مقالات علمی/سالمندی، دورانی لذت‌بخش یا استرس‌زا

یک روان شناس بالینی گفت: کنترل و محدود کردن سالمندان به مرور زمان احساس استقلال را از بین می‌برد و آن‌ها را به کودکانی دست و پاگیر تبدیل می‌کند که ملزم به رعایت قواعد دوران کودکی هستند.

محمد یعقوبیا ظهار کرد: افراد با پا گذاشتن به میان سالی که همان سنین میان ۶۰ تا ۶۵ سال است با دو نگرانی روبه‌رو می‌شوند. افت عملکرد اندام‌ها و بروز بیماری‌های مختلف به دلیل بالا رفتن سن نخستین مشکل استرس زا در سالمندان است و پس از آن مشکلات روحی در این افراد افزایش می‌یابد.

 وی افزود: برخی افراد در دوران سالمندی با مرور خاطرات جوانی نسبت به زندگی گذشته خود به نوعی احساس شکست و نا امیدی می‌کنند و این احساس به بروز حالت‌هایی مانند کاهش عزت نفس، یاس و اختلالات روانی منجر می‌شود.

 این روان شناس بالینی خاطرنشان کرد: سالمندانی که از گذشته خود خشنود هستند و میان احساس‌های خوشایند و ناخوشایند خود سازش ایجاد می‌کنند از سلامت روان بهتری برخوردارند، باید سالمندان به این درک برسند که ارزش و احترام افراد به یکدیگر وابسته به شغل و دارایی نیست بلکه انسان‌هایی مورد احترام واقع می‌شوند که به موارد اخلاقی مانند انسانیت و صداقت پایبند باشند.

 یعقوبی با تاکید بر اینکه لازم است به تامین بهداشت و سلامت روان سالمندان توجه ویژه‌ای شود، ادامه داد: انجام معاینات دوره‌ای از زمان میان‌سالی، فراهم آوردن شرایط تفریحی و سرگمی و آموزش برخی مهارتها از راهکارهایی است که با تکیه بر آن‌ها می‌توان شادی و آرامش خاطر سالمندان را تضمین کرد.

 وی با بیان اینکه استفاده از تجربیات و تخصص سالمندان در موارد گوناگون به حفظ احترام و ارزش جایگاه آن‌ها کمک خواهد کرد، افزود: برای مثال فرهنگ‌سراها می‌توانند از توانایی معلمان، اساتید و هنرمندان سالمند استفاده کنند تا دانش آموزان و معلمان از تجربیات این قشر بهره‌مند شوند.

 این روان شناس بالینی با بیان اینکه اختصاص فضای‌های مناسب برای تفریح سالمندان در بازتوانی آن‌ها مفید است، خاطرنشان کرد: برگزاری مسابقات مختلف ورزشی برای سامندان و تشویق آن‌ها به شرح حال نویسی به سلامت روان سالمندان کمک می‌کند.

 یعقوبی ادامه داد: برای تامین سلامت روان، آموزش به سالمندان برای سازگاری با دوران پیری باید از میان‌سالی آغاز شود و مواردی مانند نگرش مثبت به پیری و کنار آمدن با فراموش کاری، کاهش قوای ذهنی و جسمی به این قشر آموزش داده شود.

 وی با بیان اینکه این آموزش‌ها در سالمندی نیز باید ادامه پیدا کند، تصریح کرد: گاهی خود سالمندان از وضعیت روانی خود گزارش می‌دهند و دیگران را از احساس نا امیدی و یاس خود آگاه می‌کنند اما گاهی فرد سالمند خویشاوندی ندارد و یک سیستم مددکاری قوی باید با او در رابطه باشد که در صورت بروز مشکلات روانی از سالمند حمایت کنند.

 این روان شناس بالینی با بیان اینکه باید زمینه‌های تفریحات سالم و سرگرمی‌های مفرح برای سالمندان فراهم شود، خاطرنشان کرد: در نظر گرفتن مکان‌هایی ویژه سالمندان به منظور تفریح به ویژه گردهم‌ آمدن آن‌ها و استفاده از تجربیات یکدیگر برای رفع نیازهای مشترک بسیار حایز اهمیت است.

 یعقوبی با بیان اینکه سالمندان در گذشته نقش حمایت کننده داشته‌اند، اضافه کرد: مشورت کردن با آن‌ها به حفظ احترام آن‌ها بسیار کمک می‌کند و این امر به صمیمیت بیشتر اعضای خانواده نیز کمک می‌کند. سالمندان باید تلاش کنند عملکردها و توانایی‌های مثبت خود در گذشته را دوباره احیا کنند، با بازگشت به توانایی‌های گذشته و انجام دوباره آن‌ها در دوران میان‌سالی موجب می‌شود سالمندان به اهمیت وجود خود پی‌ببرند.

این روان شناس بالینی با تاکید بر اینکه اطرافیان باید از کنترل و محدد کردن سالمندن در انجام امور شخصیشان پرهیز کنند، خاطرنشان کرد: توصیه می‌شود سالمندان با دیگران بیشتر در ارتباط باشند، سالمندان باید بپذیرند که هر دوره‌ای سنی با تغییرات و مشکلات همان دوره همراه است و باید با تقویت رشد شخصیتی و استقلال هر دوره‌ای از زندگی را پشت سر گذاشت.

 وی با اشاره به اینکه سالمندان باید از تحرک کافی به همراه یک رژیم غذایی مناسبی برخوردار باشند، خاطرنشان کرد: فراهم آوردن چنین شرایطی موجب می‌شود سالمند از زندگی خود در دوران پیری لذت برده و احساس خرسندی کند.

 این روان شناس بالینی با بیان اینکه افرادی که در گذشته بسیار مستقل یا وابسته بودند در دوران سالمندی آسیب پذیرترند، ادامه داد: ایجاد یک سیستم مددکاری منسجم و قوی برای رفع خلاهای دوران سالمندانی لازم است.