توجه به سالمند زندگی ‌می‌آفریند

مادربزرگ‌ها، پدربزرگ‌ها و پدران و مادرانی که سال‌های شیرین زندگی خود را صرف تربیت، پرورش و تامین زندگی نسل‌های جوان کرده‌اند در دوران پیری و ناتوانی باید مورد توجه، حمایت، محبت و احترام قرار گیرند.

[divider]

اگر سالمندان توقع مراقبت، توجه و نگهداری را دارند این عادی‌ترین انتظاری است که می‌شود در این سن و سال از آنان داشت.

حساسیت بیش از حد و توقعات ظاهرا زیاد سالمندان در رابطه با نگرش اطرافیان شاید عادی باشد، چنانکه ما هم در مقابل زحماتی که برای عزیزی کشیده‌ایم در صورت ناسپاسی و بی‌توجهی شدیدا ناراحت می‌شویم و یا این که برای شنیدن یک حرف یا یک جمله به علت سنگینی گوش درخواست تکرار داشته باشیم و اطرافیان حوصله تکرار نداشته باشند، احساس سرخوردگی می‌کنیم، پس در اصل می‌توان گفت این اطرافیان سالمند هستند که باعث حساسیت آنان می‌شوند.

در یک خانواده گرم و مهربان، سالخوردگان کاملا راحت، آرام و پرحوصله هستند و روحیه شاد و مهربان خود را حفظ می‌کنند.

گاه مشاهده شده است در برخی از خانواده‌ها تا زمانی که فرد می‌تواند برای خانواده خدمت کند محبوب و عزیز است، اما همین که پا به دوران پیری (که دوران ضعف جسمی و روانی است) می‌گذارند مورد بی‌توجهی و یا ترحم قرار می‌گیرد که این هر دو عکس‌العمل غیر انسانی و نامعقول است.

باید بدانیم که همه کارهایی که برای سالمندان انجام می‌دهیم یک وظیفه است نه لطف چرا که ما به خاطر کارهایی که آنان انجام داده‌اند به آنان بدهکاریم و اگر خدایی ناکرده در خانه، خانواده و در اجتماع نتوانیم به بهترین وجه ممکن بدهکاری خود را ادا کنیم مدیون آنان خواهیم بود.

یک کارشناس در این مورد با اشاره به اصول بهداشت روانی سالمندان که اعضای خانواده آنان در ارتباط با سالمندان باید رعایت کنند بیان داشت: اطرافیان در درجه اول باید درک کنند که یک سالمند از جهت جسمی و روانی ضعیف شده است و نیاز به حمایت و کمک دارد و از طرفی احترام و محبت به سالمندان از ضروریات است لذا رفتار با سالمند باید انسانی و محبت‌آمیز باشد نه ترحم‌آمیز چرا که آنان این رفتارها را به خوبی درک می‌کنند.

سیداحمد محمدی در ادامه با اشاره به اینکه خوراک خوب، بهداشت، پوشاک و تفریح سالمند باید مورد توجه قرار بگیرد، افزود: نوع تغذیه در دوران سالمندی بسیار مهم است، به طوری که با یک برنامه غذایی صحیح می‌توان خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را در سالمندان کاهش داد.

وی گفت: مصرف کمتر چربی توسط سالمندان میزان ابتلا به سرطان روده، پانکراس و چربی خون را کم می‌کند، به طوری که تحقیقات نشان می‌دهد مصرف یک یا دو وعده از میوه‌ها و سبزی‌های تازه خطر ابتلا به بیماری قلبی را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه مراقبت از پدر و مادر بخش طبیعی از زندگی خانواده‌ها است، ادامه داد: در جامعه کنونی ما تا به حال روش جامعی برای کمک به فرزندان بالغی که مسئول مراقبت از نسل قدیمی‌تر از خود هستند تدوین نشده است.

این کارشناس با اشاره به اینکه مراقبت و نگهداری با دوست داشتن متفاوت است بیان داشت: بسیاری از ما گمان می‌کنیم اگر کسی را دوست داشته باشیم مراقبت از او ساده‌تر می‌شود، اما این درست نیست بلکه مراقبت از سالمندان به مهارت‌های خاصی نیاز دارد برای مثال نگاه‌کردن و گوش‌دادن، برنامه‌ریزی، داشتن همدلی، اندیشیدن در شرایط سخت، انجام اقدامات مناسب و کارکردن با دیگران را نمی‌توان با مهر و محبت بیاموزیم، بلکه این‌ها مهارت‌های آموختنی هستند.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه نگرش سنتی در مراقبت از والدین نیاز به بازنگری دارد خاطرنشان کرد: پدر و مادر شما هر مشکلی که داشته باشند کودک نیستند، بلکه آنها اعضای بالغ خانواده شما هستند که وقتی پا به سن می‌گذارند با توجه به شرایط، نیازهای خاصی پیدا می‌کنند.

این کارشناس لزوم مراقبت‌های پزشکی، خودداری از هرگونه شوخی، حرف کنایه‌آمیز و بی‌احترامی، لزوم دخالت سالمند در امور روزمره و خودداری از گفت‌وگو درباره مرگ‌و میر و صحبت‌های ناخوشایند نزد سالمند را از جمله راهکارهای اصولی در برابر سالمندان ذکر کرد و افزود: توصیه بهداشت روانی نهایتا این است که سالخوردگان در کنار خانواده و با عزیزان خود زندگی کنند و موقعیت خانوادگی آنان از نظر جا، اتاق محل زندگی، اسباب و اثاثیه مورد علاقه آنها حفظ شود.

یک کارشناس دیگر نیز در مورد توجه سالمندان در محیط‌ های اجتماعی گفت: توجه به سالمندان فقط به محیط خانه و خانواده معطوف نمی‌شود بلکه جامعه و مسئولین نیز در این رابطه باید نگاه و برنامه مخصوصی برای سالمندان داشته باشند.

وی اظهار داشت: سالمندان که بهترین سال‌های عمر گران‌بهای خود را صرف توسعه و سازندگی و خدمت به همین کشور کرده‌اند باید مورد توجه مسئولین کشوری و شهری یعنی همان کسانی که الان در راس امور و گاها جانشین همین سالمندان هستند قرار بگیرند.

محمد شریفی ادامه می‌دهد: احداث مکان‌های مناسب دارای فضایی با گل و گیاه و آب‌نما و ملزوماتی که به نشاط و شادابی سالمندان کمک و ارزش‌های والای انسانی سالمندان را حفظ می‌کند، مکانی درخور و شایسته برای قدم زدن، نشستن، هم‌صحبتی با یکدیگر و… که در عین حالی که اوقات سالمندان را می‌تواند به خوبی پر کند به آنان احساس زنده بودن و مورد توجه قرار گرفتن را بدهد کار سختی نیست و باید مسئولین برای سالمندان که روزی خودشان هم در این کسوت قرار می‌گیرند مهیا سازند و وظیفه اجتماعی خود را در مقابل آنان انجام دهند.