نخستین نشست شورای ساماندهی سالمندان خراسان رضوی

محمد حسین فروزان‌مهر عصر  هفتم مهر ماه در نخستین نشست شورای ساماندهی سالمندان خراسان رضوی، که در دفتر استاندار تشکیل شد با بیان این مطلب افزود: باید مراکز نگهداری سالمندان که مناسب و شایسته‌ی آنان باشد در استان ایجاد شود.

وی گفت: در مراکز جدید باید کلیه‌ی امکانات و تجهیزات زندگی فراهم باشد.

وی تأکید کرد: منظور از مراکز سالمندان، ایجاد مراکز رفاهی سالمندان است که شامل مجموعه‌هایی برای استراحت، اوقات فراغت، مراکز خرید، تفریح و تفرج و فعالیت‌های اجتماعی باشد.

وی همچنین ایجاد کلینیک‌های ویژه‌ی سالمندان با تخصص‌های پزشکی، پرستاری و مراقبتی را ضروری دانست و گفت: در زمینه‌ی اشتغال سالمندان نیز باید به صورتی عمل کنیم که امکان و زمینه‌ی انتقال تجربیات سالمندان به جامعه و جوانان فراهم گردد.

وی برنامه‌ریزی برای دوره‌ی سالمندی استان را یک اصل توصیف کرد و گفت: در این برنامه باید وضعیت فعلی از همه‌ی جهات مورد بررسی قرار گیرد و با آگاهی به وضعیت موجود برنامه‌هایی برای حرکت‌های آینده ترسیم گردد.

استاندار خراسان رضوی تأکید کرد: در این برنامه باید وظایف و مأموریت‌های هر دستگاه تعریف شود و راهکارهای اجرایی این وظایف و برنامه‌ها مشخص گردد.

وی توضیح داد: برای مثال شهرداری می‌تواند در زمینه‌ی ایجاد خطوط اتوبوسرانی ویژه‌ی سالمندان همکاری کند، صدا و سیما در زمینه‌ی شیوه‌های احترام و توجه فرزندان به والدین و سالمندان، برنامه‌هایی را تهیه و پخش کند، دانشگاه‌های علوم پزشکی، رشته‌های تخصصی سالمندان را تأسیس کنند و سایر دستگاه‌ها با توجه به وظایف و مأموریت‌های ذاتی خود، برنامه‌هایی را در این راستا برای خود تعریف کنند.

 

• مسؤول دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور:
• کل ظرفیت مراکز نگهداری سالمندان کشور ۱۵ هزار نفر است

مشاور رئیس سازمان بهزیستی و مسؤول دبیرخانه شورای ملی سالمندان نیز در این نشست گفت: افزایش سالمندان در کشور ناشی از افزایش شاخص‌های سلامت و امید به زندگی و کاهش موالید است.

دکتر حسین نحوی‌نژاد افزود: امید به زندگی از ۵۴ سال در اوایل انقلاب به ۷۴ سال در حال حاضر رسیده است.

وی اضافه کرد: کاهش موالید نیز نتیجه‌ی سیاست‌های تنظیم خانواده در طول دو دهه‌ی گذشته است.

وی با بیان اینکه افزایش نرخ سالمندی و تعداد سالمندان، به خودی خود نه واجد ارزش منفی و نه مثبت است گفت: اگر در مورد سالمندی، به دور از شعار و شتابزدگی و با برنامه پیش برویم با وضعیت بهتری نسبت به امروز مواجه خواهیم بود و اگر بی‌برنامه حرکت کنیم به همان بحرانی که همه از آن می‌ترسیم دچار خواهیم شد.

وی گفت: اگر سالمندی را به انزوا، ناتوانی و بحران تعبیر کنیم تعبیر بدی است ولی اگر سالمند را مجموعه‌ای از تجربیات مفید و لازم بدانیم که می‌خواهد از زندگی لذت ببرد و در روابط جامعه مداخله کند نگاه درستی داشته‌ایم.

وی با بیان این مطلب که در کشور ما بر اساس باورها و اعتقادات مردم‌مان، زمینه‌هایی داریم که در سایر کشورها کمتر دیده می‌شود گفت: ۹۰ درصد سالمندان ایرانی در کنار خانواده زندگی می‌کنند و ۷۰ درصد سالمندان در منازل ملکی سکونت دارند.

وی با انتقاد از آنچه وی نگاه منفی رسانه‌ها نامید افزود:  بر خلاف نظر رسانه‌ها کل ظرفیت مراکز سالمندان کشور ۱۵ هزار نفر است که در مقابل ۶ میلیون جمعیت سالمند کشور بسیار اندک است.

وی تأکید کرد: این در حالی است که از این ۱۵ هزار نفر ۸۰ درصدشان قطعا باید در مراکز نگهداری شوند چون وابسته به تخت و درمان و مراقبت دائمی هستند.

وی همچنین گفت: ۸۵ هزار سالمند در کشور تحت پوشش خدمات بهزیستی هستند که یا معلولیت دارند یا نیازمند هستند و یا به نوعی آسیب دیده و توانخواه محسوب می‌شوند.

وی در خصوص اینکه چرا شورای ملی سالمندان که مربوط به برنامه‌ی سوم توسعه است تا کنون عملیاتی نشده گفت: این مصوبه زمانی ابلاغ شد که بهزیستی زیر نظر وزارت بهداشت بود و پس از تشکیل وزارت رفاه هم، مدت‌ها صرف تغییر ساختارها و تشکیلات وزارتی شد و امروز که زمینه‌ها و شرایط برای تشکیل این شورا فراهم گردیده، در مدت کوتاهی در ۲۸ استان کشور، شاخه‌های استانی این شورا فعال شده است.

وی با بیان اینکه بهزیستی در این شورا در نظر ندارد از وزارت‌خانه‌های مختلف بخواهد جدای از وظایف خود، کاری انجام دهند گفت: شورای سالمندان برای احصای نیازها و مطالبات سالمندان و هماهنگ‌سازی اقدامات دستگاه‌های مختلف تشکیل شده تا نتایج بهتری از فعالیت‌ها حاصل شود.

وی از استانداران به عنوان نمایندگان عالی دولت در استان‌ها خواست بر عملکرد دستگاه‌های عضو شورا در اجرای مصوبات آن، نظارت عالیه داشته باشند.

نحوی‌نژاد همچنین از تدوین سند راهبردی ملی سالمندان خبر داد و گفت: این سند بزودی در دستور کار دولت قرار می‌گیرد تا به یک سند اجرایی تبدیل و به دبیرخانه شورای سالمندان کشور و به شوراهای استانی ابلاغ شود.

وی از عدم پوشش بیمه‌ای برای سالمندان انتقاد کرد و گفت: متأسفانه ۲۰ درصد سالمندان از بیمه‌ی پایه برخوردار نیستند و بیمه تکمیلی نیز تنها ۳۰ درصد آنها را پوشش می‌دهد.

وی گفت: سالمندان سه برابر اقشار دیگر، هزینه سلامت پرداخت می‌کنند.

مسؤول دبیرخانه شورای عالی سالمندان کشور در زمینه‌ی بیمه‌ی مراقبتی سالمندان گفت: این موضوع در حال پیگیری است و در نشست‌هایی که با شورای عالی بیمه گذاشته شده، آنها به ضروری بودن این بیمه قانع شده‌اند.

وی همچنین از نزدیک بودن تصویب برنامه‌ای در دولت خبر داد که به موجب آن دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی موظف می‌شوند تسهیلات ویژه‌ای به سالمندان اختصاص داده و امکانات خاص برای مشتریان سالمند برقرار کنند.

وی گفت: پرتال سالمندان نیز تأسیس شده و سالمندان می‌توانند از طریق الکترونیکی، مباحث مربوط به پیگیری مطالبات و خواسته‌های خود را پیگیری کنند.

 

• رئیس مرکز تحقیقات سالمندان دانشگاه علوم پزشکی سبزوار:
• ۷ درصد جمعیت کشور ۳۶ درصد تخت‌های بیمارستانی را اشغال کرده‌اند

رئیس مرکز تحقیقات سالمندان دانشگاه علوم پزشکی سبزوار نیز در این نشست گفت: سالمندی فرایندی زیستی است و نباید آن را یک بیماری دانست و با برنامه‌ریزی و همکاری دستگاه‌ها می‌توان مشکلات این دوران را به حداقل رساند.

وی با تأکید بر اینکه زمان کار اساسی برای دوره‌ی سالمندی کشور در حال سپری شدن است گفت: کشورهایی که ۱۰۰ سال است در این زمینه کار می‌کنند می‌گویند که بروز ناگهانی سالمندی آنها را غافلگیر کرده در حالی که ما هنوز کار قابل ذکری در زمینه‌ی سالمندی جامعه نداشته‌ایم.

دکتر احمد دلبری افزود: کشوری هم‌تراز جمعیت و امکانات ما، ۴ هزار و ۵۰۰ متخصص سالمندان دارد در حالی که امسال دانشگاه‌های کشور ما ۶ نفر ورودی برای تخصص طب سالمندی جذب می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه مراکز نگهداری سالمندان در همه‌ جای دنیا آخرین مرحله‌ی کار است گفت: ما خدمات منزل، پرستاری و مراقبت از سالمندان، ایجاد دهکده سالمندان و سایر مراحل را کنار گذاشته و تنها به ایجاد مراکز سالمندان بسنده کرده‌ایم.

وی گفت: در برخی کشورهای ۶ درصد سالمندان در مراکزی به نام دهکده‌های سالمندان زندگی می‌کنند که بر اساس نیازها و حوایج سالمندان طراحی شده است.

وی افزود: سالمند زایش اقتصادی ندارد و یک سالمند بیمار می‌تواند ۵ نفر را درگیر کند بنا بر این باید خیلی سریع‌تر به فکر کارهای اجرایی و عملیاتی باشیم.

وی گفت: در حالی که سالمندان ۷ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند ۳۶ درصد تخت‌های بیمارستانی کشور در سال گذشته به سالمندان اختصاص یافته است و این نشان می‌دهد که مراقبت و توجه به سالمندان بیمار در خانواده‌ها بسیار کاهش یافته است.

وی ایجاد شهر دوستار سالمند، انجمن خیریه‌ی دوستار سالمند و پایش جامع سلامت سالمندان را پیشنهادات خود به شورای ساماندهی سالمندان استان ذکر کرد و گفت:‌ در شهر دوستار سالمند، سالمندان باید از هر لحاظ ایمن باشند و تمام امکانات و زیرساخت‌های زندگی، برای آنها مهیا باشد.

وی همچنین گفت: طرح پایش سلامت جامع سالمندان می‌تواند توسط وزارت بهداشت و درمان و بهزیستی به اجرا درآید که طی آن بیماران سالمند غربال و درمان شوند.

وی در پایان سخنانش گفت: اکثر افراد این جلسه، میانسال به بالا هستند و تا این برنامه‌ها اجرایی شود اکثر ما به سن سالمندی رسیده‌ایم بنا بر این باید فرصت را غنیمت شمرده و از هیچ اقدامی در این زمینه کوتاهی نداشته باشیم چون مشکلات جامعه‌ی سالمند، ما را هم در برمی‌گیرد.

• معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استاندار:
• نگذاریم ارتباط عاطفی سالمندان با اعضای خانواده قطع شود و این نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.

معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استاندار نیز در این نشست گفت: بیشتر مسائلی که در این جلسه عنوان شد نگران کننده است اما واقعیات جامعه‌ی ما چیز دیگری است.

علی‌اصغر رشید افزود: کارشناسان در این جلسه سن ۶۰ تا ۸۰ سال را سنین سالمندی ذکر کردند در حالی که در روستاهای ما مردان و زنان ۸۰ ساله هنوز کار می‌کنند و حتی سرپرست عائله هستند.

وی خاطر نشان کرد:‌کاری که ما باید بکنیم این است که نگذاریم ارتباط عاطفی سالمندان با اعضای خانواده قطع شود و این نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.

وی گفت: همه‌ی دستگاه‌ها باید در زمینه‌ی اینکه سالمند مایه‌ی امید و اتکای اعضای خانواده‌ است تبلیغ و فرهنگ‌سازی کنند.

مدیر کل کمیته‌ی امداد امام خمینی خراسان رضوی نیز گفت: بر اساس آماری که ما داریم ۴۷۱ هزار و ۵۰۰ نفر سالمند بالای ۶۰ سال در استان زندگی می‌کنند که ۱۱ هزار و ۳۰۰ نفر آنها شهری و ۱۶۰ هزار نفرشان روستایی هستند.

.. حاج‌نقی افزود: از این تعدا سالمند ۲۲ هزار و ۵۰۰ نفر تحت پوشش کمیته‌ی امداد استان هستند که ۲۶ درصد جمعیت آنها را شامل می‌شود.

وی اضافه کرد: از کل سالمندان تحت پوشش کمیته ۴۴ هزار شهری و ۷۸ هزار نفر روستایی هستند یعنی در تحت پوشش‌ها سالمندان روستایی نزدیک به دو برابر شهری‌ها هستند.

وی گفت: از سالمندان تحت پوشش ۳۲ هزار نفر سرپرست خانوار هستند و ۶۷ هزار نفر مسکن ملکی دارند و تنها ۱۵ هزار نفرشان در مسکن اجاره‌ای اقامت دارند.

 

• فرماندار مشهد:
• خوش بینی را کنار بگذاریم

فرماندار مشهد نیز در این جلسه گفت: فرایند عمومی جامعه نشان می‌دهد که باید خوش‌بینی را کنار بگذاریم زیرا ما هم بزودی از نظر تعداد سالمندان به همان شرایط اروپا و کشورهای پیشرفته می‌رسیم.

حسن موحدی گفت: باید با برنامه‌ریزی درست به سوی واقعیت حرکت کنیم و از افکار غیر واقعی فاصله بگیریم.

وی تأکید کرد: درست است که سالمندان در فرهنگ دینی ما جایگاه خاصی دارند ولی واقعیت این است که یک خانواده که خودش در یک آپارتمان ۶۰ متری زندگی می‌کند نمی‌تواند سالمندش را هم در همان خانه نگهداری کند.

وی تصریح کرد: فرهنگ اسلامی مانع از این نیست که سالمند سوار اتوبوس شود و بتواند از امکانات شهری استفاده کند بنا بر این باید سرعت مناسب‌سازی شهری بیشتر شود.

وی افزود: پزشکی و بیمارستان اطفال داریم اما متخصص سالمندی و مراکز درمانی سالمندان نداریم.

وی گفت: سالمندان محلی برای گردهمایی و تفریحات دسته‌جمعی در شهرها ندارند و حمل و نقل شهری و ساختمان‌ها تناسبی با سالمندی جامعه ندارد.

 

• دبیر شورای سالمندان استان:
• شیب سالمندی کشور بیش از حد انتظار است

مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: شیب سالمندی کشور بیش از حد انتظار است و تا سال ۲۰۳۰ میلادی سی درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند.

دکتر تهمینه شکیب افزود: استان گیلان بالاترین و سیستان و بلوچستان کمترین میزان سالمند را دارند.

وی نرخ سالمندی کشور را ۹/۸ درصد ذکر کرد و گفت: در خراسان رضوی این نرخ بر اساس آمارهای سال ۹۰ حدود ۷ درصد است اما آمار سال گذشته هنوز منتشر نشده است.

وی گفت: پیش بینی می‌شود که در سال ۱۴۳۰ بیست و پنج درصد جمعیت کشور سالمند باشند.

دبیر شورای ساماندهی سالمندان خراسان رضوی افزود: در حال حاضر سالمندان خانم ۱۰۷ هزار نفرند که نشان می‌دهد تعدادشان از آقایان سالمند بیشتر است.

وی تصریح کرد: میانگین توجه فرزندان به سالمندان در خراسان رضوی از میانگین کشور کمتر است که با توجه به مذهبی بودن استان باید در آن تأمل کرد.

وی باورهای غلط، کمبود قوانین، فعالیت موازی دستگاه‌ها، عدم برنامه‌ریزی، پوشش ناکافی بیمه‌ای و رفاهی، ضعف سازمان‌های مردم نهاد و ناکارآمد بودن سیستم بهداشتی و توان‌بخشی را از چالش‌های سالمندان برشمرد.

وی با تأکید بر اینکه بهزیستی به دنبال این نیست که سالمندان در مراکز نگهداری شوند گفت: اما در صورتی که سالمند و خانواده‌اش در شرایط رنج‌آوری باشند نگهداری در مرکز یک انتخاب توسط خود خانواده و سالمند است.

وی اظهار امیدواری کرد که تشکیل شورای ساماندهی سالمندان استان، آغازی برای یک برنامه‌ریزی جامع و فراگیر برای حل مشکلات سالمندان باشد.

در این نشست، تصویب آیین‌نامه‌ی اجرایی شورا در جلسات کارشناسی و انتقال آن به صحن شورا، تأکید بر توانمندسازی سالمندان، حفظ منزلت سالمند و تأکید بر نگهداری و مراقبت در خانواده، فعال شدن صدا و سیما و رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی در خصوص تکریم سالمندان، برگزاری جلسات منظم شورا و شرکت نمایندگان کانون‌های بازنشستگان در جلسات آینده به تصویب اعضا رسید.

 

• معاون توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی:
• تمرکز شورای سالمندان باید بر توانمندسازی آنها باشد

معاون توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی  گفت: متأسفانه این یک واقعیت است که در برخی خانواده‌ها به سالمندان بی احترامی و بی‌حرمتی می‌کنند .

دکتر حمیدرضا پوریوسف با تأکید بر اینکه تمرکز شورای سالمندان باید بر توانمندسازی آنها باشد گفت: سالمندان اگر از جهت جسمی و فکری، توانمند شوند با کمترین کمک دیگران، قادر به زندگی هستند.

وی با بیان اینکه در دو سال گذشته ۷۰ مددیار سالمند در مدارس استان تربیت شده‌اند گفت: این مددیاران اکنون در مراکز سالمندان مشغول کار هستند و به سالمندان خدمت می‌دهند.

وی همچنین گفت: کار فرهنگی در مورد سالمندان نیاز به اعتبارات و راهکارهای اجرایی دارد که باید در مصوبات شورا دیده شود.

وی همچنین از اعضای شورا خواست موضوع سالمندان را به صورت جدی در فرایند زندگی مردم وارد کنند و توجه به وضعیت سالمندان و نحوه ی زندگی آنها را جزو برنامه‌های خانواده‌ها قرار دهند.