معاون اداره کل سلامت شهرداری تهران

نیاز سالمندان آینده متفاوت از سالمندان امروزی است

معاون سلامت روان و اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری تهران با اشاره به متفاوت‌بودن سالمندی در کشور ما نسبت به سالمندی در غرب گفت: هنوز نگاه به سالمند در کشور ما با مفهوم سالمندی در غرب بسیار متفاوت است.

سالمند ایرانی به عنوان بزرگتر، ریش سفید و خانوم بزرگ و محور جمع خانواده شناخته می‌شود. از سوی دیگر، در سایه تغییر الگوی خانواده‌ها از گسترده به هسته‌ای، فرزندان کمتر و  روابط اجتماعی کاهش پیدا کرده و احتمال احساس انزوا و تنهایی در سالمندان به مرور پررنگ‌تر و عمیق‌تر می‌شود بنابراین  در چنین شرایطی و با توجه به نیاز سالمندان آگاه‌تر در سال‌های پیش‌رو، پیاده‌سازی طرح‌های فرهنگی – اجتماعی مفید و مؤثر در حوزه سالمندی بیش از پیش احساس می‌شود.

غلامحسین ادب گفت: بخش عمده‌ای از خدمات موردنیاز سالمندان در حوزه فرهنگی – اجتماعی می‌گنجد و به نظرم مهم‌ترین قسمت مداخلات مربوط به حوزه سالمندی است. انزوا، تنهایی و مشکلات روانشناختی از عمده چالش‌های پیش روی سالمندان است. اغلب سالمندان پس از تغییر نقش اجتماعی با ورود به دوران بازنشستگی در معرض بروز مشکلات خلقی، اضطراب و افسردگی قرار می‌گیرند.

وی با اشاره به تأثیر سندرم آشیانه خالی بر سالمندان گفت: یک فرد سالمند به دلیل ازدواج و رفتن فرزندان از منزل تنهایی مفرطی را تجربه می‌کند که اگر عموماً رسیدگی نشوند تبعات آن بر بیماری‌های جسمی آنها افزوده می شود در این صورت، سالمند افسرده‌ و تنها، بیشتر مستعد بیماری است.

ادب بر لزوم ایجاد بسترهای لازم برای حضور سالمندان در فضاهای عمومی شهر تأکید کرد و گفت: زمانی که شرایطی فراهم می‌شود که سالمندان به جای عزلت‌نشینی و انزوا، در اجتماعات حضور پیدا کنند تا نقش فعال‌تری داشته‌باشند، در این صورت، نه تنها بیمارهای جسمی آنها قابلیت کنترل بیشتری دارد بلکه‌ گاهی در سنین بسیار بالا ممکن است درگیر بیماری و درمان شوند.

معاون سلامت روان و اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری تهران گفت: رویکرد شهرداری تهران در حوزه سالمندی بر این مهم متمرکز است که سالمندان با حضور در کانون‌های سالمندی طرح‌ها و برنامه‌هایی را متناسب با شرایط خود تعریف کنند.

وی با تأکید بر ضرورت حمایت اجتماعی از سالمندان افزود: تنهایی سالمندان و عدم وجود حمایت اجتماعی تأثیر بالایی بر کیفیت زندگی آنها دارد. با توجه به این مهم، چندین رویداد گروهی و تیمی در حوزه سالمندی طراحی شده است تا سالمندان شهر تهران در قالب رقابت‌های نشاط سالمندی، با همدیگر بازهای گروهی را تجربه کنند. رقابت‌های نشاط سالمندی متناسب با شرایط جسمانی و با ملاحظات حرکتی و شناختی آنها در نظر گرفته می‌شود. نفس حضور در رقابت‌ها اهمیت دارد. توان بدنی یا پیروزی سالمندان در این رقابت ها مهم نیست بلکه از اینکه در این رقابت‌های ساده (شوت توپ به سمت همدیگر داخل یک دایره و یا حمل توپ با عصا) می‌توان بستر حضور آنها را در فضای پرنشاط و کار تیمی فراهم کرد این موضوع مهم و قابل‌توجه است. این رقابت ها در سطوح محله، منطقه، پهنه و در نهایت فینال برگزار می شوند.

او با اشاره به برگزاری دورهم‌نشینی دوشنبه‌های سالمندی گفت: دوشنبه‌های سالمندی هر دو هفته یکبار در بوستان‌های محلات تهران برگزار می‌شود. این برنامه بهانه‌ای برای دور همنشینی سالمندان در کنار یکدیگر فراهم می‌آورد و آنها ضمن تعریف خاطرات خود، بازی‌های گروهی نیز انجام می‌دهند.

ادب با اشاره به اینکه ۳۰ درصد جمعیت کشور سال ۱۴۳۰ سالمند خواهند بود، گفت: پرسش اینجاست که چه نوع سالمندانی خواهند بود؟ بخش قابل توجهی از آن افراد که قرار است سال ۱۴۳۰ وارد دوران سالمندی شوند سالمندی آنها به خاطر سطح تحصیلات، دانش و آگاهی متفاوت از سالمندان امروزی است. نسل دهه ۶۰ نسلی است که عموماً تحصیلات عالیه دارند و قائدتاً سالمندی آنها متناسب با نیازها و مطالبات‌شان، متفاوت و قطعاً سالمندی فعالی خواهند داشت. از طرف دیگر، بخش قابل‌توجهی از سالمندان آن زمان ممکن است مجرد و یا به دلایلی همسرشان را از دست داده باشند بنابراین با توجه به تمام این موارد باید برای حوزه سالمندی و ارائه خدمات متنوع و متعدد به آنها تدبیر و برنامه ‌ریزی شود.

معاون سلامت روان و اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری تهران ادامه داد: زمانی که فرد به سالمندی می‌رسد نیاز دارد که مورد توجه قرار گیرد. منهای توجهی که باید در حوزه کالبدی مدنظر باشد باید در حوزه درمانی و رفاهی نیز خدمات ویژه دریافت کند. همچنین مداخلات اجتماع محور نیز باید موردتوجه قرار گیرد.

ادب بر تداوم کمی و کیفی برنامه‌های حوزه سالمندی تأکید کرد و گفت: شهرداری‌ها برای ارایه خدمات حوزه سالمندی ارگان‌های بسیار موثری می‌توانند باشند. اگرچه بضاعت شهرداری تهران واقعاً در این حد نیست و باید بسیاری از سازمان‌ها برای تحقق این مهم در کنار شهرداری قرار گیرند. وزارت بهداشت، تأمین‌اجتماعی و بهزیستی می‌توانند به عنوان ذی‌نفعان مهم فعالانه در حوزه سالمندی ورود و طرح‌ها و برنامه‌های اثرگذاری را تعریف و اجرا کنند. قطعاً با هم و درکنار هم بودن بستر ارائه خدمات بهتر و کیفی تر هموارتر می شود.