کیفیت زندگی بازنشستگان شاغل بهتر است یا غیرشاغل؟

نتایج یک تحقیق حاکیست که کیفیت زندگی بازنشستگان شاغل بهتر از بازنشستگان غیرشاغل است.

[divider]

به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا، شمار سالمندان جهان تا سال ۲۰۳۰ میلادی به ۱۶ درصد کل جمعیت جهان خواهد رسید. در جهانی که سریعا رو به پیر شدن می‌رود، افراد سالمند نقش مهمی در فعالیت‌های داوطلبانه، انتقال تجربه و دانش خواهند داشت و در بسیاری از جوامع دنیا بازنشستگان بعد از فراغت از کار همچنان به‌عنوان مشاور در سیستم‌های کاری باقی می‌مانند.

بدیهی است که این نقش عظیم و مشارکت مفید در امر توسعه زمانی می‌تواند توام با شادابی و لذت باشد که سالمندان از سلامت و رفاه کافی برخوردار باشند.

بازنشستگی را دورانی تعریف می‌کنند که فرد از نقشی که سال‌های متمادی داشته، جدا شده و در قالب جدید درمی‌آید و از آنجاکه سالمندان معمولا با نقش جدید آشنایی ندارند، دچار سرگردانی و اضطراب شده و برخلاف آنچه از بازنشستگی به عنوان شروع آزادی تصور می‌شود، سالمند خود را بیش از پیش افسرده می‌یابد که این موضوع از لحاظ روحی و جسمی تاثیر فراوانی بر کیفیت زندگی خواهد گذاشت.

کیفیت زندگی نیز عبارت است از میزان رفاه جسمی، روانشناختی و اجتماعی که توسط اشخاص درک می‌شود و نشان‌دهنده میزان رضایت فرد از موهبت‌های زندگی است.

پژوهشی در کشور با مطالعه بر روی ۱۶۰ بازنشسته شامل ۸۰ کارمند بازنشسته و ۸۰ کارگر بازنشسته به بررسی موضوع اشتغال مجدد بازنشستگان و تاثیر آن بر متغیرهای مختلف کیفیت زندگی پرداخته است.

در اپن پژوهش که توسط حمیده سلیم‌زاده و همکارانش انجام شده، میانگین سنی کارمندان بازنشسته، ۶۳ سال و کارگران بازنشسته ۶۲ سال بوده است. همچنین ۸۱ درصد کارمندان و ۲۹ درصد کارگران بازنشسته در این تحقیق اشتغال مجدد داشته‌اند.

یافته‌های این تحقیق نشان داد: میانگین عملکرد جسمانی، محدودیت عملکرد جسمانی،‌ محدودیت عملکرد عاطفی،‌ نشاط و سرزندگی،‌ کل کیفیت زندگی، نمره کل سلامت روان و نمره کل سلامت جسمانی در دو گروه بازنشسته شاغل و غیرشاغل از نظر آماری تفاوت معنی‌داری دارد؛ به این معنی که بازنشستگان شاغل از نظر شاخص کیفیت زندگی نسبت به بازنشستگان غیرشاغل وضعیت بهتری داشتند و در کل کیفیت زندگی بهتری گزارش کردند.

براساس همین یافته‌ها، متغیرهای درد جسمی، سلامت عمومی، عملکرد اجتماعی در بازنشستگان شاغل و غیرشاغل تفاوت آماری معنی‌داری نداشتند.

از دیگر نتایج این پژوهش آنکه کارگران سالمندی که به‌طور ناخواسته شغل خود را از دست داده بودند، از نظر عملکرد جسمانی و سلامت روانی در سطح بدی قرار داشتند.

این پژوهش با ارائه این نتایج که میان سلامت کارگران سالمند با توان کاری آنها ارتباط قوی وجود دارد، تاکید دارد که طبقه شغلی یکی از شاخص‌های مهم اجتماعی اقتصادی است و به دلیل اینکه این موضوع در ارتباط با میزان درآمد و سطح تحصیلات است، نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در سطح کیفیت زندگی بازنشستگان ایفا می‌کند.

با توجه به اهمیت شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی از جمله شغل و سطح درآمد در حیطه سلامت می‌توان گفت به‌طور کلی نتایج اجرای چنین تحقیقاتی امکان راهنمایی مطلوب‌تر را در حوزه سیاست‌گذاری‌های کلان فراهم می‌آورد تا در زمینه جلب مشارکت و تداوم همکاری بازنشستگان در جامعه فرهنگ‌سازی و چاره‌اندیشی شود و بتوان در زمینه بهبود وضعیت رفاهی و کیفیت زندگی بازنشستگان گام‌های موثری برداشت.