دغدغه های زندگی سالمندی

منطقه یی درحاشیه ی تهران که بیشتر با نام آسایشگاه خیریه ی نام آشنای واقع در آن شناخته می شود؛ آسایشگاهی که سال ها است به سالمندان و معلولان خدمت رسانی می کند.

«آسایشگاه خیریه معلولان و سالمندان کهریزک» در سال ۱۳۵۱ و حتی پیش از تشکیل سازمان هایی نظیر بهزیستی از طرف «محمدرضا حکیم زاده لاهیجی» که پزشک و رییس وقت بیمارستان «فیروز آبادی» شهرری بود، تاسیس شد.

موسسه ی کهریزک اینک پس از گذشت بیش از ۴۰ سال از تاسیس، به یکی از اصلی ترین نهادهای مدنی و غیردولتی در عرصه ی رسیدگی به وضعیت سالمندان تبدیل شده است. هرچند در این مسیر با مشکل های بسیاری نیز روبرو است.

پژوهشگر ایرنا برای بررسی فعالیت های موسسه ی خیریه ی کهریزک و واکاوی بیشتر در مشکل ها و معضل های اصلی سالمندان به این موسسه رفت و با «حسن احمدی» مدیرعامل آن به گفت و گو نشست.

احمدی در این گفت و گو هم از مشکل های سالمندان و بی توجهی خانواده ها و جامعه به این افراد گفت و هم از مشکل هایی که موسسه های خیریه ی خدمات رسان به سالمندان از جمله کهریزک با آنها روبرو هستند سخن گفت.

در بیان مشکل هایی که این موسسه با آن روبرو است همین بس که به گفته ی مدیر عامل آن از زمان برداشته شدن یارانه ی حامل های انرژی هزینه ی قبض های گاز، آب و برق این موسسه از ماهی هشت میلیون تومان در ماه به ۸۰ میلیون تومان رسیده است؛ موضوعی که می تواند به کیفیت خدمات رسانی به سالمندان و معلولان آسیب وارد کند.

 در ادامه متن کامل گفت و گوی ایرنا با حسن احمدی مدیر موسسه ی خیریه ی کهریزک آمده است.

 

***ایرنا: از نظر شما سالمندی را با چه معیارهایی می توان تعریف کرد؟

**احمدی: درست است که نخستین معیار سالمندی از نظر بسیاری از افراد با سن و سال و ورود آنها به دوره یی خاص از زندگی سنجیده می شود، ولی سالمندی با معیارهای فراوانی نظیر توانایی جسمی، شغل، محیط زندگی، شهر محل سکونت، آب و هوا، وضع اقتصادی، طبقه ی اجتماعی، آموزش و تحصیلات، خانواده و حتی تغذیه در ارتباط است.

 

***ایرنا: بزرگ ترین معضل ها و مشکل های سالمندان در ایران را چه می دانید؟

**احمدی: بی تفاوتی به سالمندی و سالمندان بزرگ ترین مشکلی است که علاوه بر سالمندان امروز ما نسل آینده را نیز زیر تاثیر قرار خواهد داد.

 

***ایرنا: این بی تفاوتی تاثیر گرفته از چیست؟

**احمدی: تغییر معیارهای اخلاقی. متاسفانه در جامعه ی ما افرادی که به سن پیری می رسند و توانایی و قابلیت های گذشته را دارا نیستند، از ارزش به مراتب کمتری برخوردار هستند. در عین حال بسیاری از افراد نسبت به تغییرهای شخصیتی و روحی که فرد با گذر از جوانی و ورود به پیری با آنها روبرو می شود، بی تفاوت هستند. سالمندان ممکن است زیر تاثیر بازنشستگی و تنهایی، گوشه گیر، بهانه گیر و حتی اندکی تندخو شوند؛ ولی افراد با بی توجهی به نیازهای سنی آنها این گوشه گیری و تندخویی را تشدید می کنند و سالمند روز به روز از خانواده و جامعه دورتر می شود.

 

***ایرنا: چطور می توان از بروز چنین پیامدهای روحی و روانی منفی جلوگیری کرد؟

**احمدی: تغییر باید در خانواده و البته جامعه آغاز شود. باید برای گذران زمان سالمندان در جامعه برنامه هایی درست و متناسب با سن و شرایط آنها وجود داشته باشد. کسی که پیشتر فعال بوده اکنون مجبور است در خانه و به صورت معمول به تنهایی زمان خود را سر کند. فکر و خیال، تنهایی و بی حوصلگی ممکن است به مرور به انزوا، فراموشی و حتی افسردگی سالمندی منجر شود. خانواده باید بداند با چنین افرادی چگونه رفتار کنند.

 

***ایرنا: در سطح جامعه، این تغییر چگونه بوده است؟

**احمدی: برخورد جامعه با یک سالمند نسبت به گذشته بسیار متفاوت شده است. در گذشته سالمندان از احترام بیشتری برخوردار بودند و مردم برای آنها به عنوان افرادی سن و سال دار، حقوقی قایل بودند. ولی متاسفانه اینگونه ارزش ها امروزه مورد توجه قرار نمی گیرند و به هیچ وجه در سطح جامعه مطرح نیستند.

 

***ایرنا: احترام و توجه به نیازهای سالمندان را در سیاست های نهادهای شهری و بخصوص شهرداری تهران تا چه میزان قوی می دانید؟

**احمدی: توجه به جسم و روح سالمندان باید بطور همزمان در سیاست های شهری لحاظ شود. تلاش هایی بسیار محدودی نظیر نصب پله برقی بالابر به هیچ وجه کافی نیست. شهرسازی باید به گونه یی باشد که سالمند در شهر احساس امنیت و راحتی کند. نیازهای روحی آنها نیز در سیاستگذاری های شهری مورد توجه نبوده است.

احترام به سالمند در درجه ی نخست در خانواده و متعاقب آن در جامعه نمود پیدا می کند. شهرداری ها به عنوان نهادهای مسوول در حوزه ی برنامه ریزی شهری می توانند دست کم جایگاهی برای سالمندان تاسیس کند که سالمند در این مکان ها روز خود را سپری کند و از محیط کسالت بار و کوچک خانه دور باشد. تسهیلات ترافیکی بهتر، حمل و نقل آسان و سریع و … از دیگر اقدام هایی هستند که شهرداری می تواند با انجام آنها کمک زیادی به سالمندان بکند.

 

***ایرنا: این بی توجهی ها را تا چه اندازه در بروز مشکل های روحی سالمندان نظیر افسردگی و … موثر می دانید؟

**احمدی: بدون شک تاثیر فراوانی دارد. سالمند زمانی که بی توجهی خانواده، جامعه و شهر را به چشم ببیند، دلگیر و گوشه گیر خواهد شد. بی توجهی جامعه چه در قالب شهری و چه رفتاری بر سالمندان و سایر مردم تاثیرگذار خواهد بود.

ما باید به ریشه های فرهنگی و دینی گذشته ی خود رجوع کنیم. سلام در دین ما جایگاه بالایی دارد؛ ولی اگر اکنون شما به غریبه یی در خیابان سلام کنید با تعجب شما را نگاه می کند. افزایش حس دوستی و شادی در جامعه بدون شک روی همه و بخصوص سالمندان نیز تاثیر گذار خواهد بود. ما چگونه می توانیم خود را مردمی مسلمان و دیندار بدانیم، در حالی که شرایط نخستین دینداری نظیر احترام به خود، قانون و دیگران را رعایت نمی کنیم؟

 

***ایرنا: با توجه به مسوولیت شما به عنوان مدیر موسسه ی کهریزک و ارتباط با سالمندان این موسسه، این مشکلات را قابل تعمیم به سالمندان آسایشگاه ها نیز می دانید؟

**احمدی: بله. در هفته نزدیک به ۵ هزار نفر از مردم از همه ی طبقه های اجتماعی برای عیادت از سالمندان به کهریزک می آیند. این مردم با عشق و علاقه به این محل پای می گذارند و به این سالمندان محبت می کنند. بسیاری از آنها از طبقه های پایین جامعه هستند. ولی سالمندان آسایشگاه ها باوجود این مهر و محبت چشم به در دارند تا خانواده، فرزندان و نوه های خود را ببینند.

 

***ایرنا: آیا شما سالمندان کشورمان را باانگیزه می دانید؟

**احمدی: متاسفانه خیر. سالمندان در هر رده ی اجتماعی که قرار داشته باشند با ورود به پیری رها می شوند. این رها شدن به مرور باعث بروز افسردگی و سایر مشکل ها می شود. از سوی دیگر به دلایلی نظیر بی توجهی دولتی و فرهنگی به مسایل سالمندان، این مشکل ها شکل بحرانی تر و پیچیده تری پیدا می کنند.

 

***ایرنا: آیا دلیل اینکه زنان و مردان ایرانی از سالمندی و افزایش سن واهمه دارند نیز ریشه در همین موضوع دارد؟

**احمدی: بله. هیچکس از بی توجهی و رفتاری که به شما احساس اضافی و ناخواسته بودن را القا می کند، خوشحال نخواهد شد.

 

***ایرنا: در گذشته و حتی در تاریخ باستانی ما ایرانیان، آیین های زیبایی برای تکریم و بزرگداشت سالخوردگان وجود داشت. چرا امروزه به چنین آیین هایی توجه چندانی نمی شود؟

**احمدی: ما ایرانی ها از دیرباز شهره به تکریم بزرگ ترهای خود بوده ایم؛ ارزشی که متاسفانه امروزه منسوخ شده است. این تغییر امروزه از خانواده ها تا همه سطح های جامعه قابل مشاهده است و سالمندان هر روز شاهد و تاثیر پذیر از آن هستند.

 

***ایرنا:آیا ترویج و تبلیغ این آیین ها می تواند در بروز تغییرهای فرهنگی در این خصوص موثر باشد؟

**احمدی: بله. برگزاری چنین آیین هایی بدون شک می تواند به سالمندان انگیزه و شادی بدهد. زمانی که آنها تلاش و توجه جامعه برای بزرگداشت و احترام به سالمند را به چشم ببینند، احساس ناخواسته و در حاشیه بودن در آنها از بین خواهد رفت. همه سازمان ها و نهادها و بیش از همه صدا و سیما به عنوان فراگیرترین رسانه ی کشور باید در صدر این اعمال تغییر قرار داشته باشند.

 

***ایرنا: آیا صدا و سیما و سایر نهادها تا کنون به خوبی در این زمینه فعالیت کرده اند؟

**احمدی: متاسفانه خیر. رسانه های کشور تنها در روزی که به نام سالمندان نامگذاری شده است و با هدف پر کردن برنامه های خود به یاد این افراد می افتند. برنامه سازی در این خصوص انجام نمی شود و تلویزیون به سالمندان که مخاطب های چند میلیونی این رسانه هستند، بی توجه است.

 

***ایرنا: شما نقش اقتصاد و کاهش توان مالی خانواده ها را در افزایش این مشکل ها چقدر موثر می دانید؟

**احمدی: اقتصاد نقش چندانی در این میان ایفا نمی کند و دلیل اصلی این مساله، فرهنگی است. امروزه خانواده ها بیش از گذشته سالمندان خود را به آسایشگاه ها می فرستند و حاضر نیستند مسوولیتی در قبال آنها بپذیرند. این افزایش جمعیت سالمندان آسایشگاه ها ارتباط کمی با وضعیت اقتصادی دارد و این مساله یکی از تاثیرهای بروز تغییرهای فرهنگی و اجتماعی است.

همچنین با وجود وضعیت بد اقتصادی، تحریم ها، گرانی و …، کمک مردم به آسایشگاه خیریه کهریزک حتی ذره یی کم نشده است. بنابراین این مشکل ناشی از تغییر فرهنگی و تغییر نسل است. ما نه در حوزه ی دینی و نه در حوزه ی فرهنگی آموزش های درستی به فرزندان خود در زمینه ی تکریم بزرگ ترها و سالخوردگان نداده ایم.

 

***ایرنا: این کم کاری را متوجه چه حوزه یی می دانید؟

**احمدی: دولت نهاد تصمیم گیرنده در این خصوص است. فراهم کردن شرایط آموزشی باید از سطح پایین و بوسیله ی برنامه ریزهای آموزش و پرورش در مدارس صورت بگیرد. بچه ها باید یاد بگیرند به پدر و مادر خود احترام بگذارند. در این صورت است که زمانی که این پدر و مادر وارد دوره ی سالمندی زندگی خود شدند، هنوز هم مورد احترام و علاقه خواهند بود. متاسفانه نبود سیاستگذاری و آموزش صحیح در همه ی حوزه ها و بویژه توجه به سالمندان در جامعه قابل مشاهده است. ما مروج خوبی در این حوزه نبوده ایم.

 

***ایرنا: آموزشی که به آن اشاره می فرمایید باید چگونه آغاز شود؟

**احمدی: روح احترام به سالمند در خانواده و در نتیجه در جامعه تنها در صورتی نمود پیدا می کند که در فرهنگ ما نهادینه شود. بهترین راه این فرهنگ سازی نیز آموزش از سن پایین است. همانطور که پیشتر هم اشاره کردم، آموزش و پرورش باید آموزش های لازم در این حوزه را آغاز و وارد کتاب های درسی دانش آموزان ما کند. در کشور ما حتی افراد تحصیل کرده و نخبه نیز با ورود به سالمندی ارج و منزلت خود را از دست می دهند، چه برسد به افراد عادی. ما باید به کودکان خود احترام به فرد سالخورده را در هر شرایطی آموزش دهیم و تنها در این صورت این الگو در جامعه اصلاح خواهد شد.

 

***ایرنا: بحث سالمندی مفید و پویا مدت ها است که در دنیا مورد توجه قرار گرفته است. آیا ضروری است که در کنار کودکان، ما سالمندان خود را نیز برای داشتن سالمندی با این ویژگی ها آموزش دهیم؟

**احمدی: البته. امروزه بسیاری از سالمندان ما مشغول به کار هستند و از سواد برخوردار هستند. دولت قادر نخواهد بود آموزش سالمندی را بطور همگانی و با کیفیت مطلوب آغاز کند. ولی می تواند با وضع قانون های لازم در این خصوص و ابلاغ آنها به سازمان های مختلف، آنها را ملزم به آغاز دوره های سالمندی پویا برای کارمندانی که در آستانه ی ورود به این دوره از زندگی خود قرار دارند، کند.

 

***ایرنا: این آموزش ها با تمرکز بر چه نکته هایی باید انجام شوند؟

**احمدی: در این آموزش ها می توان به افراد نکته های لازم در راستای مراقبت از روح و جسم خود و فراگیری مهارت هایی را که در دوران پیری به آنها کمک خواهد کرد، ارایه داد.

 

***ایرنا: در کنار آموزش چه راهکارهایی را می توان همزمان اتخاذ کرد؟

**احمدی: تشکیل اتحادیه های سالمندی یکی دیگر از راهکارهایی است که می توان اتخاذ کرد. اکنون اتحادیه های مختلفی در زمینه ی سالمندان مشغول به کار هستند؛ ولی لازم است که گروه های قدیمی و جدید در سراسر کشور با یکدیگر همکاری داشته باشند و اتحادیه یی واحد و ملی را تشکیل دهند. مهم ترین نکته ای که در تشکیل چنین نهادی باید مورد توجه قرار داشته باشد این است که این سازمان ها باید بصورت مردمی و بدون اِعمال نظارت دولتی فعالیت کنند و به عبارتی دیگر در قالب سازمان مردم نهاد(NGO) در این خصوص فعالیت کنند.

 

***ایرنا: آیا کهریزک به عنوان بزرگ ترین سازمان مردم نهاد در حوزه ی سالمندان در این خصوص اقدامی انجام داده است؟

**احمدی: ما در بازدیدهایی که از استان ها و شهرستان های مختلف به عمل می آوریم اقدام های نخستین در این خصوص را در پیش گرفته ایم و تعامل خوبی با سایر استان ها داریم. البته اتحادیه یی که ما در فکر تشکیل آن هستیم، «اتحادیه آسایشگاه های خصوصی و خیریه» سراسر کشور است.

 

***ایرنا: دولت و مجلس در این میان چه اقدام هایی باید در حمایت از سازمانهای مردم نهاد بکنند؟

**احمدی: ما سازمانی مردمی هستیم و هرگز کمکی از دولت نخواسته ایم؛ ولی با توجه به اینکه ما با حمایت و نگهداری از سالمندان ناتوان جامعه بخشی از بار دولت در حمایت از این افراد را به دوش می کشیم، دولت می تواند حمایت هایی را از موسسه های خیریه به عمل آورد.

 

***ایرنا: ممکن است چند مورد از مصداق های این نبود حمایت را نام ببرید؟

**احمدی: با برداشته شدن یارانه ی انرژی، هزینه های گزافی به آسایشگاه خیریه ی کهریزک تحمیل شده است. هزینه ی قبض های گاز، آب و برق ما در گذشته نزدیک به هشت میلیون تومان بود؛ در حالی که اکنون این هزینه چیزی نزدیک به ۸۰ میلیون تومان در ماه است. شایسته است که دولت حمایت لازم در این خصوص را از تشکل های خیریه که به نوعی کار دولت را انجام می دهند، اِعمال کند. دولت همچنین می تواند در خصوص تهیه ی داروهای سالمندان از ما حمایت کند.

 

***ایرنا: آیا کهریزک در این خصوص تقاضای خود را بصورت رسمی اعلام کرده است؟

**احمدی: بله. ما چندین بار با مسوولان در این خصوص مکاتبه کرده ایم؛ ولی پاسخی دریافت نکرده ایم. چرا نباید یارانه هایی که به همه ی مردم تعلق می گیرد به سالمندان ما تعلق نگیرد؟ این مبلغ خود می تواند در خدمات رسانی بهتر موسسه های خیریه موثر باشد.

این حمایت ها همچنین می تواند عاملی در راستای افزایش انگیزه ی خیران برای تاسیس آسایشگاه های جدید باشد. در صورت اعمال حمایت های دولتی ما همچنین قادر خواهیم بود اقدام های مفیدی را که در کهریزک انجام می دهیم در سطح سایر استان ها نیز پیاده کنیم.

ما حتی چنین مشکل هایی را همزمان با روی کار آمدن دولت آقای روحانی و باتوجه به اینکه وی نخستین بازدید خود را روز تاسوعای حسینی از کهریزک داشتند با دولت او مطرح کردیم. ولی متاسفانه پیگیری های ما در خصوص حامل های انرژی به جایی نرسیده است.

 

***ایرنا: این نبود حمایت از سوی خانواده ی سالمندان نیز صورت می گیرد؟

**احمدی: متاسفانه بله. ما در کهریزک سالمندان فراوانی داریم که خانواده های آنها با وجود برخورداری از وضعیت اقتصادی مناسب، آنها را به کهریزک می فرستند. هزینه های یک سالمند بسیار بالا است. بسیاری از این افراد در دوران سالمندی خود با مشکل هایی نظیر بی ارادگی، انواع عفونت ها، فشار خون و ده ها مشکل دیگر روبرو می شوند. بسیاری از خانواده های آنها حتی حاضر به تقبل بخشی از این هزینه ها نیز نیستند.

ما در سال تنها ۵۰۰ میلیون تومان صرف خرید پوشینه می کنیم. هزینه ی هر تخت در کهریزک نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در ماه برای بیماران عادی و یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برای بیماران مبتلا به «ام.اس» (اختلال حرکتی) است. بخش مربوط به بیماران «ام.اس» ما نیز که در منطقه بی نظیر است، هزینه های بسیار بالایی دارد که افزون بر هزینه ی تخت و نگهداری و …، داروهای گران این بیماری را نیز شامل می شود.

 

***ایرنا: آیا این نبود حمایت تاثیری نیز بر سیاست های شما داشته است؟

**احمدی: ما در کهریزک وظیفه داریم بهترین خدمات را در اختیار سالمندان قرار دهیم. ولی متاسفانه گرانی و تحریم ها و نبود حمایت کافی، از کیفیت خدمات رسانی می کاهد. با این وجود ما همواره تلاش کرده ایم که جلوی افت کیفیت را بگیریم. غذایی که ما به ساکنان کهریزک می دهیم از بهترین کیفیت برخوردار است. به لطف خدا و کمک های مردم تلاش کرده ایم اندکی از کیفیت خدمت رسانی به این افراد کاسته نشود.

 

 

***ایرنا: آقای دکتر در حال حاضر جمعیت دقیق سالمندان کهریزک چند نفر هستند؟

**احمدی: هزار نفر سالمند و ۷۵۰ نفر معلول.

 

***ایرنا: آیا کهریزک برای پذیرش این افراد شرایط خاصی دارد؟

**احمدی: بله. ما تنها کسانی را که شامل دو اصل فقر مالی و بی کس بودن بشوند را می پذیریم. البته افرادی که سرپرست ضعیفی که قادر به نگهداری از آنها نیست، دارند نیز می توانند به کهریزک مراجعه کنند.

 

***ایرنا: با توجه به نزدیکی شما با سبک زندگی آسایشگاهی، معایب این نوع زندگی را بیشتر می دانید و یا مزایای آن را؟

**احمدی: به نظر من اگر سالمندان بتوانند در کانون خانواده و نزدیک به عزیزانشان زندگی کنند، شرایطی بسیار بهتری خواهند داشت.

 

***ایرنا: حتی در شرایطی که رفتار درست و محبت آمیزی با آنها صورت نمی گیرد؟

**احمدی: باور کنید آنها حتی زندگی در چنین شرایطی را به آسایشگاه سالمندان ترجیح می دهند. باوجود اینکه در آسایشگاه بهترین مراقبت، امکانات، تغذیه و … در اختیار آنها قرار می گیرد، دوری از خانواده، آنها را گوشه گیر و منزوی می کند. پیرزن و پیرمردها چشم به دیدار فرزندان و نوه های خود و گفت و گو با آنها دارند؛ نعمتی که آسایشگاه، آنها را از آن محروم می کند.

جوان های خانواده باید تحمل سختی و سخنان گاه ناراحت کننده ی سالمندان را که ناشی از احساسات و تغییرهای پیری است داشته باشند و با بروز کوچک ترین مشکلی والدین خود را به آسایشگاه ها منتقل نکنند. این نیز به همان مشکل های فرهنگی که به آن اشاره کردم، برمی گردد.

 

***ایرنا: حتی ممکن است نگهداری از این افراد در منزل شفای روحی و جسمی برای آنها باشد.

**احمدی: درست است. آسایشگاه کهریزک به تازگی برنامه یی با عنوان «آسایشگاه در منزل» را در چند منطقه از تهران و کرج آغاز کرده است که در آن بجای اینکه سالمند به آسایشگاه منتقل شود، گروهی متشکل از پرستار، پزشک، فیزیوتراپ و روانشناس به منزل او مراجعه می کنند. ما این کار را به تازگی و با جمعیتی ۱۲۶ تَنی در تهران و ۲۵۰ تنی در کرج آغاز کرده ایم و امیدواریم بزودی بتوانیم این جمعیت را افزایش دهیم.

ما تمام تلاش خود را برای جلوگیری از ورود سالمند به آسایشگاه انجام می دهیم. چراکه آمدن به آسایشگاه مساوی با وارد شدن ضربه ی روحی شدیدی به سالمند است و او را خرد می کند.

 

***ایرنا: آقای دکتر برنامه یی که به آن اشاره کردید بسیار شایان توجه و ارزشمند است و در صورت اطلاع خانواده ها از آن ممکن است بسیاری مایل به همکاری یا استفاده از خدمات شما باشند. ولی این پرسش مطرح می شود که چرا چنین برنامه هایی از سوی نهادهایی نظیر تلویزیون و … مورد تبلیغ و حمایت واقع نمی شوند؟

**احمدی: من باید این گله را بکنم که رسانه ها هیچ وقت برای تهیه ی گزارش یا برنامه سازی سراغ سالمندان نمی روند؛ مگر در آستانه ی روز پدر، مادر یا سالمند. کهریزک هرگز دنبال چیزی نمی رود. این در شان سالمندان ما نیست که ما برای برنامه سازی در خصوص آنها به تلویزیون التماس کنیم. تلویزیون به عنوان رسانه ی ملی باید خود پیگیری و برنامه ریزی در این خصوص را انجام دهد. تلویزیون می تواند با برنامه سازی از نهادهایی نظیر کهریزک افزون بر فراهم کردن شرایط الگوبرداری اداره و برنامه های کهریزک در سایر شهرهای کشور، کمبودها و مشکل های سالمندان را نیز به تصویر بکشد و موجب رفع آنها شود. ما هیچ وقت از تلویزیون خواهش نخواهیم کرد برای برنامه سازی به کهریزک بیایند. آنها باید خود این وظیفه را بجا بیاورند.

 

***ایرنا: ولی ارتباط کهریزک و مردم و افزایش حمایت ها از طریق تلویزیون امکان رشد فراوانی دارد.

**احمدی: درست است. ما به خوبی از این نکته آگاه هستیم؛ ولی کهریزک توانایی پرداخت میلیون ها تومان پول در دقیقه برای حضور در برنامه های تلویزیون را ندارد. در همه ی سازمان ها و نهادها به محض اینکه اسمی از کهریزک برده می شود، مردم با اشتیاق فراوان برای همکاری و کمک و تسریع کارهای ما وارد صحنه می شوند. در حالی که تلویزیون در این حوزه به شدت کم کاری کرده است.

 

***ایرنا: جالب این است که علاوه بر ترویج فرهنگ سالمندی و احترام به سالمند، حتی برنامه سازی در خصوص تفریح سالمندان نیز در تلویزیون صورت نمی گیرد.

**احمدی: متاسفانه همینطور است. ما در کهریزک به بهانه ها و در روزهای مختلف جشن برگزار می کنیم. روحیه ی حساس و شکننده ی افراد سالمند می تواند با برنامه سازی شاد و مفرح و مناسب با سن و نیازهای آنها بهبود فراوانی پیدا کند. تلویزیون نه در این حوزه برنامه سازی خوبی انجام داده است و نه در ترویج و به تصویر کشیدن برنامه های ما شرکت می کند.

 

***ایرنا: در کهریزک چه برنامه های دیگری در راستای تقویت روحیه سالمندان صورت می گیرد؟

**احمدی: ما در شمال ایران استراحتگاهی داریم که چندین بار در سال سالمندانی را که از توانایی حرکتی کافی برخوردار هستند، برای تفریح و استراحت به آنجا می بریم. افزون بر این سفرهای زیارتی نیز به شهرهای زیارتی نظیر قم و مشهد ترتیب می دهیم. همچنین ما کلاس های مختلف تیاتر، نقاشی و طراحی، گلدوزی، منبت کاری، قرآن، حافظ خوانی و … داریم.

 

***ایرنا: با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن آمار سالمندی در ایران آیا کهریزک پاسخگوی جمعیت مراجعان بوده است؟

**احمدی: ما در حال تاسیس شعبه یی جدید در کرج هستیم که ساخت آن از سال ۱۳۸۱ آغاز شده است.

 

***ایرنا: آیا در این آسایشگاه نیز قرار است علاوه بر سالمندان از معلولان نگهداری شود؟

**احمدی: بله. ما در شعبه ی جدید حدود هزار و پانصد تخت را پیش بینی کرده ایم. بخش های مختلف این شعبه در حال آماده سازی است و در ماه گذشته ما بخش کودکان استثنایی را در این مکان افتتاح کردیم.

 

***ایرنا: آیا کهریزک پروژه های جدید دیگری نیز در دست دارد؟

**احمدی: بله. ما در زمینی که شهرداری در اختیار ما قرار داده است، پروژه یی را در منطقه ی ۲۲ تهران کلید زده ایم و قصد داریم در این مکان آسایشگاهی روزانه برای سالمندان تاسیس کنیم. افرادی که بازنشسته هستند و مکانی برای فعالیت و سپری کردن اوقات خود ندارند و در مکان های نامناسبی نظیر پارک ها وقت خود را می گذرانند، می توانند به این مجموعه ی نو مراجعه کنند و از امکاناتی نظیر کتابخانه و امکانات تفریحی دیگر بهره مند شوند.

یکی دیگر از برنامه های تازه ی آسایشگاه کهریزک نگهداری موقت از سالمندان بی بضاعتی است که بیمار هستند یا توان حرکتی ندارند و خانواده های آنها نمی توانند برای مدتی به دلایلی نظیر سفر و … از آنها نگهداری کنند. ما از این افراد در مجموعه یی که به نوعی هتلی برای سالمندان است، نگهداری خواهیم کرد.

موسسه ی کهریزک بیمارستانی نیز در جنوب تهران تاسیس کرده است که روزانه نزدیک به هزار و ۵۰۰ نفر را از سراسر ایران با قیمتی بسیار پایین معاینه می کند.

 

***ایرنا: آیا حمایت های صورت گرفته از سوی کهریزک بیشتر جنبه ی مالی دارند؟

** احمدی: خیر. یکی از فعال ترین گروه ها در کهریزک، گروه بانوان نیکوکار ما هستند. این گروه که نزدیک به سه هزار عضو در آن فعالیت می کنند، برنامه های بسیاری نظیر برگزاری نمایشگاه های متعدد را در دستور کار دارد. حتی روزانه نزدیک به ۲۰۰خانم و آقا از نقاط مختلف تهران به آسایشگاه مراجعه می کنند و در کار خدمات رسانی به سالمندان و معلولان مشارکت می کنند.

 

***ایرنا: با وجود این طرح هایی که شما به آنها اشاره کردید بدون شک هزینه های سرسام آوری را به دنبال دارند. بودجه ی آنها نیز از طریق کمک های مردمی تامین می شود؟

**احمدی: بله. خدا را شکر باوجود همه ی مشکل های اقتصادی و … حمایت های مردمی همچنان پابرجا است و مردم با جان و دل به کهریزک کمک می کنند. حتی در زمان حاضر گوشت مورد استفاده در آسایشگاه از طرف مردم تامین می شود و بقیه ی نیازمندی ها را نیز با کمک های مردمی خریداری می کنیم.

افرادی نیز هستند که کارمند یا بازنشسته هستند و خود داوطلبانه برای زندگی به کهریزک مراجعه می کنند و حقوق خود را در اختیار این نهاد قرار می دهند. ولی ما هرگز از کسی مطالبه ی پول نمی کنیم. در زمان حاضر نزدیک به ۱۵۰ هزار نیکوکار با کهریزک همکاری می کنند.

ما سعی می کنیم به گونه ای به سالمندان و معلولان کهریزک رسیدگی کنیم که انگار آنها پدر و مادر خود ما هستند. باور کنید من در مدتی که مدیریت این موسسه را بر عهده داشتم هرگز ناامید نشده ام و مانند یک معجزه بودجه ی ما هر ماه به بهترین شکل تامین می شود.

 

***ایرنا: آیا کهریزک چنین برنامه هایی را در سایر استان ها نیز دارد؟

**احمدی: ما ارتباط بسیار خوبی با بقیه ی استان های کشور داریم و امیدوار هستیم با یاری خیران بتوانیم فعالیت های خود را در سطح آنها گسترش دهیم. همه ی استان ها از ما الگو می گیرند و حتی زمانی که قصد تاسیس آسایشگاهی را دارند از نظر و ابزارهای اداره ی ما استفاده می کنند.

 

***ایرنا: آیا قرار است این طرح از طرف کهریزک انجام شود یا ارتباطی با دولت و سایر نهادها نیز برای مشارکت در آن برقرار شده است؟

**احمدی: ما از بین نهادهای دولتی با بهزیستی ارتباط داریم و با اینکه زیر پوشش بهزیستی نیستیم از نظر اداری با آنها در تعامل هستیم. افزون بر این تفاهم نامه یی نیز با دانشگاه علوم پزشکی تهران امضا کرده ایم و قصد داریم موسسه یی تحقیقاتی با تمرکز بر پزشکی سالمندان و داروهای آنها راه اندازی کنیم. البته تحقیقات در این خصوص از مدتی پیش آغاز شده است.

 

***ایرنا: هدف اصلی از چنین طرحی چیست؟

**احمدی: یک سالمند ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری های مختلف در روز، نزدیک به هفت قرص مصرف کند. تحقیق های ما در این موسسه مشخص خواهد کرد که داروهای تجویزی برای سالمندان باید چه ترکیب و مقداری داشته باشد و اینکه آیا می توان دارویی را که برای سرماخوردگی یا سایر بیماری ها به مردی سی ساله تجویز می شود، برای سالمندی ۶۰ ساله نیز تجویز کرد؟

 

***ایرنا: پیش از این تحقیقی در خصوص طب سالمندی در کشور صورت نگرفته است؟

**احمدی: خیر. نکته مهم تری که ما در تحقیق های خود قصد توجه به آن را داریم نیازهای جسمی در کنار نیازهای روحی سالمندان و البته آموزش صحیح در راستای چگونگی رسیدگی به این نیازها است. نگاه به طب سالمندی و رسیدگی به افراد در سن بالا باید با رویکردی جدید و نگاهی متفاوت انجام شود. ما احتیاج به پزشک و روانشناس سالمندان داریم. حتی پرستاری که قرار است از سالمندان نگهداری کند باید آموزش لازم در این خصوص را ببیند. ما باید دوره های مطالعه و سپس آموزشی در این خصوص را در سراسر ایران آغاز کنیم.

 

***ایرنا: در کنار آموزش که شما پیشتر نیز به آن اشاره کردید، دیگر چه راهکارهای مفیدی را می توان در سطح کشور اتخاذ کرد؟

**احمدی: ما موفق نخواهیم شد حتی اندکی از مشکل های سالمندان را رفع کنیم؛ مگر اینکه به شناخت درستی از مشکل های سالمندان سراسر کشور برسیم. بهترین راه دستیابی به این شناخت نیز «اطلس جامع سالمندی کشور» است.

 

***ایرنا: این اطلس چگونه از طریق کسب اطلاعات مشکلات را رفع خواهد کرد؟

**احمدی: اگر ما در فکر برنامه ریزی برای آینده هستیم باید اطلاعات کافی در زمینه ی سالمندان کسب کنیم. ما نمی توانیم برنامه ریزی برای همه ی سالمندان ایران را با در نظر گرفتن جمعیت سالمندان تهران و نیازهای آنها پیش ببریم. این اطلس مشخص کرد که سالمندان کشور در نقاط مختلف چه نیازها و کمبودهایی دارند. رابطه ها و گسست های خانوادگی در کدام بخش ها بیشتر است و پرسش های دیگری که با پاسخ دادن به آنها در کنار تقویت زیرساخت های مدیریتی در راستای برنامه ریزی در خصوص رفع مشکل های سالمندان، می توان به آینده یی روشن در این خصوص امیدوار بود.

 

***ایرنا: این اطلس چه ویژگی هایی باید داشته باشد و چه معیارهایی باید در آن در نظر گرفته شود؟

**احمدی: این اطلس تراکنش سالمندان در سراسر کشور و نیازها و مشکل های آنها را با در نظر گرفتن معیارهای اقلیمی، فرهنگی، قومیتی و …مد نظر قرار می دهد. بدون شک نیازها و مشکل های یک سالمند تهرانی با سالمندی کردستانی متفاوت است.

همانطور که پیشتر اشاره کردم مرحله ی نخست باید انجام مطالعه و نیازسنجی باشد. سپس لازم است اقدام هایی نظیر روش های صحیح انتقال و آموزش دانش، آموزش به خانواده ها، ترویج آموزش های خودمراقبتی به سالمندان، آموزش و ترویج فرهنگ سالمندی در جامعه، مشارکت فعال سالمندان در برنامه ریزی و سیاست گذاری های حوزه های مختلف مربوط به آنها، تسهیل دسترسی سالمندان به امکانات آموزشی و تفریحی و در نهایت توجه به امکانات عمومی از طرف دولت نظیر ایجاد بیمه ی سالمندی صورت بگیرد. باتوجه به زمانبر بودن این طرح لازم است که اقدام برای آغاز آن از هم اکنون آغاز شود. موسسه ی کهریزک با همکاری برخی دیگر از نهادها اقدام هایی را در این خصوص آغاز کرده است.

 

***ایرنا: شما به تنظیم اطلس سالمندی و آغاز تحقیقات همزمان با آن به عنوان بهترین راهکار رفع مشکلات سالمندان اشاره فرمودید. چرا چنین طرحی تا این حد با تاخیر و از سوی نهادی نظیر کهریزک و نه دولت کلید زده شده است و نیازهای سالمندان به اندازه ی کافی مورد توجه نیست؟

**احمدی: روش، اخلاق و رفتار جامعه ی ما در گذشته به نحوی بود که سالمندان در آن جای داشتند و خانواده ها آنها را نزد خود نگاه می داشتند. با ورود به زندگی نو و وقوع یک گذار فرهنگی که در آن این روش ها و باورها تفاوت زیادی با گذشته پیدا کردند، این لزوم کمتر احساس شد. علاوه بر این تفاوت های زندگی امروز از نظیر اقتصادی، فرهنگی، حتی فضا و شهرسازی نگهداری از سالمندان را برای بسیاری از افراد دشوار کرده است. ولی متاسفانه هیچ یک از این تغییرها از سوی دولت و نهادهای مسوول مورد توجه قرار نگرفته است.

طبق آمارها و بررسی ها قرار است تا ۴۰ سال آینده و زیر تاثیر رشد شدید جمعیت، تعداد قابل توجهی از مردم ایران با خروج از رده ی جوانی و میانسالی به رده ی سالمندی پای بگذارند. با توجه به این رشد جمعیت، دولت باید به فکر آینده باشد و راهکارهای اساسی درخصوص حمایت از سالمندان را از همین امروز اتخاذ کند.

این افراد روزگاری نیروهای جوان مملکت بوده اند و به کشور خدمت کرده اند. شاید برنامه ریزی برای سالمندان امروز ما اندکی دیر باشد ولی برنامه ریزان در دولت باید با آغاز جمع آوری اطلاعات و تنظیم اطلس سالمندی به فکر نسل آینده باشند.

 

*گفت و گو از: عطیه میرقراه چولو (گروه پژوهش های خبری)