نوروز و لزوم مراقبت از سالمندان در پاندمی کرونا و امیکرون

ایام نوروز امسال با همه‌گیری ویروس کرونا و امیکرون همراه است، سالمندان جزو افراد در معرض خطر ابتلاء محسوب می‌شوند، عوارض شدید ناشی از این بیماری در افراد سالمند نسبت به دیگر گروه‌های سنی بیشتر است و با توجه به احتمال افزایش ریسک عوارض و خطر مرگ و میر، خودمراقبتی سالمندان یکی از بهترین راهکارها برای مقابله با کرونا است و رعایت برخی توصیه‌ها برای مراقبت بیشتر در این شرایط ضروری است.

در واکاوی بیشتر این مسئله و بررسی اهمیت خودمراقبتی سالمندان در دید و بازدیدهای نوروزی در شرایط اپیدمی کرونا با نگاه توکلی‌فرد متخصص پزشکی اجتماعی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

در دید و بازدیدهای نوروز توجه سالمندان به کدام موارد ضروری است؟

در دید و بازدیدهای عید نوروز کودکان یکی از گروه‌های ناقل بیماری کرونا و امیکرون هستند، وقتی کودکان به خانه پدربزرگ و مادربزرگ‌ها می‌روند آنها را در آغوش گرفته و می‌بوسند و احتمال ناقل بودن کودکان وجود دارد. باید در نوروز هم تا حد ممکن از تعامل زیاد و دورهمی های خانوادگی پرهیز شود، فرزندان سعی کنند با افرا سالمند بیشتر ارتباط تصویری در فضای داشته باشند و هر ملاقات حضوری با حفظ فاصله اجتماعی، زدن ماسک و تهویه مناسب هوا در مکان ملاقات فرد سالمند صورت بگیرد تا کودکان ناقل بیماری به آنها نباشند.

بایدها و نبایدها برای سالمندانی که به هر دلیلی مسافرت می‌روند، چیست؟

سالمندانی که دچار بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، پرفشاری خون و بیماری قلبی و عروقی هستند از سفر رفتن و حضور در ازدحام جمعیت در نوروز پرهیز کنند، اگر سالمندی برای رجوع به زادگاهش و یا هر مسئله مهم دیگر در نوروز به مسافرت رفت با دیدن هر نوع از علائم بیماری کرونا و امیکرون سریع موارد را به اطرافیان اطلاع داده تا اقدامات درمانی لازم برای آنها صورت بگیرد. باید سالمندان در طول سفر داروهای خود را همراه داشته باشند و تا حد امکان غذای خشک خانگی بخورند و از غذاهای بیرونی استفاده نکنند. در طول سفر از رفتن به اماکن پرازدحام خودداری کنند، در صورت لزوم وقتی وارد مکان‌های شلوغ شدند سریع با باز کردن پنجره‌ها تهویه هوا صورت بگیرد و فاصله اجتماعی را با اطرافیان حفظ کنند. احتمال دارد فردی ناقل ویروس کرونا باشد، باید سالمندان زدن دو ماسک (یک ماسک طبی سه لایه‌ای و ماسک پارچه‌ای) برای جلوگیری از ابتلاء به کرونای انگلیسی در ایام نوروز را فراموش نکنند.

درباره ابتلای خوشه‌ای خانواده‌ها به کرونای جهش یافته توضیح دهید؟

کرونای انگلیسی که ویروس جهش یافته کرونای قبلی است و امیکرون متأسفانه قدرت سرایت بسیار بیشتری دارد و قدرت کشندگی آن (۳۵ درصد بیشتر) بالا است، در کرونای قبلی بعد از پنج روز علائم در فرد مبتلا بروز پیدا می‌کرد و علائم شدید در روزهای ۱۲ و ۱۳ نمایان شده است، اما در کرونای جهش یافته از روی علائم بالینی ابتلاء فرد به ویروس تشخیص داده می‌شود و بعد از سه روز ابتلاء به بیماری به مرحله حاد می‌رسد، همه گیری کرونای انگلیسی به صورت خوشه‌ای است، وقتی یک فرد ابتلاء به ویروس را پیدا می‌کند همه خانواده درگیر می‌شوند و این اتفاق به دلیل سرایت بالای کرونای انگلیسی است. سالمندان در نوروز مراقب خود باشند و کرونا را جدی بگیرند، یک سال را به سختی گذراندیم، برای بسیاری از افراد رفتارها عادی شده است، اما خطر ابتلاء به این ویروس همچنان وجود دارد، باید سالمندان خود مراقبتی لازم را از خود داشته باشند تا با واکسیناسیون مردم کشور ایمنی کامل افراد جامعه و کنترل درمان صورت بگیرد.

علائم ابتلاء به کرونا و امیکرون در سالمندان چیست؟

کرونا ویروس و امیکرون مانند همه ویروس‌های تنفسی ابتدا ریه انسان را درگیر می‌کند، علائم اولیه ابتلاء به این ویروس در بین سالمندان با علائم تب، سرفه، تنگی نفس، کاهش حس بویایی، چشایی، سردرد، سرگیجه، اسهال و استفراغ است. احتمال دارد ابتلاء به این ویروس در بین سالمندان در ابتدا هیچ نوع علامتی نداشته باشد و بعد با شدیدتر شدن علامت‌ها حتی منجر به مرگ و میر این قشر می‌شود. اگر تب دمای بدن فرد سالمند از ۳۷.۷ درجه بیشتر باشد، باید مسئله را جدی گرفت، همیشه نباید منتظر بروز تب بسیار بالا در بین سالمندان برای ابتلاء به ویروس کرونا باشیم به دلیل اینکه شاید در بین سالمندان مسن‌تر علامت تب نشان داده نشود، تنگی نفس و سرفه علائم شایع کرونا در بین سالمندان است.

تشخیص بیماری کرونا و امیکرون از بیماری‌های زمینه‌ای در بین سالمندان چگونه است؟

سالمندان ممکن است بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی و تنفسی داشته باشند، گروهی از سالمندان هم به دلیل بی‌تحرکی که دارند احتمال دارد آمبولی ریه برای آنها اتفاق بیفتد، باید بیماری کرونا و امیکرون سالمندان از این نوع بیماری‌ها مجزا شود، برای مجزا کردن این دو بیماری به سالمندان توصیه می‌شود به اورژانس‌های بیمارستان‌ها مراجعه نکنند، چرا که ممکن است سالمندی مبتلا به کرونا نباشد و با مراجعه به اورژانس‌ها مبتلا به ویروس شود. در نتیجه بهتر است به کلینیک‌های تخصصی و مراکز جامع سلامت در سطح شهر مراجعه کنند. بسیاری از افراد در زمینه ابتلاء سالمندان به ویروس کرونا منتظر تب، درد عضلانی و تنگی نفس هستند در حالی که ابتلاء به کرونا در بین سالمندان در ابتدا بی علامت و علائم غیرطبیعی است.

دلایل افزایش ابتلاء سالمندان به ویروس کرونا و امیکرون چیست؟

سالمندان بنا به دلایلی بیشتر در معرض ابتلاء به این بیماری قرار دارند، با بالا رفتن سن سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و به دنبال آن بیماری‌های زمینه‌ای که سالمندان دارند، خطر عوارض کرونا را بیشتر می‌کند، با افزایش سن در سالمندان بروز بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشارخون، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی نیز افزایش پیدا می‌کند در نتیجه سالمندان با مجموع بیماری‌های زمینه‌ای، کاهش سیستم ایمنی بدن و افزایش سن که دارند بیشتر در معرض ابتلاء به ویروس کرونا و عوارض آن هستند، اثرات سن را در بین سالمندان نمی‌توان نادیده گرفت و نکته حائز اهمیت در بین قشر سالمندان توجه به پیشگیری از ابتلاء به این ویروس با رعایت موازین بهداشتی است.

کدام گروه از سالمندان در معرض ابتلاء کرونای جهش یافته و امیکرون قرار دارند؟

باید بدانیم همه گروه‌های سنی از کودک تا سالمند در معرض خطر ابتلاء به این بیماری هستند، متأسفانه سالمندان کهنسال‌تر که تنگی نفس دارند نسبت به سالمندان جوان‌تر بیشتر در معرض خطر ابتلاء به ویروس جهش یافته هستند و دچار مرگ و میر می‌شوند، هر چه قدر سن بالاتر رود احتمال ابتلاء به بیماری شدیدتر با عوارض بیشتر است و این اتفاق در بین سالمندان شیوع زیادتری دارد.

علاوه بر این موارد سالمندانی که در مراکز مراقبت و خانه سالمندان زندگی می‌کنند در معرض خطر ابتلاء هستند. ممکن است یک سالمند جوان بیماری زمینه‌ای نداشته باشد و سالمند کهنسال مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای بوده و بیشتر در معرض خطر ابتلاء قرار دارد، بیماری‌های ریوی مزمن، نارسایی کلیوی مزمن، قلبی و عروقی مزمن، دیابت و افرادی که چاقی شدید و پرفشاری خون دارند، افرادی که داروی کورتون مصرف می‌کنند، سالمندانی که نقص ایمنی و آسم دارند همه این موارد مجموعه عواملی است که خطر ابتلای قشر کهنسال‌تر را به بیماری جهش یافته کرونای انگلیسی نسبت به سالمندان جوان‌تر افزایش می‌دهد.

در پاندمی کرونا و امیکرون تعامل با کدام یک از افراد برای سالمندان پرخطر است؟

سالمندان باید بدانند در پاندمی فعلی در معرض خطر ابتلاء به کرونا و امیکرون قرار دارند، اگر تماس با فرد بیمار مبتلا به کرونا از روز دوم تا روز ۱۴ ابتلاء را با رعایت فاصله اجتماعی، حفاظت فیزیکی لازم و مدت زمان کمتر از ۱۶ دقیقه داشته باشند احتمال ابتلای آنها کاهش پیدا می‌کند، بهتر است در خانواده‌ای که بیمار کرونایی دارند ارتباط کمتری با سالمندان داشته باشند، همچنین سالمندان برای کاهش خطر ابتلاء به ویروس کرونا از حضور در محیط‌های شلوغ و بدون تهویه مناسب هوا پرهیز کنند، تنفس به مدت ۳۰ دقیقه در محیط‌هایی که بیمار کرونایی وجود دارد احتمال ابتلاء به این ویروس در بین سالمندان را افزایش می‌دهد.

برخی سالمندان برای انجام امور شخصی به بیرون از منزل می‌روند توصیه شما به آنها چیست؟

توجه به سلامت روان سالمندان بسیار مهم است و اگر سالمندان برای خرید مواد غذایی و یا کارهای اداری و بانکی به بیرون از خانه می‌روند، باید با رعایت موازین بهداشتی و زدن ماسک باشد. داشتن فعالیت‌های بدنی برای سلامت روان سالمندان و پیاده‌روی تا پارک محله با زدن ماسک در محیط‌های خلوت‌تر برای سلامت جسمی و روانی آنها بسیار مفید است. اما سالمندانی که بیماری زمینه‌ای دارند توصیه می‌کنیم در شرایط پاندمی از خانه خارج نشوند.

اگر سالمندی به کرونا و امیکرون مبتلا شود، مراجعه به بیمارستان‌ها ضرورت دارد؟

از ابتلاء به کرونا و امیکرون باعث نشود که هر سالمندی با بروز هر نوع عارضه‌ای به بیمارستان مراجعه کند چرا که در بیمارستان خطر ابتلاء به این ویروس زیاد است و باید از مراجعه غیرضروری پرهیز کنند. اطرافیان سالمند و خود سالمند با دیدن علائم، سریع به بیمارستان‌ها نروند و به مراکز جامع خدمات سلامت محله مراجعه کنند،

اگر سالمندی هم به کرونا و امیکرون مبتلا شد اطرافیان باید بدانند علائمی مثل تنگی نفس، خواب آلودگی، بی‌حالی، کاهش سطح هوشیاری، بالا بودن فشار خون، بالا رفتن سطح تنفس، داشتن سرفه‌های شدید و بالا بودن تب از علائم اولیه ابتلاء است، در این شرایط باید به بیمارستان مراجعه کنند.

در مورد خودمراقبتی و جلوگیری از خوددرمانی چه توصیه‌ای به خانواده‌ها دارید؟

اطرافیان که از فرد سالمند مراقبت می‌کنند باید به نکات ایمنی توجه لازم داشته باشند، حتماً اتاق جداگانه‌ای با تهویه مناسب برای فرد سالمند در نظر بگیرند، زدن دو عدد ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، جدا کردن ظرف غذای سالمندان و توجه به علائم هشدار در بین گروه سالمندان بسیار مهم است، در صورت مشاهده علائم هشدار به بیمارستان مراجعه کنند و از خود درمانی اجتناب کنند، برای اینکه خود درمانی و استفاده از آنتی بیوتیک‌ها موجب تداخلات دارویی و مانع از پیشرفت روند درمان اصلی سالمند می‌شود، توجه به رژیم غذایی و بالا بردن کالری بدن و مصرف مواد غذایی به اندازه لازم است، مصرف داروها هم با مشورت پزشک معالج آنها صورت بگیرد.