۷۵ مواجه نشود در این رابطه ۳ تا ۴ سال برای ارائه لایحه زمان لازم است اما طرح در اسرع وقت تعیین تکلیف می شود.

سید مهدی میرشاه ولد مدیر کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان بیمه سلامت ایران در این نشست، گفت: با توجه به تغییرات جمعیتی به سمت پدیده سالمندی پیش می رویم و از سویی سازمان بیمه سلامت ۵۰ درصد جمعیت کشور را تحت پوشش دارد و از تاثیرات پدیده سالمندی متاثر خواهد بود.

 میرشاه ولد یاداور شد: تاثیر پدیده سالمندی بر بیمه های پایه اجتناب ناپذیر است به همین دلیل سازمان در گام اول نسبت به این موضوع مطالعات اولیه را انجام داده است و همچنین از تجربیات کشورهای موفق دنیا استفاده کرده است؛ با توجه به اهمیت موضوع، سازمان بیمه سلامت در حال پیش بینی و برنامه ریزی در این خصوص به ویژه در زمینه اقدامات غربالگری و پیشگیری است.

وی ادامه داد: بازنگری در بسته های خدمتی و تعهدات برای بیمه شدگان در حال انجام است و حتی پیش از سالمندی و دوره میانسالی خدمات غربالگری و خدماتی که در دوران سالمندی بتواند کمترین بار را برای سازمان داشته باشد باید در بسته خدمتی پیش بینی شود، ما مطالعات اولیه را انجام دادیم. وی همچنین از  آقایان برکاتی و سلمان نژاد به دلیل اولویت دهی به بحث سالمندی قدردانی کرد.

صدیقی از مرکز پژوهش های مجلس در این نشست، ادامه داد: خدماتی در شبکه بهداشت و درمان وجود دارد که انگیزه ای برای خدمت گرفتن از این مراکز بهداشتی وجود ندارد؛ ۹ برابر افزایش جمعیت سالمندی در شهرها اتفاق افتاده و تنها ۲ برابر در روستاها است.

وی ادامه داد: آیا وزارت بهداشت می تواند برای آشنایی مردم با این خدمات مهیا و در دسترس اقداماتی را انجام دهد.

مصطفی سراج مدیر کل دفتر امور مراکز توانبخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی در ادامه گفت: هرچقدر خانواده ها را حمایت و هدایت سالمندان به سمت خانواده باشد اقدامی بسیار خوب است اما در حال حاضر ۵۱ هزار نفر در مراکز شبانه روزی سالمندان هستند که ۱۵ هزار نفر از این تعداد مجهول الهویه هستند.

نظام مراقبت در منزل باید بهینه و کاربردی شود

وی ادامه داد: ما با استانداردهای مراکز شبانه روزی دنیا فاصله داریم و بهزیستی بیش از صد درصد وقت خود را روی برنامه های خانواده محور گذاشته و اگر بتوانیم در برنامه هفتم توسعه هم افزایی دستگاه ها را داشته باشیم اقدامی بسیار مطلوب است، موازی کاری در بخش پزشکی، مراقبتی و توانبخشی بسیاری از دستگاه ها وجود دارد، به عنوان مثال نظام مراقبت در منزل باید بهینه و کاربردی و ظرفیت ها در دستگاه ها باید یک کاسه شود، حلقه های مفقوده ای در بحث حمایت از سالمندان داریم زمانی که مراکز سالمندی ۸۵ درصد پوشش واکسیناسیون را داشت و آمار فوتی ما نسبت به کشورها کم بود، میزان فوتی ها با واکسیناسیون کاهش یافته و می تواند الگوی خوبی در برنامه هفتم باشد. ما برای سالمندان کم هزینه نمی کنیم.

حمایت های خانواده محور در حال افزایش است

سراج یادآور شد: حمایت های خانواده محور در حال افزایش است و هر چقدر در برنامه هفتم توسعه این حمایت ها را تقویت کنیم بار مراکز شبانه روزی سالمندان کمتر می شود؛ میزان فوتی های مراکز مراقبتی نسبت به کل کشور ۰٫۵ درصد بوده است.

مسئولی از بیمه ارتش در این نشست گفت: به دنبال طرح هایی برای حمایت از سالمندان هستیم، البته تمامی برنامه ها هزینه بر است و اغلب سالمندان در استخدام دولت بوده، حقوق بازنشستگی دارند و حق بیمه آنها اجباری است.

علی دل پیشه رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در ادامه گفت: سند سالمندی در شورای عالی امنیت غذایی تصویب و نهادیه شده است. در سند به جز وزاتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید دستگاه دیگری را پیش بینی کنیم، البته بیشترین مراجعه سالمندان به بانکهاست اما سند ویژه ای را برای آنها تدارک ندیدیم و اقدامی انجام ندادیم که به بانک ها مراجعه نکنند و امورات خود را در منزل انجام دهند.

وی ادامه داد: وزارت دادگستری را باید برای پرونده های قضایی سالمندان درگیر کنیم، امیدواریم همه دستگاه ها و مجلس و مرکز پژوهش ها به ما در بازنگری سند سالمندان کمک کنند./