سخنرانی آقای دکتر هاشمی در همایش کشوری “آلزایمر”

با اهداء تحیات به ساحت مقدس حضرت بقیه الله (عج) و با سلام به روح پرفتوح امام راحل و شهدای انقلاب اسلامی و با آرزوی سلامتی و طول عمر مقام معظم رهبری و موفقیت دولت تدبیر و امید در راستای تحقق برنامه های ایجاد رفاه، سلامت و آرامش برای شهروندان جمهوری اسلامی ایران

مطلع عرایض خود را با احادیث شریفی از پیامبر اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع) زینت می بخشم که با ظرافت تمام به مسئله نحوه برخورد نسل جوان با افراد سالخورده اشاره می نمایند و با توجه به ماهیت بیماری آلزایمر و سایر اختلالات شناختی و ناهنجاریهای عملکردی و رفتاری که برای بیماران مبتلا ایجاد می گردد و بحث نحوه مراقبت و برخورد مراقبین با بیماران؛ به طور مستقیم با مباحث اینجانب و سایر سخنرانان تناسب دارد:

حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند: “چنانچه جوانی در دوران جوانی خویشْ پیر کهنسالی را اکرام و احترام کند، خداوند برای روزگار پیری او کسی را مأمور میگرداند که به پاداش این عمل نیک، او را اکرام واحترام کند”

و همچنین حضرت امام صادق (ع) می فرمایند: “آنکه حُرمت پیر سفید مویی را نگه ندارد، پیش ازآنکه بمیرد، خداوند او را توسط شخص دیگری خوار مینماید”

رشد فزاینده جمعیت سالمندی در کشور که حاصل بهبود شاخصهای بهداشتی و در نتیجه افزایش امید به زندگی و از سوی دیگر کاهش موالید ناشی از اجرای سیاستهای تنظیم خانواده می باشد ؛ کارگزاران کشور را در مقابل مطالبات متنوع این قشر قرار داده است .

فرآیند سالمندی واجد مولفه های جسمی، روانی و اجتماعی است که به اشکال گوناگون در افراد بروز کرده و به تدریج ابعاد گوناگون زندگی وی را دستخوش دگرگونی می نمایند.

ناگفته پیداست که اصلاح سبک زندگی و آموزش سالمندی سالم که از سنین میانسالی آغاز می گردد به همراه توسعه طب پیشگیری و انجام آزمایشات غربالگری؛ می تواند منجر به جلوگیری از تشدید و تعمیق بیماریهای مزمن و ناتوانیهای دوران سالمندی گردد و به زبان دیگر امکان شناخت به موقع بیماریها، موجبات مداخله به هنگام را فراهم می نماید.

درمان بیماریها و استفاده از تکنیکهای جدید پزشکی دارویی و غیردارویی؛ بایستی با ارجاع مناسب به سرویسهای توانبخشی آموزشی، اجتماعی و مراقبتی همراه گردد تا برگشت عوارض و کاستن از ضایعات به جا مانده از بروز بیماریها و حوادث دوران سالمندی را به همراه داشته باشد.

سازمان بهزیستی کشور؛ از سویی متولی توانبخشی و مراقبت از سالمندان ناتوان و وابسته بوده و از سوی دیگر عهده دار دبیری شورای ملی سالمندان می باشد که سبب ورود جدی این سازمان به مقوله سلامت و رفاه سالمندان از طریق سیاستگذاریهای منسجم بین بخشی از طریق دبیرخانه شورای ملی سالمندان می گردد.

تشکیل شورای ملی سالمندان که مستند به آئین نامه اجرایی جزء ۵ بند الف ماده ۱۹۲ قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران می باشد؛ از جمله اقدامات اساسی جهت ایجاد همگرایی بین بخش های مختلف دولتی و غیردولتی در راستای ارتقاء وضعیت سلامت و رفاه سالمندان کشورمی باشد.

تدوین سند ملی برنامه های راهبردی سالمندان کشور که با همدلی و همفکری دستگاههای عضو شورای ملی سالمندان تهیه گردیده است ؛ محورهای اساسی فعالیتهای مرتبط با سالمندان کشور را براساس تحلیل نیازمندیهای متنوع و روزافزون آنان ؛ مشخص می کند و بر همین اساس تحقیق و توسعه در راستای شناخت وضعیت سلامت سالمندان و جستجوی راههای بهبود عملکرد و توانمندسازی این قشراز جایگاه ویژه ای برخوردار است.

در راستای تحقق این محور مهم از برنامه استراتژیک سالمندی کشور ، ارتباط سازنده ای بین دبیرخانه شورای ملی سالمندان به نمایندگی از وزارتخانه ها و دستگاههای دولتی عضو این شورا از یک طرف و مراکز علمی و تحقیقاتی کشور از سوی دیگر ایجاد گردیده است که حضور مستمر گروههای غیردولتی عهده دار حمایت و ارائه خدمات به سالمندان نظیر انجمن آلزایمر ایران نیزدر این عرصه موجبات شناخت درست از نیازمندیهای جمعیت هدف را فراهم نموده است.

اختلالات شناختی و در راس آنها بیماری ناتوان کننده آلزایمر که در اکثر موارد در جمعیت سالمندان بروز می کند یکی از بلایای قرن جدید می باشد که متاسفانه به دلیل عوارض شهرنشینی ، تغذیه نادرست و سبک زندگی نامناسب ؛ زندگی حداقل ۲۰ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال و خانواده های آنان را متاثر می نماید و موجب انزواء ، اختلالات رفتاری ، افسردگی و در نهایت وابستگی و معلولیت افراد سالمند می گردند.

دانش سبب شناختی این بیماری و علائم شایع آن به همراه درمانهای داروئی و غیرداروئی نقش مهمی در کنترل شیوع و بروز ناتوانیهای ماندگار در افراد سالخورده داشته و از این رهگذر موجب پیشگیری از اتلاف منابع و سرمایه های اجتماعی ، اقتصادی ، روانی و عاطفی می گردد .

اما شاخص اصلی این همایش ملی که آن را از نشستهای علمی دیگر متمایز می نماید ؛ ابعاد کاربردی همایش برای ایجاد حساسیت در رسانه ها و متعاقب آن مسئولین ، دست اندرکاران و خانواده ها می باشد . بدون شک مقوله مراقبت از بیماران دچار آلزایمر که اثرات موقت یا دائم بیماری موجب ناتوانیهای آنان در زمینه های مراقبت شخصی و تعاملات انسانی می گردد ؛ از مطالب اساسی و تاثیرگذار است که در این همایش از زوایای مختلف حتی از عرصه آسیب های روانی و جسمی مراقبین مورد تبادل نظر و موشکافی عالمانه قرار می گیرد.

با برگشت به احادیث شریفی که در ابتدای سخنانم نقل کرده ام به نحوه برخورد و مراقبت از سالمند دچار آلزایمر تاکید می کنم که با توجه به ماهیت بیماری خود و آسیب های وارده بر فرآیندهای شناختی دچار اختلالات رفتاری وسیع و عدم امکان زندگی مستقل می باشند.

برخی از شرکت کنندگان در این همایش مدیران و مسئولان مراکز توانبخشی سالمندان کشور می باشند که وظیفه خطیر توانبخشی و توانمندسازی جمعی از ناتوان ترین سالخوردگان کشور به عهده آنان بوده و با توجه به اینکه شبکه گسترده خدمات تخصصی جامعه محور سازمان بهزیستی کشور را عهده دار گردیده اند ؛ علاوه بر مراقبت صحیح از سالمندان مقیم آسایشگاهها ، وظیفه آموزش به خانواده ها و نیز ارائه خدمات در منزل به سالمندان نیازمند را به انجام می رسانند.

مراقبت صحیح به همراه حفظ حرمت و تکریم منزلت سالمندان از جمله اهداف مهم شورای ملی سالمندان می باشد که از طریق دبیرخانه و با تلاش در جهت فرهنگ سازی صحیح و گسترش فرآیند آموزش و پژوهش دنبال می گردد و بدیهی است که بازآموزی مداوم کارکنان مراکز توانبخشی سالمندان با جدیت در دستور کار فعالیتهای استراتژیک سازمان قرار داشته و با اهتمام مدیران مربوطه و تعامل انجمن های صنفی ، تشکلهای غیردولتی مربوطه و مراکز دانشگاهی دنبال می گردد.

اینجانب ضمن دعوت از مدعوین محترم به حضور فعال در مباحث علمی و فرصتهای ایجاد شده در خلال برپایی پانلهای تخصصی؛ از زحمات و پیگیریهای دبیرخانه شورای ملی سالمندان، معاونت محترم و مدیران کل حوزه توانبخشی و حوزه های پشتیبانی سازمان تشکر نموده و از مساعدتهای مراکز دانشگاهی و انجمن های حامی سالمندان به ویژه انجمن آلزایمر ایران تقدیر می نمایم .
والسلام