نسخه ای برای افزایش امید به زندگی

سالمندی، فرآیندی است که متوقف نمی شود اما می توان با زندگی سالم و مراقبت های ویژه این دوران را به دوران مطلوب، لذت بخش و توأم با سلامتی تبدیل کرد.

[divider]

سالمندان به عنوان گنجینه های خانواده به مراقبت و توجه خاص نیاز دارند و سلامت این قشر یکی از مسائل و مشکلات بهداشتی به شمار می رود و مقابله با مشکلات آن ها به برنامه ریزی های دقیق و صحیح نیاز دارد.

براساس آمار دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، ۶۵ هزار سالمند در خراسان شمالی وجود دارند که ۵۶ درصد آن ها در روستاها ساکن هستند.

یک کارشناس تغذیه به اهمیت تغذیه دوران سالمندی اشاره می کند و می گوید: تغذیه سالم، ساده و کم حجم، بهترین توصیه تغذیه ای برای سالمندان است، به طوری که تمام نیازهای آن ها را برطرف می کند.

«شهلا جودت» می افزاید: اگر چه دوران سالمندی به سنین ۶۰ سال و بالاتر از آن اطلاق می شود، اما تغییرات این دوران از سال ها قبل آغاز می شود و توجه به تغذیه در این دوران به دلیل تغییر نیازهای تغذیه ای بدن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی مواد غذایی مصرفی در برنامه روزانه این دوران را بسیار پر اهمیت تلقی می کند و اظهار می دارد: سالمندان باید غذاهای کم چرب، کم کلسترول، پر فیبر و کم نمک استفاده و از مصرف غذاهای چرب، سرخ کرده و آماده به شدت پرهیز کنند.

وی با بیان این که غذای سالمندان به روش آب پز، بخارپز، کباب شده یا تنوری که بهتر و بی ضررتر است باید تهیه شود، تصریح می کند: مصرف روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب برای پیشگیری از یبوست و کم آبی مفید است زیرا افراد سالمند بیشتر در معرض یبوست و کم آبی بدن قرار دارند.

وی توضیح می دهد: با افزایش سن، نیاز متابولیسمی بدن به انرژی کمتر از دیگر گروه های سنی است و سالمندان به غذای کمتری نیاز دارند.

«جودت» عنوان می کند: پروتئین مورد نیاز بدن باید از منابع با کیفیت بالا نظیر مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، گوشت های کم چربی و فرآورده های لبنی بدون چربی تهیه شود و هم چنین مصرف مغز دانه های گیاهی نظیر گردو، بادام، فندق و پسته به میزان مناسب برای سالمندان مفید است.

وی تأکید می کند: با توجه به آن که اسیدهای چرب ترانس موجود در روغن های نباتی جامد احتمال ابتلا به بیماری های قلبی – عروقی را افزایش می دهد، سالمندان باید از مصرف این روغن ها به شدت پرهیز و روغن زیتون و کنجد را جایگزین آن کنند.

به گفته این کارشناس، مصرف منظم اسید چرب امگا ۳ می تواند سالمندان را در برابر بیماری های قلبی به ویژه سکته های قلبی محافظت کند و ماهی دارای بیشترین مقدار این نوع اسید چرب است که مصرف هفته ای ۲ بار آن توصیه می شود.

وی خاطر نشان می کند: اسید فولیک، برای پیشگیری از تصلب شرایین، افسردگی و دیگر اختلالات عصبی و شناختی نظیر آلزایمر در سالمندان بسیار مفید است که می توان از جوانه گندم، لوبیای قرمز، اسفناج، کلم بروکلی و مرکبات برای تأمین اسید فولیک بدن استفاده کرد.«جودت» با بیان این که جذب ویتامین B با افزایش سن کاهش می یابد، می گوید: بلغور، جو، تخمه آفتابگردان، سیب زمینی، موز، عدس و اسفناج از منابع خوب ویتامین B به شمار می رود.

وی می افزاید: ویتامین D در حفظ توده عضلانی سالمندان مؤثر است کمبود آن، به ویژه در افرادی که فعالیت بدنی کمتری دارند مشکل ساز است با مصرف روغن و انواع ماهی، تخم پرندگان، جگر گوساله و شیر غنی شده با ویتامین D می توان از شکستگی های پی در پی عضلات در این دوران پیشگیری کرد.

کارشناس سالمندان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز می گوید: برنامه های آموزشی ترویج شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی به منظور افزایش طول عمر همراه با رفتار سالم با تأکید بر تغذیه مناسب در همه شهرستان های استان در حال اجراست.

«علی نیا» به اجرای برنامه های ادغام یافته و جامع سالمندی در استان اشاره می کند و می افزاید: هدف از اجرای این برنامه ها کاهش بار بیماری های اولویت دار در گروه سنی کمتر از ۸۰ سال و کاهش معلولیت های ناشی از بیماری ها در گروه سنی ۸۰ سال و بالاتر نظیر بیماری های قلبی – عروقی، اسکلتی – عضلانی، فشار خون و دیابت است.

وی تصریح می کند: این برنامه ها که سلامت روانی و جسمی سالمندان را ارزیابی می کند از سال ۸۸ به شکل آزمایشی در شهرستان های استان اجرا می شود.

یک روان شناس نیز به اهمیت سلامت روان و افزایش امید به زندگی سالمندان اشاره می کند و می گوید: سالمندان باید اهداف خود را در این دوران گسترش دهند و برای پیشگیری از بیماری های شایع این دوران نظیر آلزایمر در کلاس های ورزشی ویژه گروه سنی خود شرکت کنند.

«سمیه عفتی» می افزاید: حل جدول، مطالعه، شرکت در فعالیت های فرهنگی، ورزشی، پرورش گل و داشتن برنامه های روزانه با هم سن و سالان خود در پیشگیری از اختلالات روانی و بیماری های مختلف در این دوران تأثیر بسزایی دارد.وی تأکید می کند: فرزندان و اطرافیان سالمندان باید با اصول نگهداری و نحوه برخورد با سالمندان آشنایی داشته باشند و سعی کنند از تجارب آن ها در زندگی خود بهره مند شوند.

وی ادامه می دهد: حضور فعال و روزانه در پارک ها، جمع دوستان و آشنایان و عضو بودن در انجمن های فعال و انجام کارهای خیرخواهانه در افزایش امید به زندگی و پیشگیری از احساس پوچی و بیهودگی این دوران بسیار تأثیرگذار است.

از سوی دیگر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان این که ۵۶ درصد سالمندان استان در روستاها و ۴۴ درصد در شهرها ساکن هستند، می گوید: ظرفیت های فیزیکی و روان شناختی سالمند نسبت به بزرگسال و جوان بسیار ویژه و خاص است، بنابراین باید نگاه پزشکی و توجه ویژه ای به این گروه داشته باشیم.

دکتر «ابراهیم گلمکانی» با بیان این که «سالمندان چه می گویند؟» شعار امسال سازمان جهانی بهداشت در هفته سالمند است، می افزاید: از سالمندی نمی توان پیشگیری کرد اما می توان تغییرات این دوران را با کنترل حوادث زندگی، بیماری های ژنتیک، عوامل اجتماعی و اقتصادی و به ویژه تغییر شیوه زندگی کاهش دهیم.

وی تصریح می کند: تغییر شیوه زندگی مهم ترین شاخصی است که در داشتن زندگی سالم برای سالمندان تأثیرگذار است که با خواب منظم و کافی، تغذیه صحیح، استعمال نکردن دخانیات، حفظ وزن مناسب و ورزش و فعالیت بدنی منظم امکان پذیر است.