اقشار مرفه بیشتر از دیگران از خانه سالمندان استفاده می‌کنند

یک استاد دانشگاه در گفتگو با ایمنا تاکید کرد: مرفهین و اقشاری که از تحصیلات بالا برخوردارند و گروهی که بیشتر در معرض تغییرات مدرنتیه قرار دارند، بیش از سایر اقشار از خانه سالمندان استفاده می‌کنند.

سالمندی سنی  است که با توجه به بالارفتن سن افراد جامعه و افزایش امکانات رفاهی، منتظر آحاد جامعه است. بنابراین می طلبد که مسوولین و مردم برای این قبیل از اقشار جامعه تمهیدات لازم را بیندشند، تا خدای ناکرده شاهد آن نباشیم که سالمندی فقط به دلیل اینکه در حال سپری کردن این دوران است در بدترین شرایط از نظر فرهنگی و اجتماعی و غیره قرار گیرد.

از طرفی برخی از مردم با ساختن مکان‌هایی مانند خانه سالمندان مخالف هستند، چراکه می پندارند بردن سالمند به این قبیل از خانه‌ها نشانه رواج بی احساسی در جامعه است. برای بررسی این موضوع با دکتر محمد رضا ایروانی جامعه شناس و استاد دانشگاه به گفتگو پرداختیم.

احداث خانه سالمندان در جامعه ما چه قدر ضرورت دارد؟
در حال حاضر بالغ بر ۶ درصد جمعیت کشور را سالمندان  تشکیل می دهند، که این میزان تا سال ۱۴۰۶ به ۱۳ میلیون نفر از جمعیت کل کشورمی رسد، یعنی بیش از ۱۰ درصد جمعیت را دربرمی‌گیرد و پیش‌بینی می‌شود این جمعیت تا سال ۲۰۵۰ میلادی به بیش از ۲۶ میلیون نفر یعنی ۲۶ در صد کل جمعیت کشور برسد که با توجه به شتاب رشد جمعیت سالمند در ایران به نظر می‌رسد از میانگین جهانی بالاتر باشد. بنابراین باید برای این جمعیت قابل توجه و حل مشکلات و نیازهای مالی و روحی و روانی آنان فکری اساسی کرد. لذا ضرورت احداث خانه سالمندان احساس می شود.

آیا بردن سالمند به خانه سالمندان نشانه بی احساسی است؟
از دیدگاه نگرش جامعه سنتی که دارای روابط خودمانی یا احساسی است بردن سالمند به خانه های سالمندان نشانه بی احساسی محسوب می شود اما از نظر نگرش جامعه جدید  که دارای روابط  غیر خودمانی یا عقلانی است  این پدیده یک ضرورت اجتماعی  است.

فواید خانه سالمندان چیست؟
با توجه به اینکه سالمندان معمولا توانایی انجام کارهای روزانه مربوط به خودشان را تدریجا در اثر بروز بیماری های جسمی یا روانی از دست می دهند و خانواده ممکن است فرصت رسیدگی به فرد سالمند را نداشته باشد و به علت گرفتاری‌های خانوادگی ‌‌ وضع نگهداری سالمندان با مشکلاتی روبرو شده است لذا نظر به آرام بودن محیط سالمندان ، استفاده از رژیم غذایی خاص خواب و استراحت کافی ، داشتن سرگرمی و بهره مندی از پرستاری ها و مراقبت های ویژه  استفاده خانه سالمندان نسبت به خانه دارای مزیت است.

برخی می گویند احداث خانه های سالمندان ره آورد غرب است ، تا چه اندازه این موضوع صحیح است؟
از دیدگاه محافظه کارانه و ایده آلیستی خانه سالمندان به صورت و شکل جدید که حاکی از عدم احساس مسئولیت درباره انسان و ارزش‏ های او و بینشی صرفا مادی در مورد اوست ، مردم کشورهای صنعتی برای رفاه و آسایش خود، سالمندان جامعه خود  را طرد می کنند  و آنها را به سرای سالمندان می‏برند.

اما از دیدگاه وافع گرابانه و رفرمیستی این مسئله بک واقعیت  غیر قابل اجتناب است، چرا که به نسبت تغییرات و به تناسب عصر ارتباطات، صنعتی شدن و نهایتا جهانی شدن کارکردهای خانواده هسته ای که در جامعه امروز جایگزین خانواده گسترده شده است. در نتیجه احداث و توسعه خانه های سالمندان یکی از ضرورت های زندگی جدید شده است.

 چگونه می توان اثراث منفی بردن سالمند را به این قبیل از خانه ها کم کرد؟
دور نگه داشتن سالمندان از محیط خانواده نوعی محروم کردن آنها از مصاحبت ‏ها و محبت‏ های خانوادگی است که با فعال نمودن شبکه‌های مجازی سهل الوصول و قابل دسترس، اجرای برنامه های تفریحی، ایجاد سرگرمی های مختلف در سرای سالمندان و استفاده از فعالیت های گروهی سالمندان به کمک مشاوران و مددکاران اجنماعی و یرنامه ریزی و هماهنگی با خانواده و وابستگان سالمندان برای بازدیدهای مستمر تا حدودی می توان اثرات منفی سرای سالمندان را کاهش داد.

چه گروه های اجتماعی بیشتر از خانه سالمندان استقبال می کنند؟
اصولا شهرنشینان، مرفهین جامعه،  افراد ساکن در خانه های هسته ای،  افراد دارای تحصیلات عالی و کسانی که بیشتر در معرض تغییرات اجتماعی و مدرنیته قرار دارند گروه های اجتماعی  هستند که بیشتر از خانه سالمندان استقبال می کنند.

مهم ترین مشکل سالمندان در جامعه امروز ما چیست؟
مهمترین مشکل سالمندان عدم حمایت عاطفی خانواده ها می باشد که  این مسئله می تواند میزان افسردگی سالمندان را افزایش دهد.

مهم ترین کاری که مسوولان می توانند در اینباره انجام دهند چیست؟
یرنامه ریزی مدون، توجه و پیشگیری در افزایش حمایت‌های اجتماعی، عاطفی و خانوادگی توسط مشاوران و مددکاران اجتماعی موجب کاهش مشکلات سالمندان  جامعه خواهد شد.

رسانه ها چه کمکی در جامعه امروز می توانند به سالمندان بکنند؟
رسانه‌های گروهی در سطح خرد با تدوین برنامه‌های آموزشی و ارائه آن به مخاطبان نقش موثری در بهبود آگاهی و نگرش سالمندان به نقش خود مراقبتی در حفظ و ارتقای سلامت آنها خواهند داشت.

از طرف  دیگر رسانه‌های گروهی در سطح  کلان با فرهنگ سازی مناسب در ارتقای جایگاه سالمندان در جامعه  و احیا و گسترش فرهنگ  تکریم آنان  نقش مهمی را  می توانند ایفا کنند.

آیا بین مشکلات سالمندان زن و مرد تفاوتی وجود دارد؟
به‌طور کلی میانگین طول عمر مردان همیشه کمتر از زنان بوده است، زنان در سنین بالاتری نسبت به مردان می‌میرند و همچنین زنان در سنین بالای ۷۰ سال  هزینه‌های بسیار بیشتری صرف مراقبت پزشکی از مردان بیمار می‌کنند. بنابراین این تفاوت میان سلامت زنان و مردان از هنگام زندگی جنینی شروع می‌شود و تا هنگام مرگ ادامه پیدا می‌کند.

با احترام گذاشتن به سالمندان امروز در مقابل فرزندانمان فردای خود را تضمین کنیم.